Ga naar hoofdinhoud

Johannes heeft gezocht naar zijn roeping. Hij is stem, hij is niet het woord. Hij is voorloper, hij is niet de Messias. Hij is vriend, hij is niet de Bruidegom. Hij heeft ontdekt wat hij niet is en tegelijk wat hij wel is. De grootheid van Johannes is een teken voor onze tijd. Hij heeft een dienende rol, hij claimt geen hoofdrol, hij is niet uit op status en aanzien. Hij is puur en echt.

Eucharistieviering in de parochie H. Augustinus, weekeinde van 23 en 24 juni 2012 om 17.00 en 19.00 uur en om 09.30 uur, in de kerk van De Goede Herder, de Willibrorduskerk en de Jozefkerk te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.

Preek: B2012GJDDB

Lezingen

E.L.: Jesaja 49,1-6
Ps.: Psalm 139 (138), 1-3, 13-14, 15
T.L.: Handelingen 13,22-26
All.: Lucas 1,76
Ev.: Lucas 1,57-66.80

Homilie

Het hangt van toevalligheden aan elkaar. Zacharias is al ver op middelbare leeftijd en heeft een bijzondere gebedservaring in de tempel. Toevallig had hij net de beurt en toevallig wordt zijn vrouw korte tijd later zwanger, terwijl ze zich al hadden neergelegd bij het feit dat ze kinderloos zouden blijven. Toevallig zit Zacharias die periode niet zo lekker in zijn vel, want alles bij elkaar heeft het zo’n impact op hem dat hij niet meer uit zijn woorden kan komen, een soort spontane afasie. Toevallig heeft het nichtje van zijn vrouw ook zo’n bijzondere ervaring en komt zij een poosje helpen. En als het kleine jochie geboren is, krijgt Zacharias toevallig net op de dag van de besnijdenis zijn spraak weer terug. Het is allemaal zo toevallig dat Zacharias met Elisabet afspreekt welke naam hun jongen moet krijgen: ‘Johannes’. Dat is geen toeval, want Johannes betekent: ‘Jahweh is genadig’.

Wij mensen zijn gevoelig voor toevalligheden. Als er teveel toevalligheden bij elkaar komen, gaan we er iets achter zoeken. Soms leidt dat tot complottheorieën. Het internet staat er bol van. Maar als je te nuchter en te verstandig bent voor complottheorieën en als je in je gebedservaring een woord hebt gekregen dat later inderdaad uitkomt. En als je nichtje zoiets ook is overkomen. En als die zwangerschap tegen alle verwachtingen in werkelijkheid wordt. Dan zal een gelovig mens zeggen, Amen, ik geloof.

Wij Christenen accepteren dat God door allerlei toevalligheden heen ons iets wil zeggen. Nu kan dat twee kanten opgaan. Toevallige zegeningen en toevallige tegenslagen. Daarnaast bestaat er ook nog het gewone toeval, want zo zit de natuur in elkaar. Hoe maak je dus onderscheid? Hoe weet je of God je iets wil zeggen, of dat er een structuur van kwaad aan het werk is, of dat het bij het gewone toeval van de natuur hoort? Daar hebben we natuurlijk ons verstand voor gekregen, goed kijken en nadenken, maar het is toch vooral ons gebed, waarin God duidelijkheid verschaft en ook de heilige Schrift. We lezen niet alleen de heilige Schrift, we lezen ook het boek van de natuur en we lezen de gebeurtenissen en proberen God te verstaan in al zijn woorden.

Johannes de Doper heeft natuurlijk later ook al deze verhalen gehoord. Hij heeft er over nagedacht, over zijn naam en over zijn leven. Hij heeft nagedacht over zijn roeping. Zijn ouders hebben daar ook over nagedacht en hem dat verteld. Als priesters en levieten aan Johannes vragen: “Wie bent u?” antwoordt Johannes met de woorden van de profeet Jesaja: “Ik ben een stem die roept in de woestijn: Maak recht de weg van de Heer.” Hij is de stem. Meteen valt je op wat Zacharias, zijn vader was overkomen. Zacharias was zijn stem kwijt en kreeg hem terug bij de besnijdenis van de kleine Johannes.

