Stel nu dat Jezus Zich wél had gered en van het kruis was afgekomen…
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van de H. Willibrord (Oegstgeest) en de H. Joannes de Doper (Katwijk), weekeinde van 11 en 12 april 2015, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren vanuit de H. Joannes de Doper te Katwijk (MP3)
Preek beluisteren vanuit de H. Joannes de Doper te Katwijk (MP3)
Preek: B2015TMP02BAUFX
Lezingen
E.L: Handelingen der Apostelen 4, 32-35
Ps: 118 (117), 2-4, 16ac-18, 22-24
T.L: 1 Johannes 5, 1-6
All: Johannes 20, 29
EV: Johannes 20, 19-31
Homilie
“… deze tekenen zijn opgeschreven opdat gij moogt geloven dat Jezus de Christus is, de Zoon van God, en opdat gij door te geloven leven moogt in zijn Naam.” Dit hoorden we zonet. Jezus is de Christus, de Zoon van God. Misschien denkt u nu: “Dat weet ik toch al, dat zeggen we iedere zondag in de geloofsbelijdenis.” Dat is waar en toch is het de moeite waard daar over te blijven nadenken. Wat betekent het: Jezus is de Zoon van God?
Ook dan kunt u denken, dat is eenvoudig. Hij is niet de zoon van Jozef, maar van God. Toch is dat minder eenvoudig dan het lijkt. Is het dat wat Johannes hier bedoelt met “Jezus, Zoon van God”. Johannes komt niet met een stamboom. Hij kent ongetwijfeld de eerste hoofdstukken van Lucas en van Mattheüs, met de Boodschap van de Engel en de vlucht naar Egypte. Maar Johannes wil iets aanvullen, net als bij het Laatste Avondmaal. Daar waar de andere Evangelisten uitgebreid schrijven over de woorden van Jezus over brood en wijn, daar vertelt Johannes over de voetwassing. Daar waar de andere schrijven over Jezus geboorte om duidelijk te maken dat Hij Zoon van God is, daar komt Johannes met andere verhalen.
Bij het laatste Avondmaal wil Johannes ons ervoor behoeden een Kerk te zijn die vooral mooie liturgie viert, maar vervolgens vergeet de voeten te wassen van onze medemensen. Bij het Zoon van God zijn, wil Johannes ons ervoor hoeden dat wij blijven hangen in het ideaalplaatje dat ook in het Jodendom van toen heerste, dat de Messias van God een overwinnaar is die in alles God aan zijn zijde heeft en alle problemen overwint.
Dat laatste is wel waar, Jezus overwint alle problemen, Hij heeft Gods zegen, Hij leeft van Gods voorzienigheid, Hij mag op God vertrouwen; dat betekent echter niet dat Hij geen tegenstand krijgt, dat Hij niet zou hoeven te lijden, dat zijn tegenstanders niet toe kunnen slaan, dat Hij niet zou hoeven te sterven. Onsterfelijkheid is iets anders dan niet dood gaan.
Wat is een Kind van God? Een Kind lijkt op zijn ouders, niet alleen in het uiterlijk, maar vooral innerlijk. Als een kind verder gaat in de wijsheid van zijn ouders, als de ouders een moreel hoogstaand leven leiden en de kinderen gaan daarin door, als de ouders levenswijsheid en levensvreugde, culturele waarden en godsdienstige waarden hebben bevorderd en nageleefd en de kinderen pakken dat op en gaan ermee verder, dan is dat niet alleen een vreugde voor de ouders, maar ook de omgeving zal zeggen dat het echt kinderen zijn zoals hun ouders. Wanneer wij van Jezus zeggen dat Hij Zoon van God is, heeft dat bij Johannes vooral met dat laatste te maken.
Tegelijk gaat het om meer. Waarom is Jezus afgewezen? Ging het om een theologisch geschil, om macht of om angst bij zijn tegenstanders? Waarom liet de Vader Hem zo doodgaan? Petrus snapte dat niet. Dat is toch niet de God op wie je bouwt, op wie je hoopt en op wie je kunt rekenen, als God je precies dan in de steek laat?
