De partij van God zijn mensen die leven vanuit de heilige Geest. Mensen die geen kwaad met kwaad vergelden; de mensen die erop uitgaan om woorden van goedheid te verbreiden. Mensen die twee mijl meereizen, ook als er maar een mijl gevraagd is, mensen die meer doen dan nodig is, in het goede en niet in het kwade.
Eucharistieviering 15 en 16 juli 2006, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur in de parochiekerk van de H. Willibrord, de H. Jozef en De Goede Herder te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2006DHJ15B
Lezingen
E.L.: Am. 7, 12-15
T.L.: Ef. 1, 3-14
Ev.: Mc. 6, 7-13
Homilie
U zult de afgelopen dagen ongetwijfeld iets mee hebben gekregen van de escalatie in het Midden Oosten. Ik kan deze beelden niet zien en deze berichten niet horen zonder innerlijk beroerd te worden. Maar wat kunnen wij, kleine mensen, bij zo’n complex conflict zeggen? Heeft het zin om hierover een opmerking te maken? Je hoort mensen zeggen, laten ze het daar maar uitzoeken, wij leven hier. Maar als de profeet Amos dat ook zou hebben gedacht, dan hadden we zijn woorden niet tot nu toe gelezen. Amos heeft die roepstem gevoeld, die innerlijke onweerstaanbare kracht, die drive, die niet uit hemzelf voortkwam. Amos moest spreken namens God.
Maar dat is gevaarlijk, wie mag spreken namens God? Hezbollah in Libanon, noemt zich de partij van Allah. Dat is ingewikkeld, wie zegt de partij van Allah te zijn, moet zich ook aldus gedragen. Maar toch, vanuit ons gezien hebben ze wel een punt, Gods hart gaat het eerst uit naar de zwaksten, de kleinsten, de gemarginaliseerden, de ontrechten, de mens zonder uitzicht op verbetering, mensen in vluchtelingenkampen, vrouwen en kinderen, weduwen en wezen zonder toekomst. Tegelijk kan God ook moeilijk zijn zegen geven aan willekeurige terreur, aan oog om oog – tand om tand, aan het zaaien van haat en bloedvergieten.
Maar wat dan met Israël? Israël meet met twee maten en eet van twee wallen. Het claimt een recht op historische grond, een oud recht op het beloofde land, het land van Abraham, het oude land Israël, het claimt een recht als volk van God en het Westen is daar ook nog gevoelig voor. Daar speelt de Shoah een rol in, vervangende schuldgevoelens voor wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd, plus belangrijke bondgenootschappen in de internationale wereld. Maar het is van tweeën één. Of zij willen de voortzetting zijn van het historische Israël, het volk van de beloften, van het Oude verbond, maar dan moet het zich ook als zodanig gedragen, naar recht en gerechtigheid, of ze moeten alle historische aanspraken achter zich laten en dan zijn ze niets méér dan een land tussen andere landen.
In de geschiedenis van Gods Volk verloor Israël altijd Gods zegen, de steun van Godswege, als ze tekortschoot in haar gedrag, in haar geloofshouding, in haar religieuze plichten en in haar gehoorzaamheid aan God. Als Israël Gods zegen wil behouden of terugkrijgen, moet ze haast maken in haar keuze en in haar daden; want hoe zal het er over tien jaar uitzien?
Wat betekent dat voor ons, Christenen? Jezus verwijst naar de profeet Hosea (6,6), en leert ons: ‘Ik wil liever barmhartigheid dan offers’. Geen oog om oog of tand om tand. Mag je je dan niet verdedigen? O jazeker, echter alles in verhouding. Stel dat de zoontjes van de buren ruzie krijgen en één zoontje krijgt harde klappen. Vervolgens haalt zijn vader een bulldozer en ramt het huis in elkaar. Dat is niet eens oog om oog, dat is escalatie, met méér reageren dan de ander. Harder toeslaan dan wat je is aangedaan. Dat is de basis voor oorlogen en oorlogsmisdaden. Zo ontstaat er een vendetta tussen landen en volken.
Het voetbalincident met Zinédine Zidane is ook een mooi voorbeeld. Menselijk gezien had Zidane wel wat gelijk. Een grove belediging, die bovendien andere mensen treft die zich niet kunnen verdedigen, dat mag beantwoord worden. Maar uit Christelijk oogpunt zat hij ernaast. Jezus leert: ‘Keer uw andere wang toe, ga twee mijl mee in plaats van één, geef ook je onderkleed als ze je bovenkleed vorderen, beantwoordt kwaad met goed’. Daarmee zit je ineens in een andere dimensie. Dan zie je ook dat de reactie van Zidane te primair was en hij uiteindelijk de ander nog in de kaart speelde. Die ander sprak om te provoceren, om een reactie uit te lokken en die is daarin geslaagd. Zidane kreeg een rode kaart. Daarmee werd het eerste kwaad beloond, al hield de ander er wat pijn in zijn borstkast aan over.
Jezus zond zijn leerlingen uit, met macht over boze geesten. Wat zijn de boze geesten van onze tijd? Deze escalatie is een van die boze geesten die wij als Christenen moeten bestrijden. De wijsheid van de heilige Geest, die met geduld en tact werkt, die de vijand niet als vijand ziet, die zich de ellende van de ander aantrekt in plaats van vergroot, die heilige Geest moet verkondigd en verbreid worden als een tegengif tegen alle escalatie, tegen alle opeenstapeling van egoïstisch eigenbelang die we wereldwijd zien, in oorlog, maar ook in handel en techniek.
Jezus zond zijn leerlingen uit en zei: ‘Neem geen extra geld mee.’ Ofwel, jouw zending hangt niet af van jouw bezit, hangt niet af van jouw macht of invloed. Je verkondigt een woord van goedheid, je verbreidt de heilige Geest. Daarin kun je alleen vertrouwen op God.
Sinds Jezus hebben we een ander idee over de partij van God. Voor Jezus is dat de partij van mensen die leven vanuit de heilige Geest, die geen kwaad met kwaad vergelden; de mensen die erop uitgaan om woorden van goedheid te verbreiden, om zieken te zalven en genezing te brengen, om harten te helen en vrede te bevorderen, de mensen die twee mijl meereizen, ook als er maar een mijl gevraagd is, mensen die meer doen dan nodig is, in het goede en niet in het kwade.
Het Midden Oosten houdt ons een spiegel voor. Want ook wij mogen niet met twee maten meten. Of wij zijn Christenen, Gods Verbondsvolk van het Nieuwe Verbond, zo ja, dan moeten we ook daarnaar leven. Dan moeten we God ook de eerste plaats in ons leven geven en de naaste beminnen als onszelf. Als wij als gedoopten, het verbondsvolk zijn van het Nieuwe Verbond, dan moeten we elkaar overtreffen in liefde, wedijveren in barmhartigheid, en zo een escalatie, een opstapeling van goedheid en naastenliefde bewerken. Alleen dan zullen we ook de vruchten van Gods Verbond kunnen plukken.
Want als we dat niet doen, waarom zou God dan ons de vruchten van het Verbond laten? Die vruchten zijn vrede, vrijheid en voorspoed. Als wij meer leven voor onszelf dan voor God en de ander, als wij zoveel tijd besteden aan onze uitjes, meer dan aan gebed en dienstwerk, hoe lang zal God dan nog geduld met ons houden? De profeet Amos nam geen blad voor de mond. Het kwaad straft zichzelf. Een wereld zonder God, kan nooit de zegeningen van God bewaren. Religie die in dienst staat van politiek, in dienst van het eigen gelijk, in dienst van geweld, die heeft een verkeerd verbond gesloten en zal ontmaskerd en ontmanteld worden.
God heeft zijn raadsbesluit geopenbaard. In Christus komen wij tot geloof. Echt geloof dat mogelijk wordt gemaakt door de heilige Geest, de Geest van het Nieuwe Verbond en de Nieuwe Belofte. Die heilige Geest is het fundament van onze toekomst. Door Hem ontvangt Gods Volk de definitieve verlossing en geven wij God de eer die Hem toekomt. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die barmhartig is en mild, die wacht op tekenen van geloof en bekering.
Bidden wij voor Gods Kerk. Dat de Kerk door de navolging van Christus een getuige mag zijn die vrede brengt waar oorlog is, die vergeving brengt waar haat heerst en bevrijding brengt uit alle geestelijke gevangenissen van deze tijd. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze wereld, waarin de spiraal van geweld blijft oplopen. Bidden wij dat de verkondiging van het Evangelie de harten mag raken en aanzetten tot vergeving en vrede. Laat ons bidden.
Bidden wij voor alle oologsslachtoffers, dat zij door hun lichamelijk en geestelijke verwondingen niet verbitterd raken, maar dat zij door de kracht van Gods liefde genezing en vrede mogen vinden. Laat ons bidden.
Bidden wij voor de wereldleiders in de G8, dat zij de wijsheid van de heilige Geest ontvangen en vredebrengers worden, dat zij niet werken voor macht en aanzien, maar aan Gods goedheid en liefde alle eer geven. Laat ons bidden.
Intenties