Ga naar hoofdinhoud

De geheimen van Maria: groot in bescheidenheid, geloof en zuiverheid.

Eucharistieviering in de parochie van de H. Bartholomeus te Poeldijk, 15 augustus 1998, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.

Preek: C1998MTHO

Lezingen

E.L: Apokalyps 11, 19a; 12, 1-6a. 10Ab
Ps: Ps. 45 (44), 10bc, 11, 12ab,16
T.L: 1 Kor. 15, 20-26
Al: Alleluia. Maria is ten hemel opgenomen: het engelenkoor jubelt. Alleluia.
EV : Lc. 1, 39-56

Homilie

Hebt u zich wel eens afgevraagd waar het “Wees Gegroet” vandaan komt? Het is een van die gebeden die je als kind leert, een gebed dat een leven lang meegaat, maar dat je soms zo vaak kunt bidden dat het zijn kracht lijkt te verliezen.

Daarom even iets over het “Wees Gegroet” om het geheugen op te frissen. De Kerk gebruikt voor haar gebeden bij voorkeur teksten uit de heilige Schrift. Want in de Bijbel spreekt God zelf tot ons. Door te luisteren naar Gods Woord in de Bijbel, leert de Kerk dus de taal om met God te spreken. Zo ook in het “Wees Gegroet”. Het begin komt uit de Bijbel.

Op het moment dat de Engel bij Maria komt om haar aan te zeggen dat zij de moeder van Gods Zoon wordt, spreekt hij haar aan met de historische woorden: “Ik groet u, begenadigde, de Heer is met u (Lc. 1,28)”. Met een kleine verandering herkent u meteen het begin van het “Wees Gegroet”. “Wees gegroet Maria, vol van genade, de Heer is met u.”

De tweede regel komen we vandaag tegen bij Elisabet: “Gij zijt gezegend onder de vrouwen en gezegend is de vrucht van uw schoot (Lc. 1. 42)”. Wij bidden dus in het “Wees Gegroet” met de woorden van de Engel en van Elisabet.

Het derde deel van het “Wees Gegroet” is van latere datum. In de vijftiende en zestiende eeuw voegden de gelovigen er nog hun eigen smeekbede aan toe: “Heilige Maria, moeder van God, bid voor ons, zondaars, nu en in het uur van onze dood”.

Een heel eenvoudig gebed dus, de eerste helft komt uit het Evangelie van Lucas, de tweede helft komt van ons. Een eenvoudig gebed dat past bij deze eenvoudige vrouw.

Maria. Als je de vele titels bekijkt, zoals in de litanie, als je de vele Maria-liederen hoort, de uitweidingen in de theologie en ziet wat de kunst van haar maakt, zou je soms vergeten dat zij dat eenvoudige meisje uit Nazaret in Galilea is.

Als je het visioen van Johannes in de eerste lezing beziet: “…. een Vrouw, bekleed met de zon, de maan onder haar voeten en op haar hoofd een kroon van twaalf sterren…”. Dan gaat het ook al niet meer over een eenvoudige vrouw uit dat dorpje tweeduizend jaar geleden.

Weet u wat nu het aardige is; dat Maria het zelf al voorspeld heeft: “En zie, van heden af, prijst elk geslacht mij zalig, omdat Hij die machtig is aan mij zijn wonderwerken deed, en heilig is zijn Naam (Lc. 1, 48-49)”. Vanaf nu zullen alle geslachten mij zalig prijzen. Wat zij toen heeft begrepen is nog steeds waarheid. Geslacht na geslacht, generatie op generatie, vinden mensen de weg naar de moeder van Jezus. Ouderen en kinderen zingen liederen en vragen om haar hulp, nu al tweeduizend jaar lang. Het aantal kaarsjes bij haar zijn zo talrijk als de sterren aan de hemel.

Wat is haar geheim? Ook dat noemt ze zelf: “Omdat God welwillend neerzag op de kleinheid van zijn dienstmaagd”. “Hij slaat trotsen van hart uiteen, heersers ontneemt Hij hun troon, maar Hij verheft de geringe”. Het geheim van Maria is eerst haar bescheidenheid. Zij noemt zich een dienstmaagd van de Heer, zij is zich zeer bewust van Gods grootheid en haar eigen kleinheid. In onze tijd is bescheidenheid niet in trek. Wij moeten werken aan zelfontplooiing, je moet voor jezelf opkomen, niet over je laten lopen. Als iemand dat zegt is dat is niet onwaar, maar het is de menselijke, de natuurlijke kant van ons bestaan en die is maar beperkt waar. Maria heeft ingezet op de goddelijke, de bovennatuurlijke kant van ons bestaan, op de blijvende waarheid; zij is oprecht bescheiden. Maar met bescheidenheid alleen kom je er niet.

