Stabiele huwelijken zijn de basis voor stabiele kinderen en zijn de basis voor een stabiele samenleving. De mens in een goed monogaam huwelijk is gelukkiger omdat hij meer in zijn eigen biotoop leeft. Voor ons als gelovigen komt daarbij dat we geloven dat God dit zo bedoeld heeft. Het monogame huwelijk weerspiegelt ook iets van Gods onverbrekelijke trouw, van God die ons niet in de steek laat.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van De Goede Herder (Wassenaar) en de H. Willibrordus (Wassenaar), weekeinde van 9 en 10 november 2013, om 19.00 uur, 9.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2013DHJ32C
Lezingen
E.L.: 2 Makkabeeën 7,1-2.9-14
Ps.: 17 (16), 1, 5-6, 8b en 15
T.L.: 2 Tessalonicenzen 2,16-3,5
All.: Apokalyps 2, 10c
Ev.: Lucas 20,27-38 (of: Lucas 20,27.34-38)
Homilie
In de lezingen van vandaag komen een aantal onderwerpen bij elkaar. De trouw aan de Wet van Mozes van de Makkabeeën die de strijd begonnen tegen de overheersing en de dwang andere goden te aanbidden. In het Evangelie de houding van de Sadducceeën die niet geloven in de verrijzenis en het voorbeeld over het huwelijk, wat dat betekent in de hemel.
Om met de Makkabeeën te beginnen. Wat bij hen opvalt is niet alleen hun trouw aan God en hun moed om marteling en lijden te trotseren. Het valt en staat met hun geloof in de verrijzenis. Tegelijk klinkt in hun verhaal door hoe zij kijken naar de Wet van Mozes. Die Wet zien ze niet als een last, maar als een weldaad, de Wet van Mozes zien ze als een geschenk van God en ze erkennen dat die Wet honderd keer beter is dan de wetten van andere landen met hun staatshoofden en regeringen. Zij zouden ons kunnen helpen tot een herwaardering te komen van een leefregel, zoals monniken die hanteren, een leefregel die structuur geeft aan de dagen en jaren, die vervuld is van wijsheid van alle eeuwen.
In het Evangelie komen de Sadducceeën met een vreemd voorbeeld dat in theorie zou kunnen, maar in de praktijk niet voorkomt. Zij vormen een schril contrast met de Makkabeeën die vast geloven in de verrijzenis. De Sadduceeën in de tijd van Jezus staan ook in contrast met de Farizeeën, die wel geloven in de verrijzenis. Dit laatste punt wil ik graag verbinden met het huwelijk, met de onverbreekbaarheid van het huwelijk. De Christenen hebben deze regel dat een broer voor nageslacht moet zorgen niet overgenomen uit de Wet van Mozes. Dat heeft ermee te maken dat binnen het Jodendom het leven na de dood vooral ook bestond in het nageslacht. Als je nageslacht hebt, leef je voort in de tijd. Voor de Christenen was dit geen punt meer, omdat door de verrijzenis van Jezus uit de dood alle twijfel over eeuwig leven was weggenomen. Je hoeft niet meer alle kaarten op het hier en nu te zetten, op het lichaam, op de biologie; God heeft een andere toekomst voor ons in petto. In die toekomst, zoals Jezus zegt, zijn we niet gehuwd, kennen we elkaar op een nieuwe manier, is de liefde niet lichamelijk en exclusief, maar zijn we als engelen die in dienst van God staan voor Gods koninkrijk.
Toch wil ik nog wat op dat voorbeeld ingaan van de sadduceeën. Het is interessant om in de Bijbel te zien dat de aartsvaders niet monogaam waren, Abraham niet, Isaak niet en Jakob niet. Toch was in het Jodendom in de tijd van Jezus monogamie wel het gewone uitgangspunt; één man en één vrouw. Maar er waren ook regels voor echtscheiding, zoals Mozes die had opgesteld. Het monogame huwelijk in onze tijd staat onder druk. Toch wijzen psychologen vanuit onderzoeken erop dat er een natuurlijke hang is naar monogamie, dat ook bij onderzoek onder jongeren steeds weer blijkt. Ook biologen tonen aan dat monogamie voor de mens de gewone vorm is, het zit in onze genen.
