Door zijn omgeving, de afgodscultuur, de gecultiveerde onwaarheid, de sociale druk, noem maar op, is de man opgesloten in zichzelf. Jezus haalt ons daaruit.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Willibrord (Oegstgeest) van St. Jozef (Wassenaar) en de H. Laurentius (Voorschoten), weekeinde van 8 en 9 september 2018, om 19.00, 09.30 uur en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2018DHJ23B
Lezingen
E.L: Jesaja 35, 4-7a
Psalm: Ps. 146 (145), 7, 8-9a, 9bc-10
T.L: Jakobus 2, 1-5
All. Vers. Johannes 1, 14 en 12b
EV: Marcus 7, 31-37
Homilie
Verleden week spraken we over de liefde: “Geen groter liefde kan iemand hebben dan deze, dat hij zijn leven geeft …”. De Liefde zoals Jezus die uitdraagt is van harte geven, geven van wat je bezit, jezelf geven aan God en de naaste, je leven geven.
Vandaag een voorbeeld uit de vroege Kerk. Jacobus schrijft aan meerdere christelijke gemeenschappen en geeft praktische raadgevingen. Naastenliefde kan overschaduwd worden door status en belangen. Kijk je een rijke bezoeker naar de ogen, geef je iemand die goed gekleed gaat en in een dure auto rijdt eerder een plaats vooraan, zet je een zwerver die trouw naar de kerk komt liever op de achterste bank? Dan is niet de liefde, en de blik van Jezus, maar jouw eigen al te menselijke houding doorslaggevend. Liefde moet steeds gezuiverd worden van eigenbelang, hoffelijkheid moet oprecht en belangeloos zijn, voorkomendheid moet uitgaan van onpartijdige liefde.
Binnen een gemeenschap, een vereniging, een organisatie, een dorp, kunnen allerlei mechanismen een rol spelen. Twee dorpen die elkaar zwart maken. Verhalen doen de ronde die niemand controleert, omdat het zo lekker doorvertelt. Ook dat is gebrek aan liefde; het is gebrek aan liefde voor de waarheid en gebrek aan liefde voor de ander; dat kan ook over het buitenland of een buitenlander gaan. Dit gebeurt in de wereld en in de Kerk. Dat gebeurt van laag tot hoog, in een parochie en in de curie rond de paus.
In de sociologie spreekt men van: “De ijzeren wet van de oligarchie”. De groep die eenmaal de macht krijgt of heeft verovert, gaat ervoor zorgen dat ze de macht ook houden. Macht bederft de liefde, macht is nemen, liefde is geven. Bij macht gaat het om mezelf, bij liefde gaat het om de ander.
Soms moet je eerst buiten zo’n kring komen om weer oog te krijgen voor de andere en de grotere werkelijkheid. Vandaag hebben we daar een voorbeeld van in het Evangelie. Mensen brengen een doofstomme bij Jezus en smeken Hem dat Hij hem de hand oplegt. Dan staat er: “Jezus nam hem terzijde, buiten de kring van het volk.” Waarom doet Jezus dat. Jezus doet dat niet altijd. Er gebeuren immers wonderen midden in een dichte menigte, Jezus doet een wonder in de synagoge. Hier niet. Blijkbaar heeft deze genezing te maken met iets wat er speelt in dat gebied, in Sidon, in de streek van Dekápolis. Die omgeving staat niet bekend als erg gelovig. Er is wel geloof, maar er is nog meer bijgeloof. God wordt wel erkend, maar de afgoden nog meer. Er is wel een band met de Joden, maar er is vooral een sfeer van vijandigheid. Ze brengen de man bij Jezus met het verzoek hem de handen op te leggen.