Het geheim van Maria is groter. Elisabet, haar nicht, zegt het treffend: “Zalig ben jij omdat je geloofd hebt dat tot vervulling zal komen wat jou vanwege de Heer gezegd is”. De tweede grote kracht van Maria is haar geloof. Augustinus zei: Maria heeft Jezus eerst in haar hart, in haar geest ontvangen door haar geloof, daarna pas in haar schoot. We horen Elisabet hier een zaligspreking zeggen tot Maria. Zalig ben je omdat je geloofd hebt. Geloof is in onze tijd ook niet zo in. Wel astrologie, parapsychologie, New Age, meditatie en nog veel meer, maar dat heeft niets met het geloof van Maria te maken. Maria durfde alles wat zij had op God te zetten. Zelfs haar vruchtbaarheid. Zij is als de arme weduwe die haar laatste penning aan God gaf, alles waarvan zij moest leven. Maria durfde geloven dat haar kleinheid, haar gebrek aan maatschappelijke positie en al het andere wat in de wereld belangrijk is en dat zij niet had, voor God geen hindernis was, integendeel juist door God aanvaard werd als een gave die Hij waardeert en aanneemt. Waar Hij meer mee doet dan met alle dingen van de wereld. Dat kleine meisje is groot in bescheidenheid en groot in geloof. Groter dan alle groten der aarde.

Het derde geheim van Maria is haar zuiverheid. Zuiverheid van geest en lichaam. In onze tijd wordt ook dat soms als bijna belachelijk afgedaan, zuiverheid is dan synoniem met preutsheid, met kleinzieligheid. Maar zuiverheid bij Maria is de hoogste wijsheid. Het is de radicale geestelijke hygiëne. Een gedachte die niet bij Gods bedoeling past liet zij niet toe. Als bij ons op een verjaardag, na de pilsjes het moment van de moppen aanbreekt, als we met zappen op de TV, toch even blijven hangen bij een scene die privé hoort te blijven, als we onze eigen fantasie zijn gang laten gaan, dan zeggen we tegenwoordig, acht wat steekt daar voor kwaad in. De grootheid van Maria was haar radicaliteit ook op dat terrein, zij hield alle gedachten en gevoelens die niet van God kwamen ver van zich. Hoe ze dat deed? Door geestelijk voedsel te nuttigen en met hart en ziel aan God gehecht te zijn.

Dat eenvoudige meisje, onopvallend, ergens in een uithoek van de wereld, lang voor het tijdperk van de Verlichting, lang voor de uitvinding van radio, TV, computer, auto, trein, vliegtuig en alles wat vandaag zo geroemd wordt, lang daarvoor had zij reeds de grootste hoogte bereikt. Groot in gehoorzaamheid aan wat God van haar vroeg, groot in trouw aan de weg die zij moest gaan. Samen met een leerling zal zij onder het kruis van Gods Zoon staan. Trouw, nu en in het uur van onze dood.

Maria zat niet in besturen, maar zij is koningin van hemel en aarde, zij was geen feministe, maar is moeder voor alle moeders, geen revolutionair, toch begon met haar de grootste revolutie, geen baanbreekster voor maatschappelijke posities, alles wat sommigen vandaag van haar willen maken, toch heeft zij meer voor de mensen gedaan dan alle anderen. Zij was Gods dienstmeisje. God, zeg maar wat U wilt, laat het dan zo geschieden. Zo heeft zij Jezus leren bidden en in het onze Vader klinkt haar woord nog door: “….. mij geschiede naar uw Woord”.

Mocht er een moment zijn dat u zich klein voelt, misschien zelfs gekleineerd; denk aan Maria. Mocht u zwak in uw geloof staan, op een moment dat alles onmogelijk lijkt, denk aan Maria. Mocht u zich ergeren aan of juist uzelf betrappen op innerlijke ongeordenheid, denk aan Maria. Mocht uw trouw haar grenzen bereiken, denk aan haar. Mocht de gehoorzaamheid, het volbrengen van Gods wil u zwaar vallen, denk aan haar en vraag haar hulp.

Vandaag is het haar feest, Maria Tenhemelopneming. Zij die in alles Gods wil heeft vervuld, kreeg deel aan het onmogelijke. Een kleine mens werd bruid van de heilige Geest, een maagd werd moeder van God. Zij die uit aarde is gevormd troont nu boven de hoogste geestelijke machten. Wanneer u deze dagen weer dat eenvoudige gebed bidt, dat “Wees Gegroet”, tot dat eenvoudige meisje uit Nazaret in Galilea, laten dan een paar van deze gedachten dat gebed begeleiden. Dat wij een beetje meer op haar mogen gaan lijken. Amen.

Back To Top