Heiligen zijn in de eerste plaats voorbeelden. Hun wonder is slecht de vlag, het logo, het reclame spotje dat onze aandacht moet trekken, dat ons zegt: ‘hier is iets bijzonders’.
Preek in de parochie van de H. Bartholomeus te Poeldijk, weekeinde van 27 en 28 oktober 2001, 19.00 en 10.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2001ALLHC
Lezingen
E.L: Apok. 7, 2-4. 9-14
T.L.: 1 Joh. 3, 1-3
EV: Mt. 5, 1-12a
Homilie
Allerheiligen, de laatste dagen is het Halloween feest weer in de aandacht, vanouds ontstaan als een soort vastenavond voor het feest van Allerheiligen. Het jammere is dat we wel op de radio horen over trollen en geesten, over rammelende skeletten en heksen, over uitwassen op allerlei gebied, maar niet over het feest van Allerheiligen zelf. Zoals we wel horen op radio en TV over Carnaval, over optochten en feesten, over de omzet en vernielingen, maar zelden over Aswoensdag en het begin van de Veertigdagentijd. Zo horen we dus ook meer over Halloween dan over Allerheiligen.
Daarom bent u nu natuurlijk hierheen gekomen, niet alleen omdat de Kerk wereldwijd dit feest als een groot feest beschouwd, maar waarschijnlijk meer nog omdat er bij u van binnen iets klopt, waardoor u zegt, daar wil ik vanavond bij zijn.
Allerheiligen. Een feest van meer dan duizend jaar oud. De Katholieke Kerk kent al sinds de eerste jaren van het Christendom vele martelaren. Martelaar komt van het Griekse woord martus = getuige. Dit was de eretitel voor degenen die gedurende de christenvervolgingen in het Romeinse Rijk hun trouw aan het geloof met de dood moesten bekopen. Deze martelaren werden oorspronkelijk in een gezamenlijke herdenking van alle martelaren vereerd, maar paus Gregorius III veranderde in 732 het martelarenfeest in Allerheiligen. Niet alleen martelaren worden dan herdacht, maar ook heiligen, dit zijn gelovigen die door hun leven een bijzonder getuigenis hebben afgelegd van hun geloof in Christus. Deze korte beschrijving kunt u zo lezen op internet (www.allerheiligen.nl).
Zo weten we kortweg waar het feest vandaan komt, maar weet u waar ik nu benieuwd naar zou zijn? Hebt u nog iets met de heiligen? Zijn er heiligen die u bijzonder na staan? Ik kom bij veel mensen een Sint Gerardus scheurkalender tegen. Maar hoeveel mensen die deze kalender hebben hangen en dagelijks een mopje of een kleine anekdote of een lekker recept of puzzeltje bekijken, weten wie Gerardus is? Ik kwam laatst bij een pastoor een mooi Antoniusbeeld tegen. Hoeveel van u kennen nog het schietgebedje, heilige Antonius goede vrind, geef dat ik mijn (sleutels) ….. vind. Wanneer we hier bij de tentoonstelling een vitrine vol met missiebusjes hebben staan, met daarop allerlei heiligen, dan ben ik benieuwd hoeveel we van de verschillende heiligen kunnen vertellen.
Hebt u nog iets met de heiligen. Heiligen zijn voor veel mensen een soort noodtelefoon, voor acute zaken. We beloven wat, een kaarsje, iets extra’s voor het goede doel, verbetering van onze handel en wandel, we beloven iets en vertrouwen dat de heilige ons dan te hulp schiet. Je hoeft niet voor alles naar de koningin, of naar de premier, er zijn talloze zaken die we bij een van de lagere ambtenaren of raadslieden kunnen indienen. Zoiets geldt dan ook in de hemel. Maar is dat nu de manier waarop het feest van Allerheiligen is bedoeld? Is dat nu de reden waarom iemand heilig wordt verklaard? Het roept de vraag op naar heiligheid en heiligverklaring.