Wat mankeert die man? Hij is doofstom. Hij kan niet horen en kan niet spreken. Is dit lichamelijk of is er iets anders aan de hand. In Psalm 115 lezen we het volgende over de afgoden van de vreemde volkeren: “Zij hebben een mond maar zij spreken niet, zij hebben ogen en zien niet, zij hebben oren maar horen niet, zij hebben een neus maar zij ruiken niet … er komt geen geluid uit hun keel” (Psalm 115, 5-7). De doofstomheid staat symbool voor wat er speelt in de bevolking daar. Door hun afgoden is de doofstomheid van deze man erger geworden. Jezus haalt hem daarom uit die kring, Hij maakt hem los van die omgeving. Nu is hij alleen bij Jezus. Dan raakt Jezus hem aan, zijn tong, zijn oren en Hij zucht over hem met het woord Effeta. Dat betekent “Ga open”. Door zijn omgeving, de afgodscultuur, de gecultiveerde onwaarheid, de sociale druk, noem maar op, is de man opgesloten in zichzelf. Jezus zegt: “Ga open”. Wat er nog meer aan belemmering speelde in zijn gehoor en zijn spraak wordt ook genezen, Jezus herschept, hernieuwt, geneest, maakt heel en bevrijdt. Maar daarvoor moet Hij ons dikwijls eerst losmaken uit allerlei netwerken en invloeden, die we ons zelf niet of amper bewust zijn.
In de Kerk hebben we de traditie van kloosterdagen, stilte-dagen of bedevaarten. Weg uit je omgeving. Dichter bij Christus komen. Los komen uit alles wat je gevangen houdt in jezelf of in de cultuur waarin je leeft. Even alleen zijn met Jezus, naar zijn woord luisteren, zijn persoonlijke woord voor jou: “ga open”. Hoe snel kan je opgesloten raken in je eigen omgeving, in een netwerk van eigenbelang? Jezus brengt ons binnen in zijn netwerk van liefde, dat is het netwerk waarin het contact met God en de naaste wordt hersteld.
De Kerk, de Eucharistie, de aanbidding, de gebedsgroep, kan zo’n plaats zijn. Los uit de gewone omgeving, uit de wereld me al haar ideeën en geschreeuw. De stilte in, luisteren naar het Evangelie, luisteren naar zijn Woord voor jou, zodat je open gaat en je weer kunt horen met nieuwe oren, je weer gaat spreken op de goede manier, woorden van goedheid en liefde, woorden van waarheid, woorden waarmee je God eer brengt en de naaste nabij bent.
Jacobus herinnert ons eraan hoe snel je gevangen kan raken in ogendienerij, het opzien naar rijkdom en macht, en gevangen raken in dat netwerk van materieel voordeel en eigenbelang. Voor die bevrijding en vrijheid van de Kerk en van de gelovigen mogen wij bidden. Dan mag het woord van de eerste lezing opnieuw waarheid worden: “Dan gaan de ogen van de blinden weer open en zullen de oren van de doven geopend worden. De lamme zal springen als een hert en jubelen zal de tong van de stomme. Ja, in de steppe zullen beken ontspringen, rivieren in de woestijn. De dorre vlakte wordt een vijver, het dorstige land één waterbron.” Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God die liefde is.
Wij bidden voor alle gelovigen, alle mensen die Christus willen volgen, dat zij wel in de wereld staan, maar niet van de wereld zijn, dat zij tijd vinden om vrij te worden, zich door Christus vrij laten maken, dat allen open gaan voor Gods liefde, Gods Waarheid en Gods genade. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor de wereld waarin wij leven, voor politici, voor machthebbers is bedrijven en allerlei organisaties, dat zij zich niet laten opsluiten in de kleine kring van eigenbelang, maar eruit breken en open gaan voor de grote werkelijkheid. Dat de liefde voor de naaste hen mag genezen.
Wij bidden voor onze parochiegemeenschap en de vele mensen buiten onze eigen kring. Vandaag bidden we bijzonder voor de mensen in Kerala, India, die we de laatste jaren hebben mogen steunen met de vastenactie. Dat zij de gevolgen van de overstromingen te boven komen, dat zij opnieuw hulp krijgen en stand houden in hun geloof. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen; dat de heilzame kring van geborgenheid groot en klein doet openstaan voor de naaste, voor God, voor het Evangelie. Dat groot en klein dat mag horen en spreken, wat Jezus ons leert. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties