De zorg van de heilige bisschop Martinus voor allen die het minder hadden is legendarisch. Hij heeft de liefde van Christus vorm gegeven in dienstbaarheid voor allen.
Eucharistieviering 14 en 15 november 2009, om 17.00 en 19.00 uur, 09.30 en 11.15 uur in de parochies van De Goede Herder, de H. Jozef en de H. Willibrord te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2009DHJ33B
Lezingen
De lezingen zijn aangepast, vanwege het diaconie weekend.
E.L.: Romeinen 12,3-10
Ps.: 16
Al.: Uw woorden, Heer, zijn geest en leven.
Ev.: Lucas 10,25-37
Homilie
Een diaconie-weekend rond het feest van Sint Maarten. We hebben iets gehoord over het straatpastoraat in den Haag en de lezingen zijn speciaal gekozen voor deze dag.
Diaconie is een vanzelfsprekende vrucht van de navolging van Christus. Je kunt Jezus niet navolgen zonder dienstbaar te zijn aan mensen. Diaconie is in de praktijk brengen wat Jezus onder woorden heeft gebracht: Ik ben niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen.
Dienen naar het voorbeeld van Jezus. Daar gaat het dus om, dat is een speciale vorm van dienen. Wat voor vormen heb je dan nog meer? De meest bekende vorm was de dienst van de slaaf. Die had niets in te brengen, die moest gewoon doen wat hem werd opgedragen. De slaaf had uiteindelijk ook geen rechten.
Je had ook de dienst van de huurling, zoals Jezus dat noemt in de vergelijking van de Goede herder. De huurling verdient zijn geld door de herder te vervangen zolang als dat nodig is. Maar als de huurling de wolven ziet aankomen, dan neemt hij de benen. Jezus zegt: Ik ben de Goede Herder, Ik geef mijn leven voor mijn schapen.
Bij Jezus gaat het om een dienstbaarheid die verder gaat. Verder dan de slaaf die niets te zeggen heeft, verder dan de huurling die de benen neemt als het spannend wordt. Jezus is de koning die dient, de herder die de schapen dient, de Heer die zijn dienaars dient. Hij is het die de voeten van zijn leerlingen wast en hen zo een voorbeeld geeft. Zoals Ik u gedaan heb, zo moeten jullie elkander doen.
Vandaag gaat het dus om de navolging van Christus, maar dan specifiek in de dienstbaarheid. Martinus heeft dat begrepen. Martinus van Tours, bisschop, monnik, toevlucht van allerlei mensen, speciaal voor hen die psychisch in de war waren. Martinus verstond de kunst om hen nabij te zijn op een manier die genezing bracht. Hij was mild en streng te gelijk, toegankelijk en tegelijk maakte hij duidelijk wanneer ze wel en wanneer ze niet in de viering erbij konden blijven. Boven alles was het de liefde die hem dreef. Zijn navolging van Jezus was een navolging in liefde.
Want daar gaat het tenslotte om. Als Jezus spreekt over vijf wijze en vijf onverstandige meisjes, waarbij de vijf onverstandige geen olie meenemen en zo het feestmaal mislopen, dan gaat het erom dat zij geen liefde hebben voor de bruidegom, en de liefde is de toegang tot het feestmaal. Als Jezus spreekt over de vijf, de twee en dat ene pond. Dan heeft de man met dat ene pond het begraven en er niets mee gedaan, want hij vond zijn heer maar veeleisend. Het is gebrek aan liefde voor zijn heer, waardoor hij verstek liet gaan, maar ook de ruimhartige beloning van zijn heer misliep. Als Jezus een verwijt heeft aan farizeeën, schriftgeleerden, oudsten, Sadduceeën of Herodianen, het maakt niet uit, het komt erop neer dat zij meer liefde hebben voor hun eigen positie, hun eigen belang, invloed, status of wat dan ook, en geen liefde voor God en geen liefde voor de naaste. Alles aan hen is berekend en berekenend.
Dat was niet zo bij Sint Maarten. De ontdekking die hij deed aan het begin van zijn religieuze leven, wordt weergegeven in zijn droom. Als hij bij de poort zijn mantel in tweeën heeft gesneden en de helft aan de bedelaar heeft gegeven, dan brengt hij in de praktijk wat hij in het Evangelie heeft gehoord: Geef aan de keizer wat de keizer toekomt en geef aan God wat God toekomt. Zijn mantel was voor de helft militair bezit, eigendom van de keizer en voor de helft zijn eigendom. In zijn droom wordt zichtbaar dat wat hij gedaan heeft ook echt aan God was gegeven. In zij droom ziet hij Christus, die zich heeft bekleed met zijn halve mantel, de helft die hij aan de bedelaar had gegeven.
Martinus zal altijd trouw blijven aan deze ervaring. Zijn liefde voor Christus, zijn liefde voor de armoede van Christus, zijn antwoord op de liefde die Christus ons heeft getoond door zijn lijden en kruisdood, die liefde zal Martinus heel zijn leven bewaren en vorm geven in zijn dienst aan de naaste.
In dit diaconieweekend hebben we gelezen uit de brief aan de Romeinen. Wij zijn één lichaam en ieder van ons mag Christus dienen op de manier waarop God het ons geeft in dit ene lichaam. In die dienst aan elkaar mogen we Christus navolgen. De een doet dat in een werkgroep diaconie, de ander door te koken bij het straatpastoraat, een volgende bij de kindercatechese of als bestuurder, of als koster, of bij het koffie schenken of als misdienaar of als koorlid, er zijn honderden vormen om Christus na te volgen in zijn dienst aan God en de mensen.
Van Martinus mogen wij leren dat altijd vanuit een zuivere liefde te doen, zonder enig eigenbelang, zonder menselijk opzicht, door Christus lief te hebben en Christus te dienen in de naaste. Zo wordt onze liefde en dienstbaarheid gezuiverd en gesterkt. Ook dit jaar willen we het straatpastoraat van harte steunen, als een project dat zo dichtbij is, om de hoek, en tegelijk zo nodig. Hen zien als Christus die om brood vraagt, die om aandacht vraagt, die onze liefde vraagt en zo zijn liefde beantwoorden.
Op die manier beantwoorden we de slotwoorden die Jezus sprak bij zijn vergelijking over de barmhartige samaritaan. Jezus zei tegen hem: ‘Doe dan voortaan net als hij.’ Amen.