Ga naar hoofdinhoud

Bij de doop van Jezus is God drievuldig aanwezig, De Vader spreekt, de Heilige Geest toont zich in de gedaante van een duif en blijft rusten op de veelgeliefde Zoon; de Vader, de Zoon en de Geest.

Eucharistieviering 11 en 12 januari 2014, om 19.00 uur, 09.30 en 11.00 uur in de parochie van de H. Augustinus en in de parochie H. Antonius Abt, in de kerken van De Goede Herder (Wassenaar), en de H. Antonius Abt (Scheveningen) , door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.

Eucharistieviering beluisteren (MP3)

Preek beluisteren (MP3)

​Preek: A2014DOOPH1AAUFX

Lezingen

E.L: Jesaja 42, 1-4. 6-7
Psalm: Ps. 29 (28), 1a en 2, 3ac-4, 3b er7 9b-10
T.L: Handelingen 10, 34-38
All: Cf. Marcus 9, 6
EV: Matteüs 3, 13-17

Homilie

Een paar maanden geleden mocht ik een groep pelgrims begeleiden naar Israël. Het was een reis waarin we ook de bezette gebieden hebben bezocht en mensen hebben ontmoet. We hebben ook Yad Vashem bezocht en allerlei interessante plaatsen, maar de nadruk van onze reis lag niet op de sociale of maatschappelijke of politieke omstandigheden. We wilden de heilige plaatsen bezoeken; we wilden als pelgrims heel concreet daar zijn waar Christus geweest was, waar Hij gepreekt had, geleden had, gestorven en verrezen was.

We hebben natuurlijk ook archeologische opgravingen bezocht, en een van de opgravingen toonde ons de mikwe, of mikvah of mikveh. Het is een ritueel bad, waarin een gelovige Jood zich onderdompelde voor de reiniging. Niet zozeer om een reiniging van het lichaam, maar om een innerlijke reiniging.

Deze reis stelde me in de gelegenheid wat meer te zien hoe die reinheid in het Jodendom werd ervaren. Het meeste van wat we in de Kerk hebben, heeft ergens een wortel in het Oude Testament. Jezus heeft iets nieuws gebracht, maar we moeten niet denken dat alles wat wij kennen, nieuw is. Het is eerder zo dat we pas het nieuwe op het spoor komen als we weten wat er al was. De doop bestond dus al in het Joodse religieuze leven.

We hebben op die reis ook de rotsburcht Massada bezocht. Herodes de Grote had deze laten bouwen met een ingenieus watersysteem, waardoor in de regentijd grote regenbassins zich vulden. Die bassins bevatten voldoende water voor een of meer jaren. Ook daar zijn meerdere mikvehs gevonden.

Als Johannes de Doper optreedt en mensen oproept tot bekering, dan gebruikt hij feitelijk dus een heel bekend ritueel, maar hij geeft er toch een aparte wending aan. De Wet van Mozes bepaalt nauwkeurig wanneer iemand onrein is, voor mannen en vrouwen en met wat voor termijn zij zich moeten reinigen en welke rituelen daarbij horen. Farizeeërs en Schriftgeleerden en alle vrome Joden die hun rituele wassingen verrichtten zouden geen reden hebben om bij Johannes de Jordaan in te gaan. Maar er waren natuurlijk ook heel wat Joden die niet regelmatig hun rituele verplichtingen onderhielden. Voor hen was het een mooie gelegenheid om zich te reinigen en weer in een goede verhouding te komen met God zoals de Wet van Mozes dat voorschreef.

Toch wil Johannes niet alleen een gebruikelijke reiniging, hij wil van de gewone reiniging iets méér maken; je kunt je steeds reinigen, maar verandert dat ook jouw leven. De doop van Johannes in de Jordaan was meer dan een wettelijke reiniging zoals gebruikelijk in de mikveh, het rituele bad. Johannes wilde een verandering van leven bewerken. Hij riep op tot bekering tot omkeer, tot verandering.

