De woestijn in onze tijd: een samenleving waar God geen ruimte meer krijgt, waar Gods liefde niet in tel is, waar Gods trouw onbelangrijk is en waar Gods wijsheid als achterhaald wordt gezien.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van Sint Jozef (Wassenaar), Joannes de Doper (Katwijk) en de H. Willibrord (Oegstgeest), weekeinde van 10 en 11 december 2016, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering vanuit de H. Jozef te Wassenaar (MP3)
Preek vanuit de H. Jozef te Wassenaar (MP3)
Preek vanuit de Joannes de Doper te Katwijk(MP3)
Preek vanuit de H. Willibrord te Oegstgeest(MP3)
Preek: A2017ADV03AAUFX
Lezingen
E.L: Jesaja 35, 1-6a. 10
Psalm: Ps. 146 (145), 7, 8-9a, 9bc-10
T.L: Jakobus 5, 7-10
All: Jes. 61, 1 (cf. Lc., 4, 18)
EV: Matteüs 11, 2-11
Homilie
Mogen we hopen, wat Jesaja in de eerste lezing zegt? “Woestijn en steppe zullen zich verheugen, jubelen en bloeien de dorre vlakte …” Eerst de vraag: Wat is die woestijn in onze tijd, wat is die steppe, wat is die dorre vlakte?
Ik ben geneigd het te vergelijken met een samenleving waar God geen ruimte meer krijgt, waar Gods liefde niet in tel is, waar Gods trouw onbelangrijk is en waar Gods wijsheid als achterhaald wordt gezien. Wat bleef er over van de communistische Sovjet Republiek, waar het atheïsme de staatsreligie was geworden en voor God geen ruimte meer was? Zie hoe het nu gaat in Noord Korea. Met God verdwijnt ook Gods barmhartigheid en Gods liefde, dan wordt de leugen het instrument om te heersen en verdwijnen waarheid en wijsheid. Trouw aan de staatsideologie staat dan boven de menselijke waardigheid. Zo wordt een land tot een woestijn, een steppe, een dorre vlakte.
Mogen we dat nog hopen, wat Jesaja in de eerste lezing zegt? “Woestijn en steppe zullen zich verheugen, jubelen en bloeien de dorre vlakte …” Want hoe staat het met ons Rijke Westen? Economische principes zijn staatsideologie geworden. Daarmee is de wereld uitgeleverd aan de jacht naar winst. Ook hier is God niet in tel, want God is geen factor voor de economie. Misschien als de Kerk mee zou draaien in de reclame wedloop en de aandachtseconomie, misschien als religie en godsdienst deel worden van de vrije markt, misschien mag God dan bij gratie van de nieuwe machthebber nog ergens meedoen.
En zo krijgen we hier in het Rijke Westen de deksel op onze eigen neus, want ook hier wordt de uitgeputte aarde tot een woestijn en wordt de maatschappij een kale steppe, want de zichzelf wegcijferende liefde wordt omgeruild voor zakelijke berekening en eigenbelang, de trouw wordt verruild voor een tijdelijk contract, de wijsheid wordt beperkt tot wat iets oplevert en de waarheid is alleen nog dat wat nog past in de moderne ideologie. Mogen we dat dan nog hopen, dat wat Jesaja in de eerste lezing zegt? “Woestijn en steppe zullen zich verheugen …”?
Het is inmiddels de derde zondag van de Advent. Wat wij over twee weken gaan vieren met Kerstmis, is de vervulling van dat visioen van Jesaja, die hoop, die Israël heeft gekoesterd, is tot vervulling gekomen, de verwachting is uitgekomen, God heeft naar zijn mensen omgezien.
Maar dan … In die tijd hoorde Johannes in de gevangenis over de werken van de Christus en hij liet Hem door zijn leerlingen de vraag stellen “Zijt Gij de komende, of hebben wij een ander te verwachten?” De manier van optreden van Jezus was blijkbaar onduidelijk, niet wat zij ervan hadden verwacht.
Als God zijn land komt redden, de steppe weer vruchtbaar maken en de woestijn bevloeien, hoe doet God dat? Hoe wil God zijn land bemesten en bevloeien, zodat gerechtigheid kan opschieten en recht, trouw en erbarmen, liefde en eenheid? Hoe doet God dat? Ooit had God aan Israël zijn Wet gegeven als een goed hulpmiddel om op die weg te groeien. Maar in plaats dat zijn Volk die Wet van Mozes in het hart sloot, werd de Wet na vele generaties een middel zo hard en zo koud als de stenen waarin zij gegrift stond.
God wil zijn Wet in ons hart, in een levend hart van vlees en niet van steen; zijn Geest in onze geest. God wil dat zijn liefde ons vervult, dat wij met recht zijn Kinderen zijn. Dat betekent dat we volwassen moeten worden in het geloof, in de hoop en boven alles in de liefde. Ja, dan pas is er weer toekomst voor deze wereld. Dat vraagt bevrijding van ideologieën, van economisch machtsdenken, van manipuleerbare waarheid, maar ook bevrijding van eigenbelang. Dan moet ons maakbaarheidsdenken gezuiverd worden en omgevormd worden tot creativiteit, meewerkend en in harmonie met God en Gods schepping. Dan moet het darwinistische egoïsme evolueren tot Goddelijke liefde en barmhartigheid. Dan moet ons denken weer ruimte geven aan het mysterie van het bestaan en het mysterie van God.
Hoe doet God dat, hoe komt God ons te hulp? Door de Wet van Mozes lukte het niet, die Wet werd misbruikt voor de eigen doelen. Daarom geeft God ons een Kind, zijn Zoon, dat betekent: In alles beeld van Gods wezen, uitdrukking van Gods bedoeling, van Gods wil, de ware Mens, de Waarheid en Gods hoogste Wet in vlees en bloed. Ja God herschept de mens in Jezus, God begint een nieuwe schepping, Hij herstelt de mens en tilt hem op naar het niveau zoals de mens bedoeld is, ongeacht man of vrouw, Jood of heiden, arm of rijk.
Je zou kunnen zeggen. Mooi dat God dat doet. Maar ik zie het niet. Ik zie de woestijn toenemen, de samenleving wordt dor en droog, onvruchtbaar voor het mysterie van het geloof. Dat klopt, want God doet het niet zonder ons. Natuurlijk blijft Hij bezig en schept Hij steeds nieuwe kansen. Natuurlijk gaat Hij door in de tijd en heeft Hij al lang onze weerbarstigheid voorzien. Toch doet God het niet zonder ons. Bekering betekent dat we met Hem mee gaan doen.
Na het jaar van Barmhartigheid past een jaar van Navolging. Want alleen door Jezus na te volgen in zijn denken en doen, zijn willen en weten, zijn liefde en trouw, alleen zo herschept God ons hart en maakt het tot zijn woning, zo worden wij zelf beeld van God en gaan we delen in zijn Mysterie. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen tot God die ons zijn Zoon schenkt.
Wij bidden voor alle gelovigen in deze voorbereidingstijd op kerstmis, dat we dieper gaan begrijpen wat navolging van Christus betekent, voor ieder persoonlijk en voor de Kerk als geheel. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, dat alle mensen van goede wil Christus mogen erkennen als het voorbeeld van de nieuwe mens die ons de kans biedt op een nieuwe mensheid. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie, dat wij het visioen van Jesaja levend houden, dat we in Christus blijven uitzien en werken aan vrede door verzoening en aan genezing door navolging. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen dat het Kerstfeest ons de ogen mag openen voor de naaste, dat het een feest mag worden van uitdelen wat we zelf aan goeds hebben ontvangen. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties