Ben je uitgeput, ga je onder lasten gebukt. In de kerk mag je rust vinden voor je ziel, in het huis van de Vader.
Eucharistieviering 2 en 3 juli 2005 in de parochiekerken van De Goede Herder, de H. Jozef en de H. Willibrord te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2005DHJ14A
Lezingen
E.L.: Zach. 9, 9-10
T.L.: Rom. 8, 9. 11-13
Ev.: Mat. 11, 25-30
Homilie
Een lezing voor deze tijd, niet zozeer vanwege de rust van de vakantie, nee het gaat me om het spreken over waarden en normen. Het komt nog regelmatig aan bod, maar het lijkt dat we het maar zelden eens zijn over wat die waarden en normen zouden moeten zijn. Van de week hoorde ik op de radio een gesprek over de media en over premier Balkenende. Dan hoor ik een journalist zichzelf vrijpleiten door te zeggen dat het de eigen schuld van de premier is dat hij een Harry Potter image heeft. Hij refereerde aan de kortstondige diplomatieke rel die ontstond nadat de Belgische minister De Gucht in een kranteninterview premier Balkenende had omschreven als “een mix van Harry Potter en brave stijfburgerlijkheid”. Toen ik de discussies over de Europese Grondwet beluisterde, hoorde ik Wouter Bos in reclametoon zeggen dat Nederland de verworvenheden van abortus, homohuwelijk, drugs- en euthanasiebeleid niet zal prijsgeven. We leven toch in een wonderlijke wereld.
Op zoek naar de Nederlandse normen en waarden. Menselijke kwaliteiten waarmee je een maatschappij opbouwt, werden vroeger deugden genoemd. Kent u ze nog? De drie goddelijke deugden: geloof, hoop en liefde. Maar kent u de andere deugden nog, bijvoorbeeld de kardinale deugden, of hoofddeugden, het zijn: “voorzichtigheid, rechtvaardigheid, sterkte en matigheid”. Daarnaast kun je nog een aantal gewone menselijke deugden noemen zoals: goedheid, hulpvaardigheid, eerlijkheid, vriendelijkheid, zachtheid, doorzettingsvermogen, terughoudendheid, wijsheid, inzicht. Kijk eens op www.deugden.nl.
Maar helaas; tegenwoordig zijn begrippen als fatsoen, eerlijkheid, niet roddelen, niet vals beschuldigen, beschaafd taalgebruik, schijnbaar achterhaald. Dat is allemaal kleinburgerlijk of stijfburgerlijk, en een premier die dat bevordert, is niet meer van deze tijd. Die kan je neersabelen, beledigen, te kijk zetten, uitlachen, bespotten. Het lijken de hoofddeugden van de Nederlandse samenleving, naast de verworvenheden als abortus, euthanasie, homohuwelijk en het gedogen van drugs.
We weten dat alles wat goed is en waardevol, ook misbruikt kan worden. Een vrije markt, kan een slagveld worden waarbij alleen de grootste en sterkste, de organisatie zonder moraal het van de andere wint. Democratie kan ten onder gaan in de macht van de domheid, de macht van de neezeggers, de macht van de onderbuikgevoelens, of de macht van de demagogen. Vrije meningsuiting kan een recht op grofheid worden, recht op platvloersheid en shockeren, het recht op provoceren en beledigen. Alles wat goed is kan misbruikt worden en zelfs een structuur om dat beschermen kan weer misbruikt worden.
Waarom is pesten op school zo moeilijk aan te pakken? Waarom is vandalisme, voetbalgeweld en andere uitingen van zinloos gedrag zo moeilijk aan te pakken? Waarom is belastingontduiking, steekpenningen en andere vormen van corruptie haast niet uit te roeien?
Het is als een huis waar een verborgen besmettingshaard zit. Een paar bewoners blijven gezond omdat ze voldoende weerstand hebben, maar de meesten worden ziek. Je kunt het ook zien in een land met eenzijdige voeding. Als fundamentele voedingsstoffen ontbreken, worden kinderen ziek, ontwikkelen zich niet goed, de mensen worden niet oud.
We hebben de waarde ontdekt van vitaminen, mineralen, van gezond voedsel. We weten wat het gevaar van weinig hygiëne is. Maar maatschappelijk staat de deur open voor alles wat geestelijk ziek maakt en we huldigen het als de grootste verworvenheid.
Jezus jubelde het uit: “Ik prijs U, Vader, Heer van hemel en aarde, omdat Gij deze dingen verborgen hebt gehouden voor wijzen en verstandingen, maar ze hebt geopenbaard aan kinderen”. Hebt u ooit geweten dat Jezus zo ironisch kon spreken. Wat Hij hier wijzen en verstandigen noemt, zijn in zijn ogen de echte dommen, de geestelijk blinden, blinde leiders die blinden leiden en samen in de kuil belanden. Jezus is ironisch, wijzen en verstandigen naar de maat van deze wereld zijn dwaas in Gods ogen, omdat ze ogen hebben en niet zien, oren en niet horen, een mond hebben waar geen heilzaam woord uit komt.
“Ik prijs U, Vader, Heer van hemel en aarde, omdat Gij deze dingen verborgen hebt gehouden voor wijzen en verstandigen, maar ze hebt geopenbaard aan kinderen”. “Ja Vader, zo heeft het U behaagd.”
Een mens die zo vervuld is van zichzelf, van zijn eigen gelijk, die mentaal om zijn eigen ego heen draait, of die de wortel van wat goed en kwaad is, kwijt is geraakt omdat hij God uit het oog heeft verloren, zo’n mens heeft geen begrip voor Gods manier van doen.
God openbaart zijn aanwezigheid aan kinderen, daarmee bedoelt Jezus in eerste instantie eenvoudige mensen, die zijn als kinderen van God, mensen waar je goedheid tegenkomt, hulpvaardigheid, eerlijkheid, vriendelijkheid, zachtheid, doorzettingsvermogen, terughoudendheid, wijsheid, inzicht. Mensen die je kunt aanspreken op voorzichtigheid, rechtvaardigheid, sterkte en matigheid. Mensen waarbij je die glimp van Gods genade bespeurt door hun geloof, hoop en liefde.
Jezus zegt: “Ik ben zachtmoedig en nederig van hart”. Zijn zuiverheid, zijn celibataire leven, zijn zelfverloochening en trouw tot in de dood. Het zal tegenwoordig allemaal wel kleinburgerlijk worden genoemd.
Kunnen wij daar tegen? Houden wij stand in een maatschappij waarin de grootste mond het voor het zeggen lijkt te hebben? Durven we gewoon door te gaan op die weg van Christus? Neem daarom zijn bemoediging van vandaag ter harte, want het kan je soms zwaar vallen, je kunt moe zo zijn dat je het bijltje erbij wilt neergooien. Luister dan naar deze evangeliewoorden, die ik ook zag staan op een oud Heilig Hart beeld: “Komt allen tot Mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt en Ik zal u rust en verlichting schenken. Neemt mijn juk op uw schouders en leert van Mij: Ik ben zachtmoedig en nederig van hart; en gij zult rust vinden voor uw zielen, want mijn juk is zacht en mijn last is licht.”
Nog twee deugden, die we rechtstreeks van Jezus kunnen leren: zachtmoedigheid en nederigheid. Je komt er in de wereld niet ver mee, het is vast kleinburgerlijk, maar in Gods koninkrijk wel. Misschien moeten er wat nieuwe lesprogramma’s worden ontwikkeld, lessen in zachtmoedigheid en nederigheid, in geloof, hoop en liefde; lessen in de navolging van Christus, wat zou het onze wereld goed doen! Laten we er zelf maar mee beginnen. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen tot de Vader die zijn liefde openbaart aan hen die nederig zijn van hart.
Bidden wij voor Gods Kerk, om eenvoud van hart, om eerlijkheid en oprechtheid, om geloof en trouw, om liefde en dienstbaarheid, om wijsheid en goedheid, om waarachtige navolging van Christus. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze wereld, om een nieuwe visie in politiek en media, in handel en kunst, wetenschap en onderwijs, om een levenshouding waarin liefde voor God en de mens, respect voor natuur en cultuur, inzet voor hogere waarden en normen bevorderd worden en versterkt. Laat ons bidden.
Bidden wij om een gelovig leven in onze thuissituatie, op het werk en in ons privé leven. Dat wij met Gods genade meewerken, Jezus navolgen, zijn mentaliteit in ons toelaten en ons eigen maken, zijn zachtmoedige en nederige houding, bescheiden, onopvallend, dienstbaar en oprecht. Laat ons bidden.
Bidden wij voor alle vakantiegangers, zij die op reis gaan, dat zij veilig op de plaats van bestemming komen en veilig huiswaarts keren. Bidden we dat allen die vakantie genieten, verkwikt worden en herstellen, dat zij kracht opdoen om de komende tijd God en de naaste te dienen met hart en verstand. Laat ons bidden.
Intenties