Wie wat ouder is, weet dat hij of zij leeft bij de gratie van Gods barmhartigheid. Wie in zijn hart kijkt, weet wat er in de loop der jaren gepasseerd is.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van de Sint Willibrordus (Wassenaar), Joannes de Doper (Katwijk) en de H. Willibrord (Oegstgeest), weekeinde van 12 en 13 maart 2016, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren (MP3)
Preek: C2016QDR05CAUFX
Lezingen
E.L: Jesaja 43, 16-21
Psalm: 126 (125) 1 -2ab, 2cd-3, 4-5, 6
T.L: Filippenzen 3, 8-14
All: Ezechiël 33, 11
EV: Johannes 8, 1-11
Homilie
We begeven ons met de evangelielezingen van deze weken in de familiesfeer. Verleden week troffen we een vader met twee zoons, een ruzie rond de erfenis, terwijl het familiediner dat de vader aanrichtte een nieuw probleem liet zien. We hebben de afloop niet gehoord, omdat de afloop door onszelf gerealiseerd moet worden.
Vandaag ook een familiedrama, een vrouw die vreemd gaat. Hier horen we wel de afloop. Ze wordt betrapt en voor de rechtbank gebracht. Maar in dit geval is Jezus de rechter. In onze tijd komt daar geen rechter meer aan te pas, overspel, vreemd gaan is een privé-aangelegenheid geworden. Man en vrouw moeten dat onderling maar uitvechten. Er zijn meer verschillen in onze tijd; de straf die erop staat onder de Wet van Mozes komt ons luguber en onmenselijk over, steniging.
Er is duidelijk een kloof tussen onze tijd en de tijd waarin Jezus leefde. Maar laten we eerst nog wat uitgebreider naar de situatie kijken. Het zijn de schriftgeleerden en Farizeeën die deze vrouw bij Jezus brengen. Wat willen zij? Soms denken we dat deze mannen niets liever willen dan de stenen oppakken en te beginnen met gooien. Maar dat betwijfel ik. Ik vermoed dat ze eigenlijk amper geïnteresseerd zijn in deze vrouw. Zij willen Jezus in de val lokken. Want als Jezus zegt: Ik spreek haar vrij, dan gaat Hij recht tegen de Wet van Mozes in; zegt Hij: “Mozes heeft gelijk”, dan kunnen ze zeggen dat Hij hard en onbarmhartig is. Nu geldt in het algemeen dat rechters net als scheidsrechters zelden bij alle partijen instemming vinden, maar in dit geval gaat het ook over het leven van Jezus Zelf. In feite loopt Jezus hier meer gevaar dan deze vrouw.
Is het nu alleen maar een slimme zet van Jezus, dat Hij hier op de grond of in de aarde schrijft? Daarmee herinnert Hij aan een tekst van Jeremia (17,9-10,13): “Niets is zo onbetrouwbaar als het hart, onverbeterlijk is het, wie kan het peilen? Ik, de Heer, doorgrondt hart en nieren. Ik vergeldt ieder naar zijn gedrag, naar de vrucht van zijn werk. … O Heer, Israëls hoop, allen, die U verlaten, zullen beschaamd staan; en die van U afkeren, zullen in de aarde geschreven worden; want zij hebben de Heer, de bron van levend water verlaten”.
Of Jezus iets van deze verzen in de aarde heeft geschreven, of dat het schrijven in de aarde, op de grond, hen hieraan herinnerde, weten we niet. We weten we dat zij Jezus hoorden zeggen: “Laat degene onder u die zonder zonden is, het eerst een steen op haar werpen.” De combinatie van zijn gesproken Woord en zijn schrijven in de grond deed hen deed nadenken. De oudsten van het stel vertrekken het eerst, daarna volgt de rest.
Wie wat ouder is, weet dat hij of zij leeft bij de gratie van Gods barmhartigheid. Wie in zijn hart kijkt, weet wat er in de loop der jaren gepasseerd is. Het is als met een chauffeur die 40 jaar schadevrij heeft gereden. Zo’n chauffeur zal erkennen dat het niet alleen zijn oplettendheid is geweest, niet alleen zijn bekwaamheid en ervaring. Hij is ook dankbaar, want hij kan allerlei momenten opnoemen dat het maar net goed is gegaan.
Zo is het ook vaak in het huwelijk, maar ook in het priesterschap. Kijk je terug, dan zijn er momenten dat je denkt, daar had het fout kunnen gaan. En misschien is het ook ergens fout gegaan. Dan is het een genade als je daar met weinig schade uit bent gekomen. Tegelijk is er altijd schade. Bij jezelf en bij anderen.
“Niets is zo onbetrouwbaar als het hart, onverbeterlijk is het, wie kan het peilen? Ik, de Heer, doorgrondt hart en nieren. Ik vergeldt ieder naar zijn gedrag, naar de vrucht van zijn werk.” Dit woord van Jeremia is een belangrijke richtingwijzer. God doorgrondt hart en nieren, God kent ons van binnen en van buiten. Dat zet ons niet aan tot een nonchalante houding, maar tot meer vertrouwen en meer inzet.
In onze tijd, maar is het ooit anders geweest, kunnen mensen zeggen: “Ach, God weet dat we mensen zijn, God is geen krentenweger”. Dan vergeten we dat Jezus een volledige kruisweg is gegaan om ons de weg van de barmhartigheid te leren. Barmhartigheid is niet gemakkelijk, we kunnen geen recht op barmhartigheid claimen. Het enige wat we kunnen doen is zelf barmhartig zijn, in de hoop dat de ander ook de weg van de barmhartigheid zal leren. Wanneer we dat doen, mogen we volledig steunen op de barmhartigheid van God.
Het Evangelie van vandaag is uit het leven gegrepen. Nu staat een vrouw in de picture, maar het geldt net zozeer of nog meer voor de mannen. Jezus eindigt met deze zin: “Ook Ik veroordeel u niet; ga heen en zondig van nu af niet meer.” Dit is wat gebeurt in de biecht. Vergeving van Godswege, vergeving met een opdracht: “Zondig van nu af niet meer.”
Wie aan de dood is ontsnapt, zal deze woorden heel serieus nemen. Dat heeft zo’n impact dat het een remedie is voor de rest van je leven. Zo ging het bij deze vrouw, zo mag het bij ons gaan, want door Christus zijn ook wij aan de dood ontsnapt. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot de Barmhartige Vader.
Wij bidden voor alle echtparen, dat zij wegen vinden om met huwelijkscrisissen en ontrouw om te gaan. Bidden we om de heilige Geest die wijsheid geeft. Bidden we om barmhartigheid die de basis is voor vergeving. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor de samenleving, om een nieuwe beleving van het Sacrament van het Huwelijk, dat de echtparen van onze tijd mogen inzien hoe God de schepping heeft bedoeld. Dat zij er vreugde in vinden in hun huwelijk deel te hebben aan het Nieuwe verbond van Christus. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochiegemeenschap, dat we echtparen die in de problemen raken niet laten zitten, dat we als Kerk in wijsheid en geduld hen helpen opnieuw een start te maken, vragen we om vergeving en herstel. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat we meer en meer mogen inzien hoe belangrijk het is dat we goede huwelijksvoorbereiding en stabiele huwelijken hebben, dat we ons daarvoor inzetten. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties