Ons katholieke geloof is een geloof dat uitgaat van de werkelijkheid en niet van zoiets als wat wij zouden kunnen verzinnen hoe God het misschien ook had kunnen doen als Hij deze werkelijkheid anders geschapen zou hebben. Dat God liefde is, zien wij in Christus. Jezus geeft zijn leven voor ons en toont daarmee dat God ons intens liefheeft en dat mensen ook zo kunnen liefhebben.
Eucharistieviering 7 en 8 oktober 2006, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur in de parochiekerk van De Goede Herder, de H. Jozef en de H. Willibrordus, te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren vanuit de Willibrorduskerk te Wassenaar (MP3)
Preek beluisteren vanuit de Willibrorduskerk te Wassenaar (MP3)
Preek: B2006DHJ27BAUFX
Lezingen
E.L.: Gen. 2, 18-24
T.L.: Hebr. 2, 9-11
EV.: Mc. 10, 2-16. of 2-12
Homilie
Van de week hoorde ik op de radio dat God in de politiek terug is. Als voorbeeld werd de weblog van Jan Marijnissen aangehaald, Limburgs katholiek, socialist, die stelt dat hij niet meer in God gelooft. Ik heb daarom zijn weblog maar eens opgezocht en een gesprek beluisterd tussen hem en bisschop Everard de Jong, hulpbisschop van Roermond. Daar hoorde ik de volgende uitspraak van Marijnissen, wanneer hij zegt:
“Als er sprake zou zijn van een God die almachtig is, en oneindig goed, en vervuld met liefde, ja dat is toch absoluut niet te rijmen met de wordingsgeschiedenis van de mens en de beschaving! Ik bedoel, het is of een enorme cynicus die wel de macht bezit maar die niet wenst aan te wenden tot ons aller geluk, of het is toch niet helemaal waar dat er een almachtige God bestaat die ook oneindig goed is.” Einde citaat. Herkent u dit?
Ik zal niet de hele discussie doornemen. Bisschop de Jong brengt naar voren hoe verschillend mensen het lijden ervaren en daar ook aan kunnen groeien, maar dat bovendien het meeste lijden in de wereld door mensen wordt veroorzaakt. Want als wij echt solidair zouden zijn met de armsten, elkaar echt belangrijk vinden en oog hebben voor de meest kwetsbaren, zouden we heel veel van het lijden dat veroorzaakt wordt door ziekte of natuurgeweld, kunnen voorkomen of overwinnen. De hongersnoden in Afrika hebben meer te maken met de oorlogen tussen allerlei machthebbers dan met natuurrampen.
Marijnissen kan die gedachten over het lijden wel volgen, loutering door het lijden, onderdeel van het leven. Er zijn mensen die er bovenuit stijgen. Maar mensen die helemaal geen kans krijgen. Hij blijft staan bij de vraag: Of God is Hij een cynicus of wil Hij zijn macht niet gebruiken.
Bisschop de Jong gaat dan in op de vrijheid van de mens. Waarom laat God toe dat mensen elkaar en de schepping en zichzelf kwaad kunnen doen? Het is het dilemma van God die de mens heeft geschapen. God heeft de mens niet willen maken als een machientje van God, die alleen maar dat uitvoert wat God programmeert. Het gaat dus om vrijheid.
Ik heb daarover doorgedacht. Niet dat ik graag zo’n gesprek zou voeren, want ter plekke is dat altijd lastiger. Maar die vraag over God als een cynicus of één die zijn macht niet wil gebruiken, dat is volgens mij een vraag die je alleen zou kunnen stellen als je slechts het Oude Testament had. Maar sinds Jezus is er een totaal nieuw zicht op God en het lijden.
Ik vraag me bovendien af of iemand zijn geloof verliest door zo’n redenering. Ik denk dat zijn geloof nog geen echt geloof was, maar eerder een idee, een gelovige redenering, een religieuze verwachting of een traditionele gedachte. Maar wij hebben als Christenen een geloof met een kruis, met een lijdende God. Een God die afdaalt tot in onze werkelijkheid en hier ons leven deelt om ons een weg te wijzen uit onze ellende naar nieuw leven met God.
Een probleem daarbij is dat mensen Gods almacht voorstellen als een soort Tita-Tovenaar-almacht. Misschien kunnen we God vergelijken met een oude vader, die buiten bij zijn brandend huis staat, en aan zijn oudste zoon vraagt om de andere kinderen uit het huis te redden, de kinderen die het huis hebben aangestoken. En inderdaad de oudste zoon weet de kinderen te redden, maar het kost hem wel zijn leven, omdat sommige kinderen niet mee wilden werken.