Johannes heeft gezocht naar zijn roeping. Hij is stem, hij is niet het woord. Hij is voorloper, hij is niet de Messias. Hij is vriend, hij is niet de Bruidegom. Hij heeft ontdekt wat hij niet is en tegelijk wat hij wel is. De grootheid van Johannes is een teken voor onze tijd. Hij heeft een dienende rol, hij claimt geen hoofdrol, hij is niet uit op status en aanzien. Hij is puur en echt. Op het moment dat hij Jezus herkent, weet hij ook dat zijn roeping vervuld is. Dan ziet hij het Woord, de Messias, de Bruidegom. Hij is de stem, hij staat ten dienste van Jezus, het Woord. Hij gaat voor Jezus uit, de Messias. Hij is de vriend van Jezus de Bruidegom.

In onze moderne wereld had iemand tegen Johannes kunnen zeggen: “Joh, aan al die dingen moet je niet zo’n gewicht geven, dat is toeval. Waarom Jezus zoveel eer geven? Kom wat meer voor jezelf op. Jij hebt ook woorden, jij bent ook uitverkoren, de mensen komen ook voor jou. Wees een beetje assertief.”

Ik ben blij dat Johannes in een vroom, gelovig gezin is geboren. Hij had die omgeving nodig. In een turbulente tijd, het was toen net zo turbulent als nu, zocht hij de stilte van de woestijn. Temidden van allerlei religieuze stromingen, sommigen geaccepteerd, andere als extreem getypeerd, moest hij zijn weg zoeken. Het werd een eenzame weg. Hij nam de taak op zich als profeet, in de lijn van Elia en Elisa, Jesaja en Jeremia. Het eigene van een profeet is dat hij namens God spreekt en niet namens zichzelf. Profeet zijn is per definitie een bescheiden, dienstbare rol. Geen gemakkelijke taak, want soms geeft God woorden die niet goed vallen en dan wordt je als profeet uitgekotst, uitgestoten, gemolesteerd, gestenigd, vermoord.

Johannes kende alle groepen uit zijn tijd. Hij kende de Essenen, hij had sympathie voor hen. Zo radicaal, terug in de stilte, luisteren naar God. Een celibatair leven, volledig God toegewijd, hun geloof en verwachting dat God hen niet zou vergeten. Maar hij had tegen hen dat ze zoveel woorden zelf verzonnen, zoveel eigen verhalen en mythen en sagen.

Johannes kende de Farizeeën. Hij had waardering voor hun punctuele trouw aan de Wet. Hun inzet en kennis van de traditie, net als de Wetgeleerden. Maar hij had tegen hen dat ze de schijn hoog hielden. Dat hun woorden niet overeenstemden met hun daden. Johannes kende de Sadduceeën, de Oudsten, de priesters en de levieten. Sommigen oprecht, anderen berekenend en sluw. Hij hoorde bij geen van hen. Sommigen zochten hem in te palmen, andere wezen hem af. Johannes bleef onafhankelijk. Hij had zijn roeping en zijn zending gevonden.

Hij is stem voor Jezus die het Woord is. Hij is voorloper voor Jezus die de Messias is. Hij is vriend voor Jezus die de Bruidegom is. Hij zal sterven voor Hem die door zijn kruisdood de hele wereld verlost. Terecht vieren we vandaag de geboortedag van Johannes de Doper. Amen.

Voorbede

Wij bidden op voorspraak van Johannes de Doper.

Bidden wij voor allen die Christus willen navolgen. Voor de Kerk, voor alle gelovigen, vragen wij om groeikracht; dat Gods woord in onze harten ontkiemt en groeit. Dat de Kerk wereldwijd mag groeien, dat jong en oud antwoord geeft op Gods roepstem. Laat ons bidden.

Bidden wij voor de samenleving, om bescheidenheid en trouw. Dat velen in alle omstandigheden Gods helpende en voorzienende hand mogen herkenen, die hen staande houdt in vreugde en verdriet. Laat ons bidden.

Bidden we voor de gemeenschap rond de Joannes de Doperkerk in Katwijk, vanwege het feest van hun patroon, dat dit feest hen een dankbare en hoopvolle impuls geeft voor de toekomst. Laat ons bidden.

Bidden wij in het algemeen voor ouders en kinderen, families, gezinnen en alleenstaanden, dat ieder van ons kracht mag vinden in de Eucharistie. Vragen wij om de genade die wij nodig hebben om net als Johannes de Doper onze roeping en zending te herkennen en te vervullen. Laat ons bidden.

Intenties

Back To Top