Ga naar hoofdinhoud

Om oog te krijgen voor de nood van de naaste in de materiële, morele en spirituele ellende moeten wij zelf vrij worden van eigenbelang, zodat wij hen oprecht en eerlijk nabij kunnen zijn.

Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus op 5 maart 2014, in de kerk van de H. Joannes de Doper (Katwijk), om 19.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.

Eucharistieviering beluisteren (MP3)

Preek beluisteren (MP3)

Preek: A2014QDR00A-ASWOEN1AUFX

Lezingen

E.L.: Joël 2,12-18
Ps.: 51 (50), 3-4, 5-6a, 12-13, 14. 17
T.L.: 2 Korintiërs 5,20-6,2
All.: Ps. 51 (50), 12a, 14a
Ev.: Matteüs 6,1-6.16-18

Homilie

Wat gaat u doen in deze veertigdagentijd? Wat gaan wij doen? Paus Franciscus heeft recentelijk een boodschap geschreven voor de veertigdagentijd 2014 (link naar RKDocumenten). Als thema neemt hij een woord van Paulus die ons eraan herinnert dat Christus, die rijk was, voor ons arm is geworden, opdat wij rijk zouden worden door zijn armoede.

We kennen paus Franciscus al iemand die staat voor een sober leven. Juist als paus wil hij die manier van leven aan de wereld voorhouden; sober, eenvoudig, echt. Hij roept ons op om de handen uit de mouwen te steken en te zien waar nood is. Hij zegt: Ellende is niet hetzelfde als armoede; de ellende is: Armoede zonder vertrouwen, zonder solidariteit, zonder hoop. We kunnen drie soorten ellende onderscheiden: De materiële ellende, de morele ellende en de spirituele ellende.

Bij de materiële ellende schrijft hij: “… verstoken (zijn) van grondrechten en basisbenodigdheden zoals voedsel, water, hygiënische omstandigheden, werk, de mogelijkheid tot ontwikkeling en culturele groei. Tegenover deze ellende biedt de Kerk haar dienst aan, haar diaconie, om in die behoeften te voorzien en deze wonden, die het aangezicht van de mensheid misvormen, te genezen.”

Over de morele ellende zegt hij, dat “die erin bestaat dat men slaaf wordt van ondeugd en zonde. Hoeveel gezinnen leven in de greep van de angst omdat één van hun gezinsleden – meestal een jongere – verslaafd is aan alcohol, drugs, gokken, pornografie! Hoeveel mensen zijn de zin van het leven kwijtgeraakt, hebben geen toekomstperspectief en hebben de hoop verloren!”

Daarna zegt hij dat die morele ellende altijd is “verbonden met spirituele ellende, die ons treft wanneer we ons verwijderen van God en zijn liefde afwijzen. Als we menen geen behoefte te hebben aan God, die ons in Christus de hand reikt, omdat we denken aan onszelf genoeg te hebben, begeven we ons op een weg van mislukking. God is de enige die werkelijk redt en bevrijdt.”

Je merkt aan alles dat paus Franciscus naar de wereld wil kijken met de ogen van Jezus. Kijk om je heen en zie waar ellende is. Zie niet alleen de materiële ellende, maar de morele en spirituele ellende. Hij noemt het echt ellende, terwijl er misschien mensen zijn die vinden dat zij vrij kiezen om zo te leven.

Hij roept ons op om met de ogen van Jezus om ons heen te zien en ons eigenbelang te vergeten, te overstijgen. Hij zegt dat wij rijk mogen worden door de armoede van Christus. Over welke rijkdom gaat het dan? Jezus was rijk in zijn relatie met zijn hemelse Vader en in die rijkdom wil Hij ons laten delen. Maar om die rijkdom te kunnen ontvangen, moeten we eerst vrij worden van alles wat ons aan deze wereld bindt.

Deze veertigdagentijd mag daarom vruchtbaar zijn op veel manieren. Dat wij oog krijgen voor de nood van de naaste in de materiële, morele en spirituele ellende. Daarvoor moeten wij zelf vrij worden van eigenbelang, zodat wij hen oprecht en eerlijk nabij kunnen zijn. Om dat te kunnen doen, moeten we tijd voor de ander maken, moeten we iets van onszelf geven, moeten we armer worden. En dan krijgt God de ruimte om ons op zijn manier rijk te maken.

De veertigdagentijd is een uitgelezen kans om ons hiervoor weer meer in te zetten. Een van die vormen is de vastenactie. Die wordt inmiddels voor het 54e jaar gehouden. Ooit begonnen op initiatief van kardinaal Alfrink, is het een mooie vorm om onze betrokkenheid bij mensen ver weg te tonen.

Tegelijk roept de kerk ook op om tijd te maken voor je eigen geestelijk leven. Want hoe kun je anderen optillen uit morele en spirituele ellende, als je zelf niet diep verbonden met Christus leeft? Dat werk maken van je geestelijk leven is niet een soort geestelijke wellness, met een spirituele sauna, en een beautycentrum met massages voor je innerlijk, zodat je jezelf weer prettig voelt. Paus Franciscus zegt daarover: “De Veertigdagentijd is een geschikte tijd voor de zelfverloochening; en het zal ons goed doen ons af te vragen van welke zaken we ons kunnen ontdoen om anderen te helpen en hen te verrijken door onze armoede. Laten we niet vergeten dat ware armoede pijn doet; zelfverloochening zonder deze dimensie van boetedoening is niet echt. Ik wantrouw een aalmoes die niets kost en niet pijn doet.”

In de veertigdagentijd zijn we week na week op weg naar Goede Vrijdag. We houden al die dagen het zware kruis dat Christus draagt voor ogen. Dat zal ons helpen niet te snel zelfmedelijden te hebben en ons te laten inspireren door zijn alles overstijgende liefde. Zoals Hij ons heeft liefgehad, zo vraagt Hij dat wij de naaste liefhebben. Daarom is de veertigdagentijd, zoals we dat zeggen in de prefatie: “… een tijd van meer toeleg op het bidden en grotere aandacht voor de liefde tot de naaste, van grotere trouw aan de sacramenten, waarin wij zijn herboren. Zo groeien wij tot de volheid der genade die Gij uw kinderen hebt toegezegd”.

Dat gun ik u, een tijd van geestelijke groei en verdieping die gelijke tred houdt met groei in naastenliefde en inzet voor hen die onze hulp nodig hebben. Het askruisje helpt ons de hele wereld in zijn relativiteit te zien. Het askruisje helpt ons onszelf niet te groot en te absoluut te zien. Het helpt ons arm te worden zodat we met die armoede van Christus anderen kunnen helpen. Dan gaan we stapsgewijs op weg, via Goede Vrijdag naar Pasen. Amen.

Voorbede

Wij bidden tot God, die ons kent en die ons liefheeft.

Wij bidden voor alle Christenen die vandaag de veertigdagentijd ingaan, dat zij met Gods genade vrij mogen worden, innerlijk vrij om zich meer in te zetten voor Gods Koninkrijk. (Laat ons [zingend] bidden).

Wij bidden voor wereld dichtbij en ver weg. We bidden om vrede, dat de machthebbers zich niet laten leiden door kortstondig succes of economisch belang, maar werkelijk samenwerken om vrede en welzijn te bereiken (Laat ons bidden).

Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekern, om een gezegende veertigdagentijd, dat we de kansen benutten om goed te doen, dat we de werken van barmhartigheid beoefenen en groeien in liefde voor God en de naaste. (Laat ons bidden).

Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor ouders, kinderen en kleinkinderen, dat we deze gezegende tijd gebruiken om ook thuis, onder elkaar, werken aan verdraagzaamheid en onderlinge liefde. (Laat ons bidden).

Back To Top