De Kerk heeft in onze tijd niet veel aanzien meer. Kerkelijk zijn is uit. Gelovig gezien is dit een kans. Een uitnodiging om van de buitenkant terug te keren naar de binnenkant. De gedachten van Gods hart zoeken, mensen zijn uit één stuk.
Eucharistieviering in de parochiekerk van de H. Bartholomeus te Poeldijk, weekeinde van 2 en 3 september 2000, 19.00 en 10.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2000DHJ22B
Lezingen
E.L.: Deut. 4, 1-2. 6-8
EV.: Mc. 7, 1-8. 14-15. 21-23
Homilie
‘Rein’ en ‘onrein’, enkele woorden uit het Evangelie.
Kent u de voorbeelden nog? Als kind had je een druppel water ingeslikt vlak voor de mis. Ik heb ooit een verhaal gehoord van iemand die dat meemaakte op de dag van de Eerste Communie. Doodsangsten had het kind uitgestaan. Mocht het nu nog wel te Communie?
‘Rein’ en ‘onrein’. Leven volgens de wettelijke voorschriften of niet? We hebben een eeuw achter de rug met twee uitersten. Van – enerzijds heel scrupuleus, heel veel was zonde en ‘zou je nog wel in de hemel komen?’, tot – ‘laat maar lopen’, God is goed, God doet niet moeilijk, wat doe ik nu fout, we zijn toch allemaal mensen? Uitersten: Van kernenergie en genetische modificatie tot milieubeweging en eco-food.
Wat is wijsheid, waar ligt het evenwicht? Het is nu niet anders dan in de tijd van Jezus. Leef je aan de buitenkant of leef je vanuit de binnenkant?
Een ander voorbeeld. Nu nog hoor ik mensen die zeggen: de slechtsten zitten vooraan in de kerk. We weten inmiddels dat zulke uitspraken gedateerd zijn en zeker niet de wijsheid in pacht hebben, maar je kunt altijd zeggen: ‘Waar rook is, is vuur, of er is geen koe bont, of er zit wel een vlekje aan’.
Wat is het probleem? Binnenkant of buitenkant! Jezus zegt: “Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is ver van mij”. Dat is binnenkant of buitenkant. Zo las ik laatst over een pastoor die zijn partnerschap heeft laten registreren. Want dat staat niet in het kerkelijk wetboek. Daar staat alleen dat je niet mag trouwen. Probeer ik mijn zin te doen en zoek ik de mazen in de wet of zoek ik Gods wil te vinden? Dit volk eert mij met de lippen, maar hun hart is ver van Mij. Het is in deze dagen niet anders dan in de tijd van Jezus.
Binnenkant en buitenkant! Als een Kerk machtig is, aanzien en invloed heeft, dan hebben de machtigen belangen in de Kerk. Dan zullen de machtigen proberen vooraan te zitten, bestuur en invloed naar zich toe te trekken, om door de Kerk hun invloed te doen gelden. Die tijden hebben we gekend, tijden waarin zelfs pausen meer met macht en politiek bezig waren dan met de verkondiging van het geloof. Waardoor dus ook pauskeuze een politieke zaak werd, waardoor mannen tot paus gekozen werden voor hun politieke mogelijkheden. We hebben nu een andere tijd, gelukkig.
‘Binnenkant’ en ‘buitenkant’. ‘Rein’ en ‘onrein’. Wanneer een Kerk onaanzienlijk is, beschimpt wordt en belachelijk gemaakt, dan heeft niemand er nog belang bij om bij de Kerk te horen. Toen Jezus succes had, liep het storm met leerlingen. Toen Hij onder druk kwam te staan, toen Hij minder populair werd, haakten de meesten af, en Jezus vroeg aan zijn apostelen: ‘Willen jullie misschien ook gaan?’.
We leven in een tijd met bijzondere kansen. De Kerk heeft in onze tijd niet veel aanzien meer. Gelovig zijn is alleen in wanneer je er een eigen geloof op na houdt. Kerkelijk zijn is uit. Hoezeer we dit ook ervaren als een teruggang, als verlies of achteruitgang. Gelovig gezien is het een kans. Een uitnodiging om van de buitenkant terug te keren naar de binnenkant. De gedachten van Gods hart zoeken, mensen zijn uit één stuk. Dat is waar Jezus het vandaag over heeft.
Het begint bij Mozes. Handel naar de voorschriften die God je geeft, dat is wijsheid. Zo geldt ook, handel naar de voorschriften die de Kerk je geeft, dat is ook wijsheid. Maar boven alles, handel naar het voorbeeld dat Jezus geeft.
De jongerendagen hebben een keer het thema gehad: ‘Het Woord is Vlees geworden’. We hebben Jezus Woord, zijn Evangelie. Dat zijn bemoedigende woorden, de Blijde Boodschap dat God liefde is, woorden van Eeuwig leven, zoals Petrus het noemt. Maar boven alles hebben wij zijn voorbeeld.
Wanneer we twijfelen over hoe Jezus dit of dat woord bedoelt, hoe we de regels en voorschriften moeten verstaan, hoeven we alleen te kijken naar zijn voorbeeld. Hoe Hij het in de praktijk brengt. Hij vergeet zichzelf omwille van de anderen. Hij draagt het lijden voor anderen. Hij draagt de beschuldiging, de veroordeling, de doodstraf, voor anderen. Hij is alleen bezig met de liefde van God voor de mensen, dat is zijn dagelijks voedsel en zo wordt Hij ons dagelijks voedsel.
Hoe leefde Jezus? ‘Uw ‘ja’ moet ‘ja’ zijn, uw ‘nee’ moet ‘nee’ zijn en alles wat daarbij komt, is van de tegenstander’.
Een evangelie dat ons uitnodigt om terug te keren naar de binnenkant, naar Gods bedoeling, naar het hart, naar de ziel, naar ons geweten. Jezus’ Woord en Voorbeeld zal ons innerlijk rein maken, en als de binnenkant zuiver is, volgt de buitenkant vanzelf. Amen.