Een mens die in zijn eentje zijn leven leidt, ontplooit zich niet als mens, mensen hebben elkaar nodig.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van Sint Willibrordus (Wassenaar) en Sint Jozef (Wassenaar), weekeinde van 10 en 11 februari 2018, om 19.00 en 09.30 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2018DHJ06B
Lezingen
E.L: Leviticus 13, 1-2. 45-46
Psalm: Ps. 32 (31), 1-2, 5, 11
T.L: 1 Korinte 10, 31 – 11, 1
All. Vers. Johannes 8, 12
EV: Marcus 1, 40-45
Homilie
Wat doen we vandaag met deze lezingen? Wat hebben ze ons te zeggen? Melaatsheid is in ons land een zeldzame ziekte die met de juiste medicijnen te genezen is. Eigenlijk komt hij hier niet voor en als hij voorkomt is het vanuit het buitenland. Hoe kunnen deze lezingen ons dan nu nog inspireren? Ook zijn de voorschriften van Mozes inmiddels gedateerd. Inderdaad, zonder medische kennis en behandeling is quarantaine de enige methode om uitbreiding van de ziekte te voorkomen. Maar ook dat probleem speelt in ons land niet meer op die manier.
Toch blijven de lezingen ons boeien en inspireren, waarmee heeft dat te maken? In de eerste plaats kan het voorbeeld van de melaatsheid breder worden gezien, dat doen we spontaan. In plaats van melaatsheid kon je een paar jaar gelden nog AIDS invullen. Maar het kan nog veel laagdrempeliger. Welke mensen ben je geneigd te vermijden? Wie laat je bij voorkeur links liggen? Zijn er mensen die je graag op afstand houdt en is dat terecht, of is dat per definitie nooit terecht?
In de eerste lezing zie je het conflict tussen het individueel belang en dat van de gemeenschap. De melaatse bedreigt met zijn ziekte de gemeenschap. Daarom die quarantaine. Maar blijft de gemeenschap de melaatse dan nog wel als mens zien en als mens behandelen? Houdt de melaatse het gevoel dat hij ondanks zijn ziekte er nog steeds bij hoort? Die kans is klein.
Wij leven echter in een vreemde tijd, in zoverre dat veel mensen zo individueel leven alsof ze geen gemeenschap nodig hebben. Contacten via de sociale media, een virtuele leefwereld via de computer, eten en drinken op bestelling, je eigen wereld scheppen, het behoort tot de mogelijkheden. Echt contact wordt vervangen door virtueel en digitaal contact. Een mens die in zijn eentje zijn leven leidt, ontplooit zich niet als mens, mensen hebben elkaar nodig. De zo beperkt de digitale wereld ons, in plaats dat deze ons meer ontwikkeling brengt. Dat risico is groot. Het begon al in de vorige eeuw met de walk-man, de draagbare cassetterecorder uit 1979, waarmee mensen zich met hun eigen muziek al afzonderden van de omgeving. Jezelf opsluiten in je eigen wereld. Wat voor de melaatse een ramp was, eenzaamheid en afzondering in moeten, lijkt nu een aantrekkelijk gebeuren in de schijnvrijheid van digitale wereld.
Hoe gaat Jezus hiermee om? Jezus doorbreekt de gewoontes, zelfs de religieuze gewoontes. Hij raakt de melaatse aan. Hij doorbreekt de onoverbrugbate afstand tussen de gezonde en de zieke. Daarmee staat Hij aan het begin van een heel nieuw omgaan met de zieken. Zonder zijn houding die de Christenen vanaf het begin heeft geïnspireerd, zouden de ziekenhuizen en de medische wetenschap niet zo’n ontwikkeling hebben doorgemaakt. Maar ook nu, steeds opnieuw moeten we ook in de gezondheidszorg terug naar Hem om in alles de mens te blijven zien en die menswaardig te behandelen.
Maakt het ook verschil waarom iemand zich afzondert? Ja, dat maakt verschil. Soms zondert Jezus zich ook af, dan zoekt Hij de eenzaamheid om bij God zijn Vader te zijn. Dan is de omgeving, zijn zelfs zijn leerlingen een hindernis om tot diep gebed te komen. Dat is misschien ook wat mensen ervaren in de stille aanbidding. Er zijn meerdere plekken in onze parochie waar gelegenheid wordt gegeven tot stille aanbidding. Door Christus, door de Eucharistie, dichter tot God komen in de stilte, zodat je gevoelens en gedachten niet door de omgeving worden afgeleid en je heel je innerlijk bij Hem kunt brengen. Uiteindelijk brengt die afzondering Jezus eerst dichter bij zijn Vader en daarna weer dichter bij de mensen. God op zo’n manier zoeken kan ons in even op afstand van mensen brengen, maar daardoor juist nog dichter bij hen.
In de wereld gaat het vaak anders. De wereld is in essentie niet om mensen bekommerd. Voor de wereld zijn mensen doelgroepen, ze zijn consument of producent, ze zijn voorwerp van commerciële reclame. Ze zijn burgers die moeten stemmen en waar de politiek rekening mee moet houden. Maar hoe bekommerd zijn de politici? Dat is interessant in tijden van verkiezingen. Hoe kijkt de wereld naar mensen? Mensen zijn het resultaat van een evolutie en nu nemen we die evolutie in eigen hand, ze zijn bron van data, belangrijk voor data-mining. Steeds gaat het erom of een onderzoeker, een ambtenaar, een commercieel medewerker die ander als mens kan blijven zien en om die ander bekommerd is. Wie dat ervaart in een ziekenhuis, wordt eerder beter, wie die houding ervaart, ook bij de loodgieter of de kapper, voelt zich meer mens.
Van Jezus kunnen we leren elke mens in zijn of haar eigen waarde te zien. Dat is waar de Kerk ook voor wil staat. Daarom ijvert ze voor een pro-life houding, het ongeboren leven is een mens die zich met enorme sprongen ontwikkelt. Ook al zien we het nog maar als een paar cellen, die mens is vanaf het begin beeld van God, dat leven is heilig. Zo is het ook met de mens in zijn laatste dagen, hoe onaanzienlijk ook, menswaardigheid zit niet in het uiterlijk, elke dag van het leven is het waard om te leven. God ziet die mens als zijn kind en herkend in het innerlijk van die mens zijn evenbeeld.
Er is nog iets bijzonders in het Evangelie. Doordat deze genezen man overal vertelt dat Jezus hem heeft aangeraakt, moet Jezus Zelf in de afzondering. Hij draagt onze lasten, dat risico neemt Hij, uit liefde voor ons, opdat wij elkaars lasten leren dragen. In dit jaar van gebed mogen we groeien op die weg. Amen
Voorbede
Wij bidden tot God die ons oproept te leven door Jezus Christus.
Wij bidden voor alle gelovigen op aarde, dat zij zich door Christus innerlijk laten zuiveren en zich door Hem laten binnenbrengen in de gemeenschap van de gelovigen. Vragen wij dat zijn liefde de genezende kracht in de Kerk mag zijn die de gemeenschap nieuw leven geeft. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze samenleving, voor allen die zich uitgestoten voelen, dat zij mensen ontmoeten die hen welkom heten. Voor hen die zich afzonderen in een ongezond alleen-zijn, dat zij geholpen worden uit hun isolement te komen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, om een nieuwe inzet tot gemeenschapsopbouw. Voor betrokkenheid met de derde-wereld-landen, waar melaatsheid nog niet is overwonnen, dat we ook hen die ver weg wonen, beschouwen als leden van onze geloofsgemeenschap. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen; dat saamhorigheid en gemeenschapszin sterker mogen zijn dan de maatschappelijke trend die leidt naar meer individualisme en isolement. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties