Ga naar hoofdinhoud

Wat is wijsheid? Is er verschil tussen de wijsheid van deze wereld en de wijsheid van Christus en zijn Kerk.

Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Willibrord (Oegstgeest) 15 augustus om 19.00 en 16 augustus om 11.00 uur, en de H. Joannes de Doper (Katwijk), 16 augustus 2015 om 10.30 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.

Eucharistieviering beluisteren (MP3)

Preek beluisteren (MP3)

Preek: B2015DHJ20BAUFX

Lezingen

E.L: Spreuken 9, 1-6
Psalm: 34 (33), 2-3, 10-11, 12-13, 14-15
T.L: Efese 5, 15-20
All: Matteüs 11, 25
EV: Johannes 6, 51-58

Homilie

Wat is wijsheid? Dat kan als een verzuchting klinken, wanneer je niet weet welke kant je op moet. Het kan ook een filosofische vraag zijn; bestaat er wel zoiets als wijsheid. Kun je dat kopen of maken of vinden? Wijsheid is iets abstracts en tegelijk ook heel concreet en werkelijk, net als liefde. Liefde kun je ook niet op voorraad halen of via het internet bestellen. Alles wat onder die noemer te koop is, heeft niets met liefde te maken. Zo is het ook met wijsheid. Mensen verwarren wijsheid soms met studie, met kennis en diploma’s. Koning Salomo werd geprezen om zijn wijsheid. Dat had te maken met zijn inzicht, zijn begrip, mensenkennis, levenservaring, opvoeding en geloof. In de Bijbel wordt wijsheid direct gekoppeld aan geloof, aan je relatie met God. Want God is de waarachtig wijze, alle echte wijsheid begint bij God. Zonder God is onze menselijke wijsheid pure dwaasheid.

Nu is het duidelijk dat je zowel in de Kerk als in de wereld wijze mensen vindt. Het opvallende is daarbij dat wijze mensen elkaar herkennen en respecteren, ook als ze een ander vertrekpunt hebben. Zo weten we van Mahatma Gandhi dat hij een middelmatige student was, maar hij was wel een wijs man. Hij had groot ontzag voor Christus. Met name de geweldloze houding van Jezus was voor hem een inspiratiebron. Daarom was het voor hem een enorme tegenstrijdigheid dat Christenen elkaar op leven en dood bevochten omwille van eigen gelijk, of vanwege land, grondstoffen of handelsbelangen. Mensen noemden zich Christen maar gedroegen zich niet als Christus.

Op een keer zegt Jezus in gesprek met zijn leerlingen: “Wie niet tegen Mij is, is vóór Mij” (Marcus 9, 40). En een andere keer zegt Hij: “De wijsheid vindt haar rechtvaardiging bij al haar kinderen” (Lucas 7, 35). Echt wijze mensen zijn mensen van goede wil. En andersom: mensen van goede wil zijn in principe wijs omdat ze het goede willen.

Ook al vind je wijze mensen in de Kerk en in de wereld, toch is er een verschil tussen de wijsheid van de wereld en de wijsheid van God en zijn Kerk. Dat verklaart mede de enorme wereldwijde Christenvervolging die de afgelopen decennia steeds meer is toegenomen. Er is een soort wijsheid van de wereld, die haaks staat op de wijsheid van God. Het gaat dan om een binnenwereldse onwijze wijsheid die beschikt over veel intelligentie, kennis en techniek, maar die vooral status zoekt en macht, die uit is op eigenbelang met een houding waarin de wereld maakbaar is en er geen normen mogen worden opgelegd die we niet zelf kiezen. Tegelijk is er ook een binnenkerkelijke onwijze en onchristelijke wijsheid die in feite hetzelfde is. Dan gaat het om mensen die in en door de Kerk eveneens uit zijn op eigenbelang. Wanneer de Kerk macht heeft, trekt het zulke mensen aan. Wanneer de wereld meer macht heeft trekt de wereld zulke mensen aan.

De wijzen die de wijsheid van Christus herkennen en navolgen, zijn verdraagzaam en geweldloos, zij zoeken het goede en herkennen het goede in anderen. De onwijze wereldwijzen zijn slechts schijnbaar tolerant, zolang hun positie niet bedreigd is. Ze zijn onverdraagzaam in hun hart, want het gaat in hun leven om het eigenbelang.

Ik durf wel een voorspelling te doen: Als het Christendom afneemt en daarmee de wijsheid van Christus, zal de onverdraagzaamheid toenemen. Onze wereld lijkt in zekere zin één te zijn, zoals in de vrije markt, of in de mentaliteit dat alles maakbaar is, of in de cultuur waarin normen en waarden maar ook recht democratisch bepaald worden in de media en de politiek, of de emotiecultuur die domineert of de arrogantie waarmee empirische wetenschap met wijsheid wordt verward. Het ene ondersteunt het ander, want ze ademen dezelfde geest. Zo’n cultuur heeft de eenheid van de toren van Babel. Die houdt slechts tijdelijk stand, bijvoorbeeld zolang er een gezamenlijke vijand gevonden wordt, een zondebok. En in veel landen zijn dat nu de Christenen. Na verloop van tijd is die chemie uitgewerkt en komen de groepen tegen elkaar in opstand. In de moderne tijd zal dit leiden tot totale wereldwijde chaos en oorlog.

Naast die voorspelling durf ik iets anders te stellen. Alleen Christus en zijn wijsheid zal redding brengen, mits Christus werkelijk het Brood is van Wie wij leven en het Christendom meer is dan louter buitenkant. De redding van de wereld begint bij de redding van de Kerk. Christenen zullen ondanks of misschien wel juist door de vervolgingen gedwongen worden te kiezen voor navolging van Christus. Wanneer wij in hem blijven en Hij in ons, door zijn wijsheid in woord en daad, zijn liefde en verdraagzaamheid, zijn sterke trouw gebonden aan mildheid; wanneer de Kerk weer wordt zoals Christus, zal zij voor de wereld een toevluchtsoord worden en zullen de vervolgingen omkeren en leiden tot een enorme groei. Maar, o wee, als de Kerk zich opnieuw laat verleiden tot macht, dan begint alles weer van voor af aan.

Zaterdag vierden we Maria Tenhemelopneming. God is zijn nieuwe schepping begonnen bij een jonge vrouw die de wijsheid bezat om met God mee te doen, dwars tegen de wijsheid van de wereld in. Zij werd de moeder van de wijsheid in persoon, Jezus Christus. Haar levenshouding is de redding van de Kerk. Alleen als we haar navolgen en dienen in plaats van heersen, de macht aan God en Gods goedheid laten in plaats van met geweld het eigen gelijk doen gelden en met haar naar Jezus gaan, is er toekomst voor de Kerk en daarmee ook toekomst voor de wereld. Een andere toekomst is geen toekomst. Amen.

Voorbede

God is de bron van wijsheid, bidden wij in geloof en vertrouwen.

Wij bidden voor de Kerk, wij vragen om de wijsheid die nodig is voor onze tijd, om wijsheid verbonden aan liefde en geduld, wijsheid die getuigt van kracht en standvastigheid in het goede, de wijsheid van Christus. (Laat ons [zingend] bidden):

Wij bidden voor de vervolgde christenen in zoveel landen. Wij denken vandaag speciaal aan de christenen in Irak en Syrië. Dat God hen mag sterken door zijn Geest, hen bemoedig met zijn wijsheid en liefde die sterker is dan de dood, dat zij uitkomst vinden in hun nood. (Laat ons [zingend] bidden):

Wij bidden voor onze parochie van de Heilige Augustinus, om een diepere band met Maria de zetel der wijsheid, dat wij die vrouwelijk wijsheid een plaats geven en eren, dat zij ons voorspreekster mag zijn die ons dichter bij Christus brengt. (Laat ons [zingend] bidden):

Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, om liefdevolle wijsheid in de opvoeding, om een wijze liefde bij de ouderdom, om een krachtig geloof en standvastige hoop. (Laat ons [zingend] bidden):

Intenties

Back To Top