We vieren het feest van het heilig huisgezin. Om ons te verlossen maakt Gods Zoon alle fasen van ons menselijk leven door. Zo herschept Hij het gezin tot een plek waar God in ons midden is.
Eucharistievieringen in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Willibrord (Oegstgeest) en de H. Joannes de Doper (Katwijk), weekeinde van 28 en 29 december 2020, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2020KERSTFAMA
Lezingen
E.L: Sirach 3,2-6.12-14
Psalm: 128 (127), 1-2,3,4-5
T.L: Kolossenzen 3,12-21
All: Kolossenzen 3, 15a en 16a
EV: Matteüs 2,13-15.19-23
Homilie
Vanaf de zondag voor Kerstmis hebben we met name gekeken wat de rol van Sint Jozef is in de geschiedenis van de menswording van Gods Zoon. Wilde Jozef in stilte scheiden van Maria; kon hij uit zichzelf niet de goede oplossing vinden; het was een stem uit de hemel, een boodschapper uit de hemel, die hem in de droom duidelijk maakte wat er aan de hand was.
Dat zien we vandaag ook in het Evangelie. Het is een repeterend patroon in zijn leven. De Evangelist Matteüs heeft het expres zo opgeschreven. Jozef heeft zijn eigen vaderrol niet bedacht, heeft zijn levensweg niet zelf uitgestippeld. Menselijk gezien was hij vanwege de zwangerschap van Maria een andere weg gegaan, niet wetend of hij te maken had met menselijke zonde, dat was voor hem geen begaanbare weg of dat hij te maken had met een goddelijk ingrijpen, daar voelde hij zich niet geschikt voor. In stilte van haar scheiden, dan deed hij recht aan beide situaties.
Hiermee laat Matteüs aan de hand van Sint Jozef zien dat als wij de weg van Gods Koningschap willen gaan, ons verstand ontoereikend is. Als wij ruimte willen bieden aan het mysterie van God in ons midden, dan hebben we Gods raadgevingen nodig, dan moeten we luisteren naar Gods Woord, naar Gods engelen, naar de heilige Geest.
God bouwt een gezin op waarin zijn Zoon kan opgroeien. Dat is aan de ene kant een heel gewoon gezin, maar aan de andere kant ook niet gewoon. Het huwelijk is vanouds voor de huwelijkspartners een geven en nemen, een investeren en ontvangen. Dat is zichtbaar in de zorg voor elkaar, in de liefde, de seksualiteit, de kameraadschap.
In dit gezin ontbreekt de seksualiteit tussen de ouders, maar zijn alle andere elementen volop aanwezig. Dat ontbreken van de seksualiteit was al een voornemen dat we kennen door wat Maria tot de engel zei, toen ze antwoordde dat ze geen man bekende, geen gemeenschap had met een man. Dat gold niet alleen voor de verlovingstijd, maar ook daarna. Mogelijk was dit ook wel een van de redenen waardoor Jozef zo geshockeerd was. Nu is seksualiteit niet alleen lief zijn voor elkaar, het is ook hartstocht, het ook begeerte. Seksualiteit kan snel egoïstische trekken krijgen als het hart niet geheel zuiver is. Op dat punt heeft dit echtpaar alle ruimte om een volkomen zuivere liefde te beleven waarin alle egoïsme wordt verwonnen.
Jozef overwon zijn egoïsme op het moment dat hij Maria wilde sparen voor elke beschuldiging of blamage of bedreiging ook. Hij zou in stilte vertrekken. Dat Maria vrij was van egoïsme werd zichtbaar toen ze tot God zei: “Zie de dienstmaagd van de Heer, moge het aan mij gebeuren overeenkomstig uw Woord”. Dit is de sfeer waarin Jezus is opgegroeid, vanaf het prille begin is Hem geleerd elk spoor van egoïsme te overwinnen en in alles de wil van God te zoeken die liefde betekent, genezing, vergeving, trouw.
In de tweede lezing horen we Paulus een schets geven van de sfeer van de Christelijke gemeenschap waarin ook elk spoor van egoïsme is overwonnen. Hij schrijft: “Bekleedt u, als Gods heilige en geliefde uitverkorenen, met tedere ontferming, goedheid, deemoed, zachtheid en geduld. Verdraagt elkander en vergeeft elkander als de een tegen de ander een grief heeft. Zoals de Heer u vergeven heeft zo moet ook gij vergeven. Voegt bij dit alles de liefde als de band der volmaaktheid. En laat de vrede van Christus heersen in uw hart”.
Maar dat is niet gemakkelijk. Christus laten heersen in ons hart, met zijn vrede, zijn ontferming, zijn goedheid, deemoed, zachtheid en geduld. De psychologe Anna Terruwe schreef in de zeventiger jaren van de vorige eeuw over bevestiging en over weerhoudende liefde. Jezelf weerhouden vanuit liefde, om de andere te kunnen bevestigen zodat deze zich kan ontplooien in liefde. Dat vraagt dat we de ander accepteren met de beperkingen die hij of zij heeft, dat we niet eerst zeggen dat de ander het probleem is, dat de ander moet veranderen, dat de ander tekort schiet waar ik last van heb, de weerhoudende liefde maakt dat ik bereid ben zelf de last van de ongemakken te dragen, zonder dat op de ander te verhalen.
Deze gedachten bloeiden op in de wilde zeventiger jaren, een schitterende roos tussen de flower power, de communes, de wilde jaren met de opkomst van de beatmuziek, de vrije liefde, de pil, de seksuele revolutie, de idee dat alles anders moest en kon en zou gaan. Van die tijd zien we langzaam maar zeker ook de keerzijde van alles wat toen alleen maar bevrijding leek. De samenleving wil er nog niet echt aan, dat gaat ook niet vanzelf.
Weerhoudende liefde is een term die weinig is opgemerkt, maar die alle aandacht verdient. Het is de liefde zoals Christus ons die laat zien, een liefde die hij thuis bij Jozef en Maria leerde. Het is de liefde die Hij herkent in de liefde van God zijn Vader, een liefde die schenkt en schept zonder iets terug te verlangen, die nieuw leven geeft en zonden vergeeft aan wie daar rouwmoedig om vraagt. Weerhoudende liefde van ouders naar elkaar en naar de kinderen, om zo een ruimte te scheppen waarin mensen zich kunnen ontplooien tot kinderen van God, die weten wat liefde geven en liefde ontvangen is. Het feest van de heilige familie mag ons daartoe inspireren. Amen.
Voorbede
Wij bidden met een dankbaar hart tot onze hemelse Vader.
Wij bidden voor alle gezinnen in de Kerk wereldwijd, dat ouders erin mogen slagen met Gods hulp een omgeving te scheppen waarin kinderen kunnen opgroeien als kinderen van God, in geloof en liefde waarmee egoïsme wordt overwonnen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor alle gezinnen in deze wereld, vooral de gezinnen die lijden onder verdrukking, gezinnen die op de vlucht zijn, die gebrek lijden, die geen vrijheid hebben hun geloof te vieren, dat wij hen op veel manieren nabij zijn in woord en daad. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat wij mogen inzien hoe en waar ook in onze cultuur ouders en kinderen in de knel raken, door groepsdruk en werkdruk, door de druk vanuit commerciële overdaad en digitale media, dat de gezinnen uit kracht van hun geloof bevrijding vinden. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat we in de kerken een klimaat scheppen waarin gezinnen kunnen gedijen, zodat de bevrijdende kracht van het geloof ook in de volgende generaties vrucht draagt. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties