Op 29 september vieren we het feest van de drie aartsengelen: Michaël, Gabriël en Rafaël. Op 2 oktober volgt het feest van de engelbewaarders. Bij de geboorte van Jezus lezen we over zingende engelenkoren, tenminste dat heb ik altijd aangenomen, Maar weet u, dat in de Bijbel nergens staat dat engelen zingen? Echt waar; engelen verkondigen, het zijn verkondigers, boodschappers. Engelenkoren hebben dus niets te maken met onze zangkoren. Ik las dit ooit in een artikel van een angeloloog, deskundig in de angelologie; de engelenkunde, een kenner dus. Ik hoop dat ik u hiermee niet teveel heb geschokt zo vlak voor de engelenfeesten.
Ik moest er zelf wel even aan wennen, maar het bracht me tenslotte op een logische gedachte. Engelen kunnen als geestelijke wezens niet zingen zoals wij mensen; om te zingen heb je longen, een mond en een lijf nodig.
Als engelen dus niet zingen, wie zingen er dan wel? Zo bezien is zingen iets unieks, een bijzondere gave aan ons, aardse wezens. Vogels zingen hun betoverende woordeloze zang en ook wij mensen zingen. Wij zingen soms woordeloos in een Alleluia of in tongentaal, maar wij zingen vooral met woorden vol betekenis, woorden die God prijzen. Meerdere psalmen roepen ons op om te zingen, zoals Psalm 96: Zing voor de HEER een nieuw lied, zing voor de HEER, aarde alom (Ps. 96,1). Of Psalm 98: Zing voor de HEER een nieuw lied, want wonderen heeft hij gedaan (Ps. 98,1). De apostel Paulus stimuleert ons om te zingen: Zing met elkaar psalmen, hymnen en liederen ingegeven door de Geest. Zing en jubel met heel uw hart voor de Heer (Ef. 5,19 vgl. Col. 3,16).
Sinds we in coronatijd alle zang moesten overlaten aan enkele koorzangers, hoor ik steeds vaker hoe kerkgangers het zingen missen; meezingen; samen zingen. Het laat zien dat wat Paulus ons schrijft inderdaad bij ons geloof en onze liturgie hoort.
Met het feest van de engelen voor de boeg, hoop ik dat de zang in de liturgie weer spoedig mogelijk wordt, misschien met mondkapje, iets minder welluidend wellicht, maar vast en zeker niet minder welgemeend. En, weet u, ik denk dat engelen toch ook wel zingen, al staat dat niet zo nadrukkelijk en letterlijk in de Bijbel. Zij zijn tenslotte als hemelse nachtegalen, zij geven ons Gods belangrijke Boodschappen door, opdat wij die weer doorgeven. Zij dragen de hemelse liturgie die het model is voor onze aardse liturgie. En wie zou niet zingen, als je eenmaal geraakt bent door Gods Blijde Boodschap?
Plebaan Michel Hagen
24 september 2021