Voor Petrus was Jezus degene die zich altijd wist te redden. Jezus werd uit de synagoge van Nazaret gejaagd. Maar toen het spannend werd, zo lezen we: Hij ging midden tussen hen door en vertrok. Petrus heeft toen ongetwijfeld aan Psalm 110 gedacht: “1 De Heer spreekt tot mijn heer: ‘Zit aan mijn rechterhand; Ik leg uw vijanden als voetbank voor uw voeten.’ 2 Uit Sion reikt de Heer de scepter van uw macht: heers nu te midden van uw tegenstanders.” Heersen te midden van je tegenstanders is toch iets anders dan sterven aan een kruis, of niet …? Johannes ziet Jezus heersen op het kruis, dat is zijn troon, zijn heerlijkheid. Want het gaat om meer …
Stel nu dat Jezus op het laatste moment van het kruis was afgekomen. Het begon zo ook in de olijftuin: Judas heeft Hem gekust, de soldaten komen en vragen naar Jezus: “Nauwelijks had Jezus hun gezegd: Dat ben Ik, of zij weken achteruit en vielen op de grond (Joh. 18,6)”. Ook daar heerste Jezus temidden van zijn tegenstanders. Petrus kan tot op het kruis hebben gedacht dat Hij zich eruit zou redden. Maar Hij redde zichzelf niet, Hij gaf de Geest.
Stel nu dat Jezus Zich wél had gered en van het kruis was afgekomen. Wat was dan ons idee over Gods Zoon geweest, en dus over God? Dat is dan iemand die zichzelf red, die sterker is dan de tegenstanders, die als Hij zich laat gevangennemen het eigenlijk een toneelstukje is. Dat zit nog dicht bij de uittocht uit Egypte, de tien plagen, God is sterker dan Farao, aan zo’n God heb je wat. Maar wat heb je aan een God die zijn Zoon laat sterven?
Zoals Jesaja het al had voorzegd: “Gij zijt niet alleen mijn dienaar om Jakobs stammen op te richten en de gespaarden van Israël terug te brengen, “Ik maak u nu ook tot een licht voor de heidenen, zodat mijn heil tot de grenzen der aarde zal gaan.” Zo geldt het ook dat het niet genoeg is om menselijke tegenstanders te verslaan, Jezus moet lijden en dood overwinnen. Die grote tegenstanders die de mensheid al in de greep houden vanaf Adam en Eva, het moment dat de mens sterft aan de zonde. Lijden en dood moeten overwonnen worden, die ons van God en elkaar vervreemden. Ja, Jezus moest sterven, dat moest, want alleen zo kon Hij lijden en dood overwinnen, en alleen zo kon Hij tonen werkelijk Zoon van God te zijn. Alleen zo is Hij onze Weg, onze Waarheid en ons Leven, Hij die niet zichzelf redt, maar ons. Amen.
Voorbede
Pr: Bidden wij tot God in geloof en vertrouwen.
Wij bidden voor alle mensen die het feest van Pasen vieren, wij vragen dat zij met Jezus ook lijden en dood, angst en eigenbelang overwinnen, dat alle gelovigen door de kracht van het doopsel opstaan tot een leven van liefde en gerechtigheid. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor mensen die politiek actief zijn, dat zij zich niet te groot achten om het voorbeeld van Jezus na te volgen, dat zij beseffen dat waarden als saamhorigheid en zorgzaamheid een samenleving echt ten goede komen. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor hen die moeite hebben om te geloven, dat zij van de apostel Thomas leren tot overgave te komen, dat God groter is dan ons brein, dat ons hart verder reikt dan ons verstand, dat leven meer is dan onze biologie. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat de vreugde van Pasen hen sterkt in hun geloof, hen moed geeft bij tegenslag, kracht om vol te houden en inzicht bij levensvragen. (Laat ons [zingend] bidden.)
Intenties