Dè heilige is God zelf en zijn enige Zoon Jezus Christus. Dat is het allereerste vertrekpunt. Niemand of niets is heilig uit zichzelf. Wat is heilig? Dat is ‘heel’, ‘volmaakt’, zonder spoortje duisternis, zonder greintje kwaad, de volle maat van liefde, wijsheid, trouw, rechtvaardigheid en barmhartigheid.
Toen Jezus op aarde leefde, ging Hij rond en deed goed aan iedereen die tot Hem kwam. Het meest opvallend was daarbij zijn aandacht voor de zieken, lammen, kreupelen, zondaars, melaatsen, mensen die niet mee konden doen op het niveau van de Schriftgeleerden en Farizeeën. Jezus bewees hen barmhartigheid. Daardoor zijn mensen steeds meer naar Jezus gaan kijken als een wonderdoener. Maar Jezus is niet in de eerste plaats een wonderdoener. Ook bij een heiligverklaring geldt dat er doorgaans een wonder gesignaleerd moet zijn dat wordt toegeschreven aan deze heilige in spé. En zo gaan mensen ook naar de heiligen kijken als wonderdoeners en worden ze benaderd als hemelse trouble shooters.
Maar gaat het daarom? Het eerste wat Jezus deed toen Hij met zijn zending begon was niet wonderen doen, maar mensen roepen en zeggen: ‘Kom, volg Mij.’ de heiligen zijn in de eerste plaats mensen die Jezus hebben gevolgd. Jezus is iemand die voor ons uit gaat. Wie Hem volgt in zijn of haar doen en laten, gaat het Koninkrijk binnen. De heiligen hebben dat gedaan. Zij zijn in de eerste plaats voorbeelden. En dan is het dus dubbel jammer dat we misschien wel iets van een wonder weten dat zij gedaan hebben of dat op hun voorspraak gebeurd is, maar dat is slecht de vlag, het logo, het reclame spotje dat onze aandacht moet trekken, dat ons zegt: ‘hier is iets bijzonders’. Het wonder is de bonus, de drie voor de prijs van twee, die mensen moeten lokken. Helaas gaat het daarbij net als in veel winkels. We lopen de koopjes af, maar laten de beste producten staan.
In een winkel kan ik me daar iets bij voorstellen. Bij de heiligen is dat jammer. Als Antonius je helpt bij de verloren voorwerpen, gaat het niet om die sleutel, zelfs niet om de portemonnee, het gaat erom of wij onze relatie met God en elkaar misschien zijn kwijt geraakt. Hij helpt ons God terug te vinden. Heiligen zeggen: ‘kom, volg mij, dan breng ik je bij Jezus. Want dat is het beste dat ik je te bieden heb.’ Heiligen zeggen: ‘kom volg mij, dan leer ik je wat echt belangrijk is, dan leer ik je loslaten wat niet belangrijk is, dan breng ik je bij een geluk dat de diepte van de ziel raakt, dan breng ik je naar een overwinning die blijft in eeuwigheid.’
Misschien zoeken wij de heiligen nog met een noveen of door een bedevaart, misschien nog met een maandblad waarin we wetenswaardigheden lezen of zelfs een boekje, maar zoeken we ze ook na te volgen? Het eerste dat de heiligen ons leren is God boven alles te stellen. Slechts één keuze is belangrijk: ‘God’. Gods wil zoeken in alles, elke minuut van de dag. Liever gek van God dan gek van deze wereld. Liever buiten de erkenning van de wereld, dan buiten de waardering van God. Liever bemind door God dan bemind door de wereld. Heiligen zijn niet bang om gek te worden genoemd. De heilige Don Bosco had zoiets. Ze zeiden dat hij was doorgedraaid. Dat hadden ze van Jezus trouwens ook gezegd. Zijn familie kwam Hem halen want ze zeiden dat Hij niet meer goed bij zijn verstand was. Don Bosco wilden men voor zijn eigen bestwil een poosje in een kliniek opsluiten, collega’s kwamen hem halen, maar hij was ze te slim af.
Heiligen. Met welke heilige hebt u iets? Mag ik u een tip geven? Koop een boekje, lees zo’n leven na en kijk waarin u hem of haar kan navolgen. Dan investeert u in de grootste winst die maar denkbaar is; Heiligheid. Amen.