Ga naar hoofdinhoud

Wij herinneren de namen van hen die gestorven zijn. Wij bezoeken de graven en zijn ons bewust dat ons leven op aarde een pelgrimstocht is. Bijzonder herdenken we de overledenen van het afgelopen jaar, samen met zoveel nabestaanden. We zoeken troost in Gods barmhartigheid in het geloof dat voor God iedere mens leeft.

Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van de H. Laurentius (Voorschoten), 2 november 2013, om 19.30 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.

Preek: C2013ALLZC

Lezingen

E.L.: Jesaja 25:6a,7-9
Ps.: 23
All.: Ik ben de weg …
Ev.: Lucas 23:44-46,52-53, 24:1-6a

Homilie

Er viel duisternis over heel die streek; zo begint vanavond het Evangelie. Er is iets vreemds met de duisternis. Wanneer we gaan slapen, maken we het graag wat donker. Maar ook als we het gezellig willen maken, dimmen we het licht en steken een kaarsje aan. Toch heeft duisternis ook iets met duistere machten te maken, bijvoorbeeld wanneer het gaat om zaken die het daglicht niet kunnen verdragen.

Er viel duisternis over heel die streek. Zoveel keer in het afgelopen jaar, zijn hier de kaarsen rond de baar aangestoken met het licht van de paaskaars, de kaars die we in de donkere paasnacht hebben ontstoken, de kaars die verwijst naar Christus’ verrijzenis; Licht dat de duisternis verbreekt. Zoveel keer, om het duister van verdriet en afscheid te doorbreken.

Licht en duister, we ervaren het vandaag op Allerzielen. Wanneer we straks op de begraafplaats zijn, is er wel wat licht, om niet te struikelen en om een gebed te lezen. Maar er is ook maar weinig licht, prettig als de tranen in je ogen prikken, zodat er ruimte blijft voor je gevoelens, voor verdriet, weemoed, herinnering, ruimte voor liefde en geloof.

Het zijn maar kleine lichtjes die we meenemen en op het graf plaatsen. Zoals het vaak ook maar kleine gebaren zijn die ons in dagen van verdriet troost brengen. De kaarten die we ontvingen, soms van bijna onbekenden. Een onverwacht telefoontje of even die aandacht en die vraag hoe het nu gaat. Maar soms ook ontbreken die vragen, ontbreekt die aandacht en dan bekruipt ons het gevoel of iedereen hem of haar al is vergeten. Ook dat is duisternis, vergetelheid.

Als Jezus sterft, valt er duisternis over het land. Het is alsof wanneer zijn ogen zich sluiten, daarmee het licht van de wereld wordt gedoofd. Ook dat gevoel herkennen velen. Met het overlijden van een dierbare sterft er iets in onszelf en dooft het licht in ons leven. Dat kan ook niet anders, daarvoor dient een periode van rouw, met die vreemde gewaarwording dat de wereld gewoon doordraait; auto’s rijden, de nieuwsberichten komen, kinderen gaan naar school. Alsof er niets veranderd is. Vaak moeten we ook zelf weer tot leven komen, de draad van het leven weer oppakken, zin geven aan de dagen, aan de uren, de eenzaamheid trotseren en de mooie dingen opnieuw leren zien.

Juist omdat de wereld doordraait en alles onveranderd lijkt, vieren wij Allerzielen. Ook vanavond brandt die paaskaars, ook vanavond ontsteken we kaarsen, net als bij de uitvaart. Midden in die drukke wereld staan wij stil bij hun namen, bij al diegenen die ons dierbaar zijn; we bieden weerstand aan de vergetelheid en daarvoor zoeken wij God, zoeken wij de Levende, zoeken wij Hem die de dood heeft overwonnen.