De redenering van Marijnissen, die ik vaker hoor, gaat als volgt. Ja, maar als die vader almachtig is, kan hij die kinderen toch wel op een andere manier redden. Dat noem ik Tita-Tovenaar-almacht, want zo is de werkelijkheid niet. Ons katholieke geloof is een geloof dat uitgaat van de werkelijkheid en niet van zoiets als wat wij zouden kunnen verzinnen hoe God het misschien ook had kunnen doen, als Hij deze werkelijkheid anders geschapen zou hebben. Dat God liefde is, zien wij in Christus. Jezus geeft zijn leven voor ons en toont daarmee dat God ons zo intens liefheeft en dat mensen ook zo kunnen liefhebben.
Dit was een lange opmaat naar het Evangelie en de lezingen. Daarin gaat het ook over vrijheid en ook over liefde, want het gaat over huwelijk. In onze tijd wordt het huwelijk zwaarder beproefd dan wat we tot nu toe hebben meegemaakt. Toch als je onderzoeken leest, blijkt dat de droom van de meeste jongens en meisjes steeds weer is: een wederhelft vinden en daar samen gelukkig en oud mee worden. Blijkbaar is dat onze aanleg.
Maar dat is niet gemakkelijk. Waarom niet? Het heeft met het voorgaande te maken. Ga je uit van de werkelijkheid of ga je uit van de wereld zoals jij die zou wensen? Jezus gaat uit van de werkelijkheid. Mensen zijn niet alleen goed, mensen schieten tekort, soms per ongeluk, maar soms ook bewust, mensen zondigen. Dat is de werkelijkheid. Een standaard fout die bij scheidingen aan het licht komt is niet alleen gebrek aan communicatie, onvoldoende voorbereiding, maar ook dat beide partners van start gaan met de illusie dat zij die onhebbelijkheden van de ander wel kunnen veranderen, kunnen corrigeren. Dat hun liefde dat mogelijk maakt. Totdat blijkt dat het alleen maar erger wordt en het tot een scheiding leidt. Los van veel andere oorzaken, want er zijn er nog genoeg te noemen, is dit een aanleiding waarbij mensen niet uitgaan van de werkelijkheid, maar van de droom, van de wens, de illusie, de roze bril of wat dan ook.
Het Christelijk geloof is geen opium van of voor het volk. Want het is niet dromen van de hemel en dan op aarde maar alles accepteren. Het is ook geen Christelijk karma dat zegt, je bent op aarde een dubbeltje en in de hemel word je wel een kwartje. Het is ook geen escape uit de werkelijkheid zoals bij reïncarnatie, die zegt: in je volgende levens krijg je nog kansen genoeg. Wat Jezus heeft voorgeleefd is nuchter en bewust staan in deze wereld, staande blijven binnen deze maatschappij met mensen waarin goed en kwaad door elkaar lopen en erkennen dat goed en kwaad ook in je eigen hart door elkaar afwisselen.
Jezus laat ons niet een Tita-Tovenaar- almacht van God zien, Hij laat zien dat Gods liefde, echte liefde, een nieuw soort almacht in zich bergt, die in staat is deze getekende wereld, en al die getekende mensen, te redden. De almacht van God heeft een nieuwe gedaante gekregen. In het Oude Testament zien we nog enigszins een almacht met vuur en donder en geweld. Vanaf Jezus is er alleen nog de almacht van de liefde. Echte liefde, die maakt dat mensen het samen volhouden als echtpaar. Door die liefde, waarin je eerder aan jezelf werkt dan aan de ander, word je zelf een nieuw mens. Het ontbreken van die liefde is het tekort van onze tijd. Laten we erom vragen en eraan werken. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen tot God, die ons aan zich bindt en een Nieuw Verbond, het Verbond van Gods Liefde.
Bidden wij voor Gods Kerk over de gehele wereld: Bidden we voor alle echtparen, dat zij in de natuurlijke liefde van man en vrouw, zich gedragen weten door Gods liefde, die hen in staat stelt menselijke tekorten te overwinnen. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze wereld waarin mensen zoeken naar vrijheid, maar die op een verkeerde manier invullen, waar mensen hun veiligheid zoeken in macht, maar daarmee anderen tekort doen. Bidden wij dat de Blijde Boodschap van Christus alle harten mag bereiken. Laat ons bidden.
Bidden wij voor jonge mensen die dromen van een gelukkig bestaan. Dat zij hun oor te luisteren leggen bij Christus, bij het Evangelie, bij de wijsheid van de Kerk. Dat zij in crisissituaties goede raadgevers vinden. Laat ons bidden.
Bidden wij voor politici, dat zij geen mooie woorden verkopen maar oprecht naar het goede streven. Bidden we voor partijen die het Christelijk ideaal nastreven, dat zij zich niet laten vangen in compromissen. Laat ons bidden.
Intenties