De priester gaat voor, maar de liturgie veronderstelt ook onze eigen inbreng. Bidden wij mee, zingen wij mee, staan wij, knielen wij, belijden we ons geloof? Maken we de Heilige Mis samen tot een feest voor de bruidegom?
Eucharistievieringen op 5 november 2011, om 17.00 uur en om 19.00 uur in de parochiekerken van De Goede Herder en de Heilige Jozef te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2011DHJ32A
Lezingen
E.L.: Wijsheid 6,12-16
Ps.: 63 (62), 2, 3-4, 5-6, 7-8
T.L.: 1 Tessalonicenzen 4,13-18 of 4,13-14
VE.: Matteüs 24, 42a en 44
Ev.: Matteüs 25,1-13
Homilie
Vindt u het niet heel sneu voor die vijf domme meisjes? Heeft Jezus hier niet een vreemd voorbeeld genomen? Jaren geleden, ik kon het niet meer terugvinden in mijn prekenarchief, heb ik ooit een ander voorbeeld gebruikt.
Een paar jongens in Noord Holland horen dat er in Friesland een popconcert is. Er is een actie. Als ze er heel vroeg bij zijn, mogen de eerste honderd jongelui gratis naar binnen. Ze vertellen het door en er sluiten zich nog een paar jongens aan. Tien rijden vanuit Noord Holland naar de Afsluitdijk. Tot een van hen zegt: “Ik heb niet getankt, ik ben bang dat ik halverwege strand.” Er blijken er nog vier te zijn die niet getankt hebben. “Kunnen we niet wat overhevelen en alles verdelen?” “Nee”, zeggen de andere vijf: “Wij hebben gisteren getankt, het zal net genoeg zijn om tot het concert te komen, en we kunnen niet het risico lopen dat we alle tien stranden op de Afsluitdijk. Rij snel terug, ga tanken en kom dan achter ons aan, wij rijden vast verder. Het zou toch jammer zijn als we allemaal de vrije toegangskaart zouden missen.” De vijf verstandige knullen konden nog net met gratis kaarten binnen. De andere vijf waren te laat en moesten het volle pond betalen.
Waarom deze variatie? Dikwijls wordt er op de parabel van de vijf verstandige en vijf domme meisjes gereageerd met de opmerking: “Dat is toch niet Christelijk. Waarom niet samen delen? Samen uit samen thuis, solidariteit? Waarom moeten juist die domme meisjes, die het toch al minder hebben ook nog eens in de steek gelaten worden. En dan mogen ze ook nog een keer dat feest niet binnen.”
Daarom bedacht ik een ander voorbeeld. De jongens hebben het concert niet voor zichzelf gehouden, maar doorverteld. Geen egoïsme dus. Maar je kan niet met een bijna lege tank de Afsluitdijk over. En samen uit, samen thuis gaat ook niet op. Iedereen die wilde kon zich aansluiten, maar je blijft zelf verantwoordelijk. Terug naar die tien meisjes. Wat in mijn vertelling niet naar voren komt, dat is het feest van de bruidegom. Wat is het verschil tussen een popconcert en een bruiloft? Een popconcert, daar ga je heen als luisteraar, als popliefhebber, als consument. Naar een bruiloft ga je, omdat je het bruidspaar wilt feliciteren. Naar een concert ga je voor jezelf. Naar een bruiloft ga je voor de ander. Tenminste, zo zou het moeten zijn.
Maar zo is het niet altijd. Ik hoorde een poosje geleden over mensen die alle openbare recepties aflopen om gratis te profiteren van hapjes en drankjes. Met die houding kan je ook naar een bruiloft gaan. Dat is de sfeer van het voorbeeld van de tien meisjes.
Dom en verstandig is bedoeld in het licht van de wijsheid, in het licht van de Thora, in het licht van geloof, hoop en liefde. Waar zitten je gedachten? Wil je op een gemakkelijke manier meedoen op een leuk feest? Pak je snel een olielamp, trek je leuke kleren aan en voeg je zomaar bij de anderen?
