Jezus roept ieder van ons op om ons hart zuiver te houden en daar serieus werk van te maken.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van de H. Willibrord te Oegstgeest op 29 augustus om 19.00 uur en 30 augustus om 11.00 uur en de H. Joannes de Doper te Katwijk op 30 augustus 2015 om 9.30 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren (MP3)
Preek: B2015DHJ22BAUFX
Lezingen
E.L: Deuteronomium 4, 1-2. 6-8
Psalm: 15 (14), 2-3a, 3cd-4ab, 4c-5
T.L: Jakobus 1, 17-18. 21b-22. 27
All: Cf. Hand. 16, 14b
EV: Marcus 7, 1-8. 14-15. 21-23
Homilie
Vier weken lang hebben we uit het Evangelie volgens Johannes gelezen. Vandaag zij we weer terug bij Marcus en we belanden meteen in een felle discussie met Farizeeën en schriftgeleerden.
Er staat dat de Farizeeën en enkele schriftgeleerden uit Jeruzalem bij Jezus tezamen kwamen. Je kunt je dat voorstellen. Dat is een stevige delegatie uit Jeruzalem. De afdeling godsdienstzaken en een groep theologen. Wat zoeken zij bij Jezus? Waarom komen zij op bezoek?
Zij kunnen veel motieven hebben om Jezus op te zoeken. Hij heeft succes, mensen luisteren graag naar hem. Staat Hij aan hun kant? Kunnen ze Hem binnen hun kamp halen en meeliften met zijn succes? Het is zoiets als toen in de middeleeuwen vanuit Rome kanunniken op bezoek kwamen bij Franciscus van Assisi en daar een armoedige bende sjofele monniken aantroffen. Wanneer je dat ziet heb je altijd wel iets aan te merken.
Dat doen de Farizeeën en Schriftgeleerden ook en ze stellen de vraag: “Waarom gedragen uw leerlingen zich niet volgens de overlevering van de voorvaderen, maar eten zij met onreine handen?” Jezus geeft geen antwoord op hun vraag, in ieder geval niet rechtstreeks. Wat opvalt is dat Jezus op twee verschillende niveaus en met twee verschillende stijlen spreekt. Naar het volk is Jezus duidelijk en radicaal, maar over het algemeen mild. Naar de Farizeeën en Schriftgeleerden is Hij kritisch en streng. Naar hen hanteert Hij de toon van de profeten die mistoestanden van de hooggeplaatsten aanklagen.
Velen van u hebben nog de jaren meegemaakt van het strenge vasten, met de vormen en voorschriften van die tijd die je goed moest kennen. Hoeveel van de vijfhonderd kerkgangers in die tijd, dachten na wat daarvan de bedoeling was? U kent uit die tijd ook de mooie hoedjes in de kerk. De uiterlijkheden, de posities, de status van een kerkbestuur en schoolbestuur. Het is niet mijn bedoeling dit alles over een kam te scheren, of alles weg te zetten alsof het allemaal niets voorstelde; maar het is duidelijk dat er op de duur geen kracht meer in zat, want het heeft nadien geen stand gehouden.
Jezus is vandaag fel tegenover de Farizeeën en de Schriftgeleerden. Hun overdreven nadruk op de uiterlijkheden maskeren een gebrek aan innerlijkheid en diepgang. Dat is juist waar het Jezus om gaat. Zijn vormen en voorschriften dan niet van belang? Daarover zei Jezus verleden week: “Je moet het ene doen en het andere niet nalaten”.
Nu is het wat gemakkelijk om ver terug te kijken en alleen te spreken over de Farizeeën en Schriftgeleerden toen. Het zou ook gemakkelijk zijn als we dat vertalen naar nu en alleen maar projecteren op Rome, op kardinalen en bisschoppen. De verleiding is altijd groot om het op anderen te projecteren en zo zelf buiten schot te blijven.
Dit was paus Franciscus zich ongetwijfeld bewust bij de mini-retraite in het Vaticaan voor de Curie, toen hij een rijtje opnoemde van valkuilen voor curie-prelaten. Vandaag geeft Jezus een rijtje. Dat is niet alleen bestemd voor hooggeplaatsten, want we lezen: “Daarop riep Hij het volk weer bij zich en sprak tot hen: …”
De aandacht gaat van de elite, de deskundigen en leidinggevenden, naar ons, naar de gewone man en vrouw. Hij riep het volk weer bij zich en sprak tot hen. Vervolgens geeft Jezus een rijtje dat er niet om liegt. Hij noemt dertien wrange vruchten van het kwaad in het mensenhart. Misschien hebben de apostelen gedacht dat er in ieder geval voor elk van hen eentje was, net als de curie-kardinalen toen bij paus Franciscus. Maar het gaat Jezus om ons allemaal als Hij zegt: uit het binnenste, uit het hart van de mensen, komen boze gedachten, ontucht, diefstal, moord, echtbreuk, hebzucht, kwaadaardigheid, bedrog, losbandigheid, afgunst, godslastering, trots, lichtzinnigheid.
De apostel Paulus zal er later nog wat bij noemen: woede, drift, kwaadaardigheid, gevloek en vunzige taal! In onze tijd zouden we ook nog wel wat kunnen toevoegen: Egoïsme, gemakzucht, gebrek aan verantwoordelijkheid, ongeloof, egocentrisme en narcisme, relativisme en materialisme. Met wat nadenken vinden we er nog wel een paar.
Aan de ene kant is het volk blij dat Jezus hen niet afrekent op die kleine rituelen zoals de wassing na een bezoek aan de markt. Maar ze beseffen heel goed dat daar iets veel belangrijkers tegenover staat: Een zuiver en oprecht hart. Jezus roept ieder van ons op om ons hart zuiver te houden en daar serieus werk van te maken.
Dan helpt het om tegenover dat foute rijtje, ook een goed rijtje te plaatsen dat Paulus ons in de tweede lezing aanreikt: “Neemt met zachtmoedigheid het woord van God aan dat in u werd geplant en dat de kracht bezit uw zielen te redden. Weest uitvoerders van het woord en niet alleen toehoorders; dan zoudt gij uzelf bedriegen. Zuivere en onbevlekte vroomheid in de ogen van onze God en Vader is dit: wezen en weduwen opzoeken in hun nood en zichzelf vrijwaren voor de besmetting van de wereld.” Amen.
Voorbede
Bidden wij nu tot God, die hart en nieren doorgrondt.
Wij bidden voor de Kerk, dat alle hooggeplaatsten zich van hun verantwoordelijkheid bewust zijn en zich het woord van Jezus ter harte nemen om te werken aan een zuiver hart dat vervult is van geloof, hoop en liefde. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor de wereld, we bidden voor vluchtelingen die alles hebben moeten achterlaten, dat zij tegemoet worden getreden met hartelijkheid en mededogen. Dat wij daar in onze parochie werk van mogen maken. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie van de Heilige Augustinus, dat wij als kinderen van God, werk maken van ons innerlijk, van ons hart, dat we zorg dragen over hoe we spreken en wat we doen, wat we denken en verlangen, opdat God heel ons hart mag vervullen met zijn liefde. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, om innerlijke vrijheid. Dat zij standhouden tegenover de uiterlijkheden van deze wereld, met status en bezit; dat zij mensen zijn met hun hart op de goede plaats. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties