Ga naar hoofdinhoud

Veel van haar kracht zat in haar geloof. Een solide en trouw geloof. Daarin wist zij intelligentie en bekwaamheid te combineren met een gelovige eenvoud die kostbaar is.

Preek bij de uitvaart van Victorine Marie Thérèse Heukensfeldt Jansen-Dubois, op 18 december 2012 in de parochie van de H. Augustinus in de kerk van De Goede Herder te Wassenaar.

Eucharistieviering beluisteren (MP3)
Preek beluisteren (MP3)

Van harte welkom, U, de kinderen, schoonkinderen en kleinkinderen. Hier op het priesterkoor zijne eminentie Kardinaal Adrianus Simonis, die Huib en Victorine goed heeft gekend, zo ook de concelebrant monseigneur Kasteel. We heten ook monseigneur Bär welkom en verdere genodigden, familie, vrienden, bekenden, parochianen, vandaag bij dit afscheid van Victorine Marie Thérèse Heukensfeldt Jansen-Dubois.

Ik denk dat niemand dit had verwacht, Victorine niet, Huib niet en wij zeker niet. Er was de hoop dat zij enige tijd zou krijgen om mooie, goede en fijne dingen te doen, niet alleen voor haarzelf maar ook voor het gezin.

Maar we zijn hier, met verslagenheid, want aan de verwerking van het overlijden van Huib zijn jullie nog totaal niet toegekomen, laat staan dat je toe bent aan dit afscheid.

Het geeft deze uitvaart een bijzonder gewicht, weten dat zij nu samen zijn in het huis van de Heer. Vertrouwend dat God haar de voltooiing geeft waarin zij heeft geloofd en waarop zij haar leven heeft gericht. En biddend dat deze Mis ook ons mag sterken en helpen met dit verlies in geloof om te gaan.

Uitzien naar de toekomst die God ons geef is uitzien naar het eeuwige licht. De paaskaars symboliseert dat eeuwige licht, het licht van Christus die in de donkere paasnacht de boeien van de dood verbreekt. Met dat licht willen we de kaarsen rond haar baar aansteken. Daarbij zingen wij het lied aan het Licht.

Lezingen

De eerste lezing uit het boek Prediker 3:

Alles heeft zijn uur, alle dingen onder de hemel hebben hun tijd. Er is een tijd om te baren en een tijd om te sterven, een tijd om te planten en een tijd om wat geplant is te oogsten. Een tijd om te doden en een tijd om te genezen, een tijd om af te breken en een tijd om op te bouwen. Een tijd om te huilen en een tijd om te lachen, een tijd om te rouwen en een tijd om te dansen. Een tijd om stenen weg te gooien en een tijd om stenen te verzamelen, een tijd om te omhelzen en een tijd om van omhelzen af te zien. Een tijd om te zoeken en een tijd om te verliezen, een tijd om te bewaren en een tijd om weg te doen. Een tijd om stuk te scheuren en een tijd om te herstellen, een tijd om te zwijgen en een tijd om te spreken. Een tijd om lief te hebben en een tijd om te haten, een tijd voor oorlog en een tijd voor vrede.
Daarom lijkt het mij voor de mens nog het beste vrolijk te zijn en het er goed van te nemen. Als hij kan eten en drinken en genieten van wat hij met al zijn zwoegen bereikt heeft, is dat immers een gave van God. Ik kwam tot het inzicht dat alles wat God doet voor altijd blijft: er valt niets aan toe te voegen en niets gaat eraf.

Evangelie

Joh. 14, 1‐6:

In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: “Laat uw hart niet verontrust worden. Gij gelooft in God, gelooft ook in Mij. In het huis van mijn Vader is ruimte voor velen. Ware dit niet zo, dan zou Ik het u hebben gezegd, want Ik ga heen om een plaats voor u te bereiden. En als Ik ben heengegaan en een plaats voor u heb bereid, kom Ik terug om u op te nemen bij Mij. Opdat ook gij zult zijn waar Ik ben. Gij weet waar Ik heenga en ook de weg daarheen is u bekend.” Thomas zei tot Hem: “Heer, wij weten niet waar Gij heengaat: hoe moeten wij dan de weg kennen?” Jezus antwoordde hem: “Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Niemand komt tot de Vader tenzij door Mij.”