Waar ik vandaag op wil wijzen is wat we in de lezingen tegenkomen, de band tussen geloof in de verrijzenis en huwelijkstrouw. De biologie richt alle aandacht op het hier en nu; op het doorgeven van de genen, en gaat uit van de natuurlijke drift als universele basis. Een gelovig mens kent al deze aandriften, heeft oog voor de belangen van huwelijk en de samenleving, maar heeft ook die band met God. Een gelovige laat zijn geluk niet alleen bepalen door het hier en nu, maar heeft als een wijs mens oog voor de lange termijn.
De Sadduceeën, die niet in de verrijzenis geloofden, leefden in die tijd ook minder principieel dan de farizeeën die wel in de verrijzenis geloofden. Alles in ogenschouw nemend is het niet vreemd dat anno 2013 in een tijd van individualisme, waarin het belang van de gemeenschap verder afneemt en in een tijd waarin het geloof in eeuwig leven steeds dunner wordt, monogamie, huwelijkstrouw en stabiliteit steeds verder onder druk komt te staan.
Alle studies over monogamie, over de evolutie en hoe één en ander biologisch functioneert zijn interessant en kunnen onze ogen openen voor allerlei structuren en valkuilen. De kunst is om de remedie te vinden waarin we dat wat ons van nature is meegegeven ook weten te realiseren. Wetenschappers erkennen inmiddels dat monogamie al miljoenen jaren bij de mens hoort. Toch blijft monogamie altijd bedreigd door allerlei omstandigheden. De politiek, de media en het onderwijs zouden er goed aan doen monogamie te promoten, en de voorwaarden ervoor te scheppen. Stabiele huwelijken zijn de basis voor stabiele kinderen en zijn de basis voor een stabiele samenleving. De mens in een goed monogaam huwelijk is gelukkiger omdat hij meer in zijn eigen biotoop leeft.
Voor ons als gelovigen komt daarbij dat we geloven dat God dit zo bedoeld heeft, zodat het monogame huwelijk ook iets weerspiegelt van Gods onverbrekelijke trouw, van God die ons niet in de steek laat. Toen Jezus op de bruiloft van Kana was, heeft hij een teken gesteld. Dat teken komt terug in het sacrament van het huwelijk. De onverbreekbare liefde, de onverbreekbare trouw van man en vrouw, zijn beeld van Gods onverbreekbare liefde en trouw. Ook als politiek, media en onderwijs tekort schieten, ontslaat ons dat niet van de plicht er zelf alles aan te doen om de huwelijken stabiel te houden. Het helpt als je, net als die Makkabeese broers en net als de eerste Christenen, weet dat het aardse geluk altijd beperkt is, zodat je geen irreële wensen koestert. Het helpt ook als je weet dat God eens zal voltooien wat nu nog beperkt en onvolmaakt is. Het helpt om te geloven in de verrijzenis en het eeuwig leven. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot onze hemelse Vader.
Wij bidden voor alle gelovigen en alle mensen van goede wil, om geloof in eeuwig leven, om een nieuwe huwelijksethiek en een vernieuwde inzet om elkaar trouw te blijven. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor onze samenleving, voor politiek, media, wetenschap en onderwijs, dat allen zich inzetten voor stabiele huwelijken, voor stabiliteit omwille van de kinderen, om een stabiele samenleving (Laat ons bidden.)
Wij bidden voor onze parochie van de H. Augustinus. We bidden om nieuwe impulsen voor de huwelijksvoorbereiding en begeleiding van huwelijksparen, dat we ons inzetten voor een nieuwe huwelijks-mentaliteit. (Laat ons bidden.)
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor ouders, kinderen en kleinkinderen. Wij bidden om een houding van saamhorigheid die gezinnen bijeenhoudt, die de liefde bevordert en scheiding voorkomt. (Laat ons bidden.)