Hoe staan wij in moeilijke keuzes in ons leven? De weg kiezen waarin je veronderstelt meer te kunnen doen, meer waardering in je werk, van mensen om je heen, meer vreugde ook, meer geluk? Of de weg kiezen die je met Gods hulp bent ingeslagen, die gaandeweg een weg blijkt van tegenstand, moeilijkheden, ja, van ondergang en sterven?
Eucharistieviering in de parochies te Monster en Poeldijk, 6 april 2003, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2003QDR05B
Lezingen
E.L.: Jer. 31, 31-34
Ev.: Joh. 12, 20-33
Homilie
Zo af en toe hoor ik wel eens deze opmerking: “Ik vind dat God het maar vreemd doet. Als God almachtig is, waarom houdt Hij dan die oorlog niet tegen, of een ziekte als AIDS of zo’n nieuwe ziekte SARS? Waarom moeten veel mensen toch door een diep dal van lijden heen? Zo wordt de wereld een tranendal.”
Vandaag hebben we een voorbeeld van Jezus dat hierbij aansluit. Wanneer je nu zou kunnen kiezen tussen deze twee: Je bent iemand die in dienst van God staat, helemaal. Jouw taak is het om God te verkondigen, zodat heel de wereld Hem leert kennen. Je hebt het in je om mensenharten te raken, Gods werkelijkheid begrijpelijk te maken, je straalt het uit om mensen te inspireren dezelfde weg op te gaan. Ofwel, je laat zien wat in de eerste lezing eeuwen eerder al werd opgeschreven: ‘Iedereen, groot en klein kent God dan’. Dat is jouw taak en jouw gave, jouw roeping en jouw zending.
En dan gebeurt het. Je hebt een aantal jaar rondgetrokken en verkondigd en nu breekt het moment aan dat jouw werk de landsgrenzen overgaat. Vergelijk het met een popband die plotseling internationaal succes krijgt. Enkele Grieken willen Jezus spreken. Grieken, dat zijn vertegenwoordigers van de meest gewaardeerde cultuur uit die dagen. De Romeinen waren de sterksten, maar de Grieken waren de knapsten. Een paar Grieken klampen Filippus aan en zeggen: “Mijnheer, we zouden Jezus graag spreken”. Filippus is verrast en overlegt met Andreas en samen gaan ze naar Jezus toe. Dit is toch wel heel bijzonder. Maar ze weten ook dat Jezus eerst voor het volk Israël is gekomen. Kleine uitstapjes naar andere volken waren uitzonderingen. Maar misschien gaat dat nu veranderen.
Dit is het eerste. Jezus krijgt de keuze: Gaat Hij in gesprek met deze pelgrims uit de Griekse wereld? Gelovige mensen die de God van Israël aanbidden. Vruchtbare bodem om het Evangelie te verkondigen. Een kans op internationale doorbraak, of (en dat is meteen de tweede keuzemogelijkheid) blijft Hij in Israël, waar de overheden Hem zoeken te doden, waar de weerstand groeit en het steeds gevaarlijker wordt? Het is goed om te zien dat Jezus ook andere kansen had, Hij heeft keuzes moeten maken en hoe maakt Hij die?
We volgen het verhaal: Andreas en Filippus brengen de boodschap over aan Jezus. Jezus echter antwoordde hun: “Het uur is gekomen dat de mensenzoon verheerlijkt wordt.” Met die zin zou je nog kunnen denken, Hij gaat in op deze kans, Hij gaat in gesprek met de Griekse cultuur, met de Griekse filosofie en maakt de stap naar de wereldkerk. Maar Hij gaat onverwacht verder: “Ik zeg u, als de graankorrel niet in de aarde valt, blijft hij alleen, maar als hij sterft, brengt hij veel vrucht voort”. En aan het slot van zijn betoog: “Wanneer Ik van de aarde zal zijn omhoog geheven, zal Ik allen tot Mij trekken”.
Plotseling krijgt het gesprek een andere wending. Jezus spreekt over zijn dood, over lijden, over ondergang. Hij spreekt niet over een internationale doorbraak, over succes. Verheerlijking betekent bij Hem iets heel anders. Maar hoe is Jezus in staat om deze keuze te maken?
Alles begint met zijn totale vertrouwen op de Vader. Zijn leven ligt in Gods hand, helemaal, en daar is het veilig. Zijn leven is een graankorrel in Gods hand, een graankorrel, een levenskiem, bron van voedsel, wanneer de oogst eens gemalen wordt tot kostelijk meel en gebakken tot voedzaam brood. Een andere keer gebruikt Jezus de gelijkenis van de wijnrank, Wanneer de druiven worden geperst en het bloed van de druiven rijpt tot wijn die onze dorst lest.
Reeds veel eerder heeft Jezus geweten dat deze beeldspraak past bij zijn leven, bij zijn roeping en zending. Hij is die graankorrel, en Hij is veilig in de hand van de Vader. En als de Vader deze graankorrel in de aarde plaatst, dan zal hij nieuw leven geven in veelvoud; dertig, zestig, honderdvoudig.
Hoe staan wij in moeilijke keuzes in ons leven? De weg kiezen waarin je veronderstelt meer te kunnen doen, meer waardering in je werk, van mensen om je heen, meer vreugde ook, meer geluk? Of de weg kiezen die je met Gods hulp bent ingeslagen, die gaandeweg een weg blijkt van tegenstand, moeilijkheden, ja, van ondergang en sterven?
“Als God almachtig is, waarom houdt Hij dan die oorlog niet tegen, of een ziekte als AIDS of zo’n nieuwe ziekte SARS? Waarom moeten veel mensen toch door een diep dal van lijden heen? Zo wordt de wereld een tranendal.”
Die vraag houdt ons natuurlijk al eeuwen bezig, ook de Grieken, met hun grote filosofen dachten na over het lijden. En in plaats van een gesprek, dat waarschijnlijk een filosofisch gesprek zou zijn geworden, geeft Jezus een voorbeeld. “Wanneer Ik van de aarde zal zijn omhooggeheven, zal Ik allen tot Mij trekken”.
Jezus heeft dit diepe inzicht van zijn Vader ontvangen. Het kwaad zit in het hart van de mens. En ook al doet de mens goede dingen voor zijn kinderen en familie of vrienden, het kwaad zit in het hart van de mens, dat zei God al bij het eerste Verbond, dat van Noach. Dat kwaad krijg je er niet uit met een uitwendige wassing, niet door een natuurramp, niet door oorlog en onderdrukking, niet door discussies, profeten die waarschuwen en onderrichten, niet door verzoeken, niet door tien geboden, niet door wonderen en tekenen. Het kwaad zit in het hart van de mens. En hoe krijg je dat eruit?
Het is erin gekomen door een vrije keuze van de mens. Het zal eruit moeten door een vrije keuze van de mens. Dit is het nieuwe Verbond, lezen we in de eerste lezing van Jeremia: “Ik leg mijn wet in hun binnenste; Ik grif ze in hun hart”. Jezus geeft eens en voor al een voorbeeld van volmaakt liefde, van totale liefde, van absoluut vertrouwen in God. Hij neemt niet het succes in eigen hand, maar durft het door de dood heen aan zijn Vader over te laten. En woorden wekken, maar voorbeelden trekken. Door nu het succes voorbij te laten gaan en de weg van de Vader te volgen, de moeilijke weg, zal zijn werk in de kortste keren zich over de hele wereld verbreiden. Wie dit tranendal doorleeft op de wijze van Jezus, draagt bij aan de komst van Gods Koninkrijk. Amen.