Allerzielen heeft alles te maken met onze vragen over het leven na de dood. Juist bij uitvaartgesprekken komen veel visies naar voren. Van overtuigingen van nabestaanden die ervan uitgaan dat het met de dood allemaal afgelopen is, tot mensen met een hecht geloof dat de ziel van de overleden naar God gaat. Al in de tijd van de Joden was er het gebruik om te bidden voor de zielen van de overledenen. Onze kerkvader Augustinus schrijft: “Wanneer de gelovigen hun dierbare overledenen gedenken en voor hen bidden, komt dit ongetwijfeld ten goede aan hen die tijdens hun leven hebben verdiend aldus na dit leven geholpen te worden. Ook wanneer het om een of andere reden onmogelijk is het lichaam van een overledene te begraven of het bij te zetten in een gewijde ruimte, mag men niet nalaten voor zijn of haar ziel te bidden.”

De naam die men toestand geeft is “Purgatorium”. Dat vind ik veel mooier klinken dan vagevuur. Franciscus van Sales (eergisteravond hoorden we nog een lezing over hem) vond het Purgatorium niet alleen een grote troost, maar ook een gelukzaliger toestand dan ons leven op aardse. Hij citeert een mystica “Catharina van Genua” die hij de ‘theologe van het Purgatorium’ noemde. Zij beschreef dat wanneer de ziel na het overlijden voor God staat en God om vergeving vraagt en krijgt, deze mens aangestoken wordt door een hevig en vurig verlangen om met Gods zuivere liefde te worden verenigd. Dat brengt de ziel in een gelukstoestand. En naarmate de “roest van de zonde” door dat verlangen wordt weggezuiverd neemt die toestand van geluk verder toe.

Deze avond van Allerzielen heeft daarom ook twee kanten. We staan stil bij het verdriet van allen die dit jaar en in de voorafgaande jaren een dierbare hebben verloren. We noemen hun namen en we zegenen hun graven. Tegelijk bidden we voor onze dierbaren dat zij voorgoed, voor eeuwig in Gods liefde geborgen mogen zijn. Want ons gebed en ook onze vergeving helpen hen in dat proces van zuivering. Deze twee horen bij elkaar. Het verdriet van de nabestaanden en het bidden voor de overledenen. Want bij het gemis is er de troost dat onze namen staan geschreven in de palm van Gods hand. Geen mens kan God vergeten. Als God ons niet kan vergeten, dan leven wij, want elke gedachte in God is zo werkelijk als wat.

Laat dit alles een troost zijn voor u, een troost die het gemis niet oplost, die de eenzaamheid niet wegneemt, maar die toch een troost is, omdat we mogen geloven dat onze dierbaren leven in Gods licht en vrede. Soms weten we innerlijk al dat de ander helemaal in God is. Soms twijfelen we. Maar altijd, zoals Augustinus het leert, is het goed voor de overledenen te bidden. Dat gebed verdrijft de duisternis, door het licht van het geloof, het licht van eeuwig leven. Amen.

Voorbede

Wij bidden vol vertrouwen tot God onze Vader.

Bidden wij voor alle gelovigen wereldwijd die vandaag hun dierbaren gedenken. Dat de duisternis van het verdriet wordt doorbroken. Bidden we voor al onze dierbare overledenen, dat zij mogen leven voor Gods aangezicht, verlicht en vertroost. Laat ons bidden.

Bidden wij voor allen die dit jaar een dierbare verloren hebben. Dat zij kracht vinden om verder te gaan, dat er licht schijnt in hun leven, dat zij troost en steun vinden in hun geloof. Laat ons bidden.

Bidden wij voor allen die werken in de terminale zorg en voor werkers in de uitvaartbranche, dat zij mogen weten hoe kostbaar hun werk is, dat zij mensen nabij mogen en kunnen zijn in moeilijke tijden. Laat ons bidden.

Bidden we voor onze samenleving, dat het geloof in het eeuwig leven bij God, mensen helpt om niet gevangen te raken in het hier en nu, dat het geloof kracht geeft om staande te blijven en moed geeft om door te gaan. Laat ons bidden.

Intenties

Back To Top