Misschien is het meest belangrijke wel dat wij beseffen dat we een Redder nodig hebben. Wanneer je dat niet beseft, dan kan Hij ook weinig voor ons doen. Misschien moeten we eerst gered worden van het idee dat wij geen redding nodig hebben.
Preek in de parochiekerk van de H. Bartholomeus te Poeldijk, weekeinde van 9 en 10 december 2000, 19.00 uur en 10.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2001ADV02C
Lezingen
E.L.: Bar. 5, 1-9
EV.: Luc. 3, 1-6
Homilie
Wanneer je het Westland gewend bent, kan de beeldspraak van de lezingen wat aan je voorbijgaan. Waar zijn die heuvels en dalen, die bergen en die kronkelwegen? Eén vlak land, met lange rechte kassen aan lange rechte wegen langs lange rechte kanalen. Hooguit een paar oude rivieren zoals de Gantel of kreekjes zijn nog zo kronkelig, maar de rest is allemaal rechttoe, rechtaan.
Toch is het wel duidelijk wat er bedoeld wordt, want we kennen tegenwoordig afvalbergen en je kunt als een berg tegen de dag van morgen opzien. Mensen die in een dip zitten gaan door een diep dal, iemand die niet rechtsreeks zijn doel kan bereiken, volgt omwegen. De beeldspraak roept voldoende herkenning op.
Maar het mag best wat concreter worden. Op de televisie zien we geregeld vluchtelingenstromen. Zwachtels om de voeten, afgedragen schoenen, bergpaden volgend om over de grens te komen; bijna onbegaanbare wegen met stenen bezaaid waarover ze struikelen en zich verwonden. Wanneer je daar met tienduizenden overheen trekt, vallen er heel wat slachtoffers; ouderen en zieken die de reis niet volhouden. Dat is het beeld waar de eerste lezing op reageert: God gaat het omgekeerde doen, geen vermoeide vluchtende menigte, maar: ‘Het hele land, één effen vlakte, zodat Israël optrekt onder de glorie van God.
Kijk nu eens naar ons hier, in Nederland, het Westland, warme huizen, vanavond een heerlijk Advent- en Kerstconcert, een goed draaiende economie, stabiliteit met de buurlanden, goede gezondheidsinstellingen en sociale voorzieningen. De herinnering aan zulke slechte tijden is ver weg gezakt. De jongste generatie heeft er geen weet van.
Het thema van deze viering luidt: ‘Kom, Redder’. Hebben wij dan een redder nodig? Als ik dat in het wilde weg zou vragen zullen de meesten zeggen: ‘Ik red me wel’. Zelfredzaamheid is een woord uit de twintigste eeuw. Waar zou u nu van gered moeten worden?
Wie voelt zich nooit eens ontredderd, om ‘t hand, heeft behoefte aan een helpende hand. wanneer dat om een slot of kapotte lamp gaat is dat vaak goed te regelen, maar als het gaat om iets dat er leeft in mijn hart, dan wordt het moeilijker.
Hoe komt het dat er geen vrede komt in Israël en elders, waarom verdragen Joden en Arabieren elkaar niet, Engelsen en Ieren, Serviërs en Albanen? Vrede blijft onbereikbaar voor wie geen vrede heeft in het hart, wie redt ons dan van die onvrede in ons hart.
Hoe komt het dat de kloof tussen de rijke en de arme landen steeds groter wordt? De rijke landen blijven hun rijkdom beschermen, allerlei handelsvoorwaarden en economische hulp is zo opgebouwd dat de positie van het Rijke Westen niet in gevaar komt. Waar is de echte liefde, die bekommerd is om die mensen, om die vaders en moeders die een hele dag moeten werken voor een handvol rijst. Daar staan wij met onze CAO’s en lijfrentes. Zij voelen een gat in de maag, wij klagen over een gat in ons pensioen. Wie redt ons van onze angstige bezitterige en vaak liefdeloze Westerse houding?
Kom je in het buitenland, dan zie je dat mensen in de nood van alledag zich steeds sterker bewust worden van Gods voorzienigheid, Gods helpende hand. Hun geloof wordt sterker, juist door de tegenslagen heen. Hier in Nederland vervaagt het geloof tot een algemeen idee dat er wel iets is. Het heeft geen consequenties, geen verplichtingen, niets hoeft, alles mag, goed zijn voor elkaar dat is het waar we naar streven, maar wat dat betekent weet haast niemand. Wanneer het leven niet gaat zoals wij wensen, vinden we God maar onrechtvaardig. En als het ongelijk verdeeld is, zeggen we: ‘Dan kan er toch geen God bestaan’.
Moeten zij daar gered worden van de bergen aan politiek en sociaal onrecht? Wij hier moeten gered worden van onze bergen luxe artikelen, auto’s, files, knuffels en mobiele telefoons.
Kom, Redder is ons thema. Jezus stelt heel simpel dat wij gered moeten worden van onze zonden, dat is: ‘alles wat tegen Gods bedoeling ingaat’. Wanneer we om ons heen kijken is dat nog heel wat. En wanneer we ons afvragen hoe wij daaraan kunnen helpen, omdat het toch onze schuld niet is, omdat wij er toch niets aan kunnen doen, dan is dat misschien ook iets waarvan we gered mogen worden, gered worden van onze slechtziendheid, dat we niet meer zien waar wij er iets aan kunnen doen.
Misschien denkt u aan nog heel ander dingen. Zoekt u een heel andere Redder. Misschien is het meest belangrijke wel dat wij beseffen dat we een Redder nodig hebben. Wanneer je dat niet beseft, dan kan Hij ook weinig voor ons doen. Misschien moeten we eerst gered worden van het idee dat wij geen redding nodig hebben. Hoe dan ook; Kom, Redder, kom alstublieft, kom met uw liefde en trouw, leer ons te leven zoals U, open onze ogen, onze oren, leer ons de paden van gerechtigheid lopen, de wegen van het geloof, dan verdwijnen de bergen van hoogmoed en eigenwaan, de dalen van ongelijkheid en armoede, de kromme wegen van bedrog en egoïsme, de slechte paden van jaloersheid en wantrouwen. Kom, Redder, Kom, wij redden het niet zonder U. Amen.