En dan komt Jezus naar hem toe. Wat moet Johannes nu doen. Hij wil Hem tegenhouden en zegt: “Ik hen uw doopsel nodig en Gij komt tot mij?” Hier gebeurt iets. De ommekeer, de verandering van leven is voor Jezus niet nodig, hij heeft zelfs de reiniging niet nodig. Johannes weet over zichzelf dat hij die verandering nog steeds nodig heeft en ook die reiniging. Johannes voelt zich dus geremd om Jezus in het water te laten afdalen. Maar Jezus zegt: “Laat het nu zijn; want zo past het ons al wat is vastgesteld te volbrengen.” Met andere woorden: Het maakt onderdeel uit van mijn weg; zo vervul ik, zo vervullen wij de Schriften, zo vervul ik de wil van mijn hemelse Vader.

Het feest van vandaag is net als het feest van Driekoningen, verleden week, een openbaringsfeest. Op dit feest gedenken we hoe God zich nieuw openbaart in Christus. Het Woord van de Vader is niet alleen bestemd voor Christus Zelf, maar ook voor ons: “Dit is mijn Zoon, mijn veelgeliefde, in Wie Ik mijn welbehagen heb.” Bij de doop van Jezus is God drievuldig aanwezig, De Vader spreekt, de Heilige Geest toont zich in de gedaante van een duif en blijft rusten op de veelgeliefde Zoon; de Vader, de Zoon en de Geest. Dat is ook wat gezegd wordt bij de Christelijke doop: Ik doop u, in de Naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest. Het is hetzelfde wat we zeggen als we een kruisteken maken, ook aan het begin als we de kerk binnenkomen, met het doopwater. Het kruisteken is met of zonder water altijd ook een herinnering aan ons doopsel en dus aan het feit dat wij kinderen van God zijn.

De Kerk heeft al vroeg begrepen dat Jezus de hele Wet van Mozes heeft vervuld. Hij heeft het leven met God opengesteld voor alle volken van alle landen en de kern is dat alle mensen van goede wil kinderen van God zijn. Dat is wat we in de tweede lezing horen als Petrus zegt: “Nu besef ik pas goed dat er bij God geen aanzien van persoon bestaat, maar dat uit welk volk ook, ieder die Hem vreest en het goede doet, Hem welgevallig is.” God richt tot iedere mens, gedoopt of niet, de uitnodiging om zijn geliefd kind te zijn. Wij vieren dat in het doopsel, maar dat ritueel is niet genoeg. God vrezen en het goede doen, is wat Petrus noemt, ofwel zoals Jezus zegt: “Bemint God en de naaste.”

De eerste lezing geeft daar ook kleur aan. Een mens zijn naar Gods hart, zoals Jezus, daarover zegt de profeet Jesaja: Ik geef hem mijn Geest. Hij laat gerechtigheid stralen. Hij roept en schreeuwt niet. Hij breekt een geknakt riet niet en dooft de kleine vlaspit niet uit. Hij is een teken van het Verbond, een licht voor de mensen. Zo is Jezus en zo mogen wij zijn; Gods geliefde kinderen, die goed doen zoals Jezus, die elke dag opnieuw beginnen. Zoals Jesaja zegt: Wandelen aan Gods hand, als kinderen van God. Amen.

Voorbede

Wij bidden tot onze veelgeliefde Vader in de hemel.

Wij bidden voor alle mensen van goede wil, voor allen die God liefhebben en het goede doen, dat zij de vreugde ervaren kinderen van God te zijn, dat zij aan Gods hand mogen wandelen in navolging van Christus, Gods veelgeliefde Zoon. (Laat ons [zingend] bidden).

Wij bidden voor onze wereld, wij vragen dat heel de wereld het Licht van Christus mag zien, dat allen geraakt worden door zijn reinigende liefde, opdat Gods Koninkrijk door mag breken. (Laat ons bidden).

Wij bidden voor onze parochie, dat we als gelovige mensen in staat zijn het goede te doen, bewust en actief, dat we tijd maken om God te zoeken en bij Hem te zijn, dat we de genade van ons doopsel bewust zijn als uitnodiging en als opdracht. (Laat ons bidden).

Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor ouders, kinderen en kleinkinderen. Wij bidden bijzonder voor alle mensen die niet gedoopt zijn, dat zij Christus mogen leren kennen en toegroeien naar de waarachtige eenheid die in de doop wordt geschonken. (Laat ons bidden).

Back To Top