Preek

Had ik bij de uitvaart van Huib geen aantekeningen, omdat hij gevraagd had over de Eucharistie te preken. Deze keer hebben we samen uitvoering stil gestaan en gesproken over het leven van Victorine.

Veel hebben jullie al verteld als een inkijkje in het leven van Victorine zoals jullie haar als moeder en oma hebben meegemaakt. Een belangrijke rol die zij heeft vervuld was die van bruggenbouwer. Juist in de tijd dat het Katholieke geloof voor de nieuwe generatie veel van haar vanzelfsprekendheid verloor, terwijl jullie vader daar als een rots in de branding in bleef staan, wist zij, zoals moeders dat soms op een onnavolgbare manier kunnen, de afstanden te overbruggen die er van tijd tot tijd ontstonden, door soms iets wel of juist niet te zeggen, door op belangrijke momenten net het verschil te maken.

Ik denk dat we allemaal kunnen zeggen dat veel van haar kracht in haar geloof zat. Een solide en trouw geloof. Daarin wist zij intelligentie en bekwaamheid te combineren met een gelovige eenvoud die kostbaar is.

In haar jeugd heeft ze met vriendinnen gesproken over kloosterleven. Dit was in die jaren breed gedragen in de katholieke gemeenschap, maar ik denk dat het voor haar meer was dan alleen maar een vluchtige gedachte. Zoals ik haar hier in de parochie meemaakte, haar inzet om ook regelmatig door de week op vrijdag hier de Eucharistie mee te vieren, geven blijk van een oprecht geloof in de Eucharistie.

Ik denk dat zij ook is opgegroeid met een zekere offerspiritualiteit die alles met de Eucharistie als offer te maken heeft. Het is de spiritualiteit waardoor de vorige generatie dikwijls in staat was om tegenslagen en moeilijke situaties een andere betekenis te geven door het op te pakken zoals Jezus zijn leven en ook zijn lijden heeft opgepakt. Iets eenvoudiger gezegd, zij kon van zulke momenten een offertje maken, waardoor deze momenten in het leven een gave aan God werden. Juist in de Eucharistie kon zij die weer verbinden met het ene offer van Christus.

Bij haar spiritualiteit hoorde ook dat je op de plaats waar je gezet bent, je taak op aarde moet vervullen. Ook dat had zij in haar jeugd meegekregen. Als je op je bestemming bent, moet je daar de hemel verdienen en niet ergens anders. Het past bij haar trouw als echtgenote en moeder. Het past ook bij een heldere rolverdeling, waarin man en vrouw hun eigen plek hebben. Dit hebben jullie als kinderen ook ervaren. Aan de ene kant was ze bruggenbouwer, tegelijk was ze jullie grootste fan en gaf ze enorm veel support zodat jullie je konden ontwikkelen, en met dezelfde inzet wist ze ook achter Huib te blijven staan.

Zo had zij haar eigen innerlijke rijkdom die niet voor iedereen op dezelfde manier zichtbaar was, alhoewel het voor niemand verborgen kon blijven dat ze Rooms Katholiek was en dat ze eigenlijk graag zag dat iedereen toch de vreugde zou leren kennen van het Katholiek zijn.

Als zij hier de laatste jaren met Huib in de rolstoel in de kerk kwam en ik hen begroette, en als iemand hen dan begeleidde die niet Katholiek was, kon het haast niet anders zijn of ze bracht dat even ter sprake. Je weet maar nooit of de vonk over kan slaan. Dat had ze immers in haar leven eerder meegemaakt. Ik heb daarbij vaak moeten glimlachen vanwege de spontaniteit waarmee zij haar geloof uitdroeg en hoe ze na de kerk ook met anderen over het geloof in gesprek ging.

Haar liefde voor de Katholieke Kerk had ongetwijfeld ook te maken met schoonheid en stijl. Victorine was daar gevoelig voor. De uiterlijkheid, de vormen, het decorum, het moest kloppen, het hoorde erbij. Het geeft aan het leven smaak en glans. In de religieuze kunst komen bovendien geloof, Kerk en schoonheid bij elkaar. Het maakt ook duidelijk dat als het thuis op de hoogtijdagen spitsuur werd en een en ander spaak liep, dit een nachtmerrie voor haar was.

Veel mensen hebben Victorine meegemaakt bij voordrachten en presentaties, als ze in haar element was, dan stal ze de show en was ze een uiterst bekwame en gemotiveerde gids en kon ze de onderwerpen uitstekend presenteren en voordrachten houden. Toch denk ik dat veel parochianen met meer bewondering naar die laatste jaren hebben gekeken, waarin Huib steeds minder kon. Om de zoveel tijd kon ze me bellen of aanspreken met de mededeling dat het nu echt naar het einde liep, om een paar dagen later mee te kunnen delen dat Huib er toch weer goed doorheen was gekomen.

Jullie hebben de lezingen voor deze uitvaart niet voor niets gekozen. Als eerste lezing kozen jullie de oude tekst van Prediker, waarin hij onze menselijke bezigheden beschouwt en plaats in dat grote plan van God. Zo heeft ook Victorine met al haar inzet, vindingrijkheid en betrokkenheid haar plaats in Gods plan mogen invullen. Wanneer we dan lezen: “Daarom lijkt het mij voor de mens nog het beste vrolijk te zijn …” Dan moet ik inderdaad denken aan haar opgeruimde, vrolijke levenshouding, prototype van een blij katholiek geloof, een blijheid die ongetwijfeld een echte kracht in haar leven is geweest.

Toen de mededeling kwam de ze ernstig ziek was en er geen kans op genezing bestond. Wilde zij de ziekenzalving ontvangen inclusief de biecht voor het einde van het leven. Ze wilde haar leven in Gods hand leggen met alle goede kanten en met alle beperkingen. Ze wilde de zalving ontvangen om als het moment daar zou zijn zij zich werkelijk aan God zou kunnen toevertrouwen. Het was haar voorbereiding op wat Jezus in het Evangelie zegt: “In het huis van mijn Vader is ruimte voor velen. Ware dit niet zo, dan zou Ik het u hebben gezegd, want Ik ga heen om een plaats voor u te bereiden. En als Ik ben heengegaan en een plaats voor u heb bereid, kom Ik terug om u op te nemen bij Mij. Opdat ook gij zult zijn waar Ik ben.”

Natuurlijk hebben we even gedacht dat Huib boven heeft gelobby’d om haar snel te laten komen. Maar we veronderstellen toch dat Gods plan iets groter is. We zijn dankbaar dat God in zijn voorzienigheid haar in staat heeft gesteld om Huib tot het einde toe te kunnen begeleiden. Stel dat deze kwaal een half jaar eerder was gekomen. Ze had niet met dezelfde vrede kunnen sterven en ook voor Huib was het een stuk moeilijker geweest. Beiden hebben ongetwijfeld hun leven lang gebeden voor een zalige dood en we kunnen niets anders dan erkennen dat God hun gebed heeft verhoord.

“In het huis van mijn Vader is ruimte voor velen,” zegt Jezus ons. Victorine heeft als jong meisje haar vader verloren. Ze heeft daarom ook al vroeg haar vertrouwen op de hemelse Vader gericht. Nu mag ze beiden ontmoeten. Ze mag thuis komen bij God, bij haar Heer Jezus Christus, bij haar ouders, bij haar Huib en bij zoveel anderen die haar zijn voorgegaan naar het Vaderhuis. In dit geloof willen we haar vandaag aan God toevertrouwen en vragen dat Hij ook ons nabij is, vooral de kinderen en kleinkinderen. Dat dit afscheid zo kort na het afscheid van Huib, gedragen mag zijn door Gods nooit aflatende liefde en dat ook wij mogen leren om op onze manier, in deze steeds veranderende tijd, ook zelf iets van haar geloof en toewijding waar te mogen maken, zodat ook wij uitzien naar die ontmoeting als wij eens thuis mogen komen in dat huis van de Vader. Amen.

Back To Top