Of denk je aan de bruidegom en de bruid? Wil je helpen dat hun feest zal slagen. Ben je begaan met hun volle dag. Besef je dat de bruidegom onderweg kan worden opgehouden en misschien pas veel later aankomt? Neem je met je olielamp ook olie mee, zodat er licht is in de duisternis, zodat je de bruidegom feestelijk kan opwachten en binnenhalen? Waar is je hart, waar is je aandacht?
Deze parabel over de tien meisjes gaat over twee houdingen. In de ene houding ben je feitelijk alleen bekommerd om jezelf. Je profiteert van de bruidegom die een feest geeft en je wilt ook nog profiteren van degene die zich echt hebben ingezet voor het feest. De mensen in de tijd van Jezus begrepen deze gelijkenis als vanzelfsprekend. Het gaat uiteindelijk ook niet over onze houding voor een aards bruiloftsfeest, al ligt het voor de hand dat we ons daar ook zo gedragen. Het gaat Jezus uiteindelijk om het hemels bruiloftsmaal, waarvan de Eucharistie het teken op aarde is.
Ik heb er al eerder over gesproken. Door onze economie en onze cultuur, worden wij steeds meer tot consumenten gemaakt. Misschien zijn we bewuste consumenten, ja zelfs kritische consumenten, maar we blijven consumenten. Een consument rekent erop dat er een goed product wordt geleverd, daar betaalt hij voor. Zo ben je consument als je naar een concert gaat, naar een conferencier, maar ook naar de Hema voor een taart of naar de dealer voor een auto. De ander levert, jij neemt af en je betaalt. Bovendien wil de Nederlander ook nog graag voor een dubbeltje op de eerste rang.
In Gods koninkrijk zijn wij geen consumenten. Misschien lijkt het er ietwat op, en kan je die kant op denken: de priester gaat voor, je luistert naar de preek en je ontvangt de Communie. Toch veronderstelt ons geloof en de liturgie dat wij zijn als de vijf wijze meisjes. Dat wij onze inbreng hebben. Dan is de olie niet zozeer het geld voor de collecte, als is dat niet onbelangrijk. De olie staat voor onze houding. Bidden wij mee, zingen wij mee, staan wij, knielen wij, belijden we ons geloof? Heten we de bruidegom Christus welkom in ons midden, willen we deze Mis samen maken tot een feest voor de bruidegom? Gelovigen die naar de kerk komen, komen daar niet naar toe als consumenten.
Natuurlijk mag u verwachten dat de priester of de diaken en alle anderen hun best doen. Natuurlijk gaat er ook wel eens iets fout, het gaat uiteindelijk om de onderliggende houding. Wij worden geacht verstandige knullen en meisjes te zijn, verstandig in het licht van het geloof. Aandacht voor God en de naaste. Niet bekommert om onszelf. Vast van plan om Gods feest te doen slagen. Amen.
Voorbede
Wij bidden vol vertrouwen tot God onze Vader.
Bidden wij voor alle gelovigen, dat wij mogen leven vanuit liefde voor God en de naaste. Dat wij niet afwachten wat anderen voor ons doen, maar bewust meebouwen aan Gods Kerk en ons inzetten voor Gods Rijk op aarde. Laat ons bidden.
Bidden wij voor de wereld om ons heen. Vragen we om Gods Geest, dat er een andere mentaliteit groeit met een andere economie, bidden we voor de Kerk in deze wereld, dat het Evangelie, Gods Blijde en Goede Nieuws volop mag klinken. Laat ons bidden.
Bidden wij voor alle werkers in de Kerk, beroepskrachten en vrijwilligers, dat we ons inzetten voor het bruiloftsfeest van Christus, dat de liturgie meer en meer een samen bidden, samen zingen en samen vieren wordt. Laat ons bidden.
Bidden wij voor ons cluster, voor onze gezinnen, dat wij ook thuis weerstand bieden aan de consumenten-mentaliteit. Dat we actief deelnemen aan alles wat er nodig is, dat we Jezus navolgen in zijn levenshouding. Laat ons bidden.
Intenties