Er bestaat een vorm van eenheid waarin ieder toch zichzelf kan zijn.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van de H. Willibrord (Oegstgeest), 21 mei 2016, om 19.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren (MP3)
Preek: C2016TRIN1CAUFX
Lezingen
E.L: Spreuken 8, 22-31
Psalm: 8, 4-5, 6-7, 8-9
T.L: Romeinen 5, 1-5
Vers: Openbaring: 1, 8
EV: Johannes 16, 12-15
Homilie
Wat is eenheid? In de natuurkunde noemen ze een KG een eenheid van gewicht of massa. Een KM een eenheid van afstand of lengte, zo is een KW een eenheid en Lumen is een eenheid. Maar die eenheid bedoelen we niet als we spreken over eenheid in een gezin, of in een schoolklas of in een land of in het geloof of eenheid in de Kerk.
Eenheid is niet hetzelfde als één. Eén is een telwoord, zo zeggen we dat er maar één God is. Paulus zegt dat er talloze goden zijn, maar dan wel afgoden, namaakgoden, eigengemaakte goden. Maar er is er maar één die de naam God waard is.
Eenheid is niet hetzelfde als één. Eenheid duidt al op verscheidenheid. Eenheid is altijd iets tussen verschillende dingen. Een lichaam is een eenheid met verschillende ledematen, een voetbalteam is een eenheid van meerdere teamleden.
Als we dat in gedachte nemen, wat betekent dan dat God een Drie-eenheid is? Drie in Één en Één in Drie. Dat betekent dat de Vader niet de Zoon en de Geest is, en toch de ene God, dat de Zoon niet de vader en de Geest is en toch de ene God, dat de Geest niet de Vader en de Zoon is en toch de ene God.
Ik ga er nu niet op in hoe de Kerk tot dit inzicht is gekomen, daar heb ik ooit eerder over gepreekt, het gaat er meer om wat die eenheid betekent. God is één in drie personen, dat is een eenheid, de goddelijke, volmaakte eenheid, waarin de drie goddelijke personen helemaal zichzelf kunnen zijn.
Wat betekent dat voor ons? Er bestaat dus een vorm van eenheid waarin ieder toch zichzelf kan zijn. Dat heeft alles te maken met de afstemming van de wil. De wil van Vader, Zoon en Geest, is volledig afgestemd op elkaar. Dat komt door de liefde, de volmaakte liefde geeft richting aan de wil, aan de bedeling, aan het streven, aan de initiatieven, aan de werking en uitwerking. Alles vindt zijn bron in de goddelijke liefde. En omdat wij geschapen zijn naar het beeld van God, is ook die eenheid in verscheidenheid en die verscheidenheid in eenheid voor ons mogelijk. Maar hoe?
Dat is alleen voor ons mogelijk als ook wij eerste één zijn in de liefde, als de liefde vervolgens bij ieder van ons de wil, de bedoeling, ons verlangen en ons streven dezelfde richting op stuurt.
Maar dat gaat niet zo makkelijk en zeker niet in een tijd waarin het individualisme hoogtij viert. Alles in onze cultuur zet ons aan om individu te zijn. Er is veel minder aandacht voor gemeenschap, tenzij je een keer naar een voetbalstadion gaat, maar is dat gemeenschap? We zijn individuen en hoe kan iemand nu individu zijn en toch in eenheid zijn met de ander? Dat kunnen wij leren van Christus. Van Hem leren wij dat Hij in alles de wil zoekt van zijn Vader in de hemel. Die wil van de Vader in de hemel is het goede voor de mens, voor ieder afzonderlijk. Jezus voegt zich helemaal naar de wil van de Vader en tegelijkertijd voegt de Vader zich naar de wil van de Zoon. Dat onderlinge luisteren in liefde, dat onderlinge verstaan in liefde is fundamenteel.
Een huwelijk, een echtpaar, wordt wel, en zeker als er kinderen zijn, afbeelding van de Drieëenheid genoemd. In de relatie van man en vrouw, die allebei zo anders en zo zichzelf zijn en toch een eenheid vormen, waarbij die eenheid ook nog vruchtbaar wordt in de kinderen, want één vlees wordt letterlijk één vlees in de kinderen, ontstaat er een eenheid in dat gezin waarin zij weer opnieuw zichzelf zijn, weer opnieuw uniek en toch een eenheid.
Als gezinnen uit elkaar vallen is dat bijna altijd omdat leden van dat gezin iets willen dat niet past bij de eenheid van dat gezin. Natuurlijk vliegen kinderen ooit uit, zij moeten hun weg gaan, maar dat hoeft de eenheid niet te verstoren, integendeel, zeker wanneer het leven door mag gaan in kleinkinderen.
Jezus geeft ons dus een beeld van God waarvan wij kunnen leren. Dat is anders dan bij de godsdiensten in het Romeinse of het Griekse Rijk. Daar hadden de goden zo hun eigen spelletjes, machtspelletjes, overspel, ze hadden kinderen met de mensen – halfgoden. Wanneer mensen die goden en godenwerelden navolgen, wordt het een rommeltje op aarde. Jezus geeft ons een beeld van God, waarvan iedereen begrijpt dat dit het beeld is van wat wij mensen eigenlijk moeten zijn.
Wanneer wij hier vandaag Drievuldigheidszondag vieren, mogen we ook onze eigen eenheid vieren, dat is de eenheid in de gezinnen, maar ook de eenheid in de parochie; dat is eenheid onder elkaar. We mogen ook vragen dat waar die eenheid geschaad wordt, wanneer we de eenheid tekort doen, dat we van God de kracht krijgen die eenheid te herstellen. Dat kunnen we door het voorbeeld van Christus tot ons te nemen en na te volgen. Vooral door net als Hij te luisteren naar de wil van de ander en die te zoeken. Met name door te luisteren naar de wil van God en die proberen te vervullen en in dat alles de liefde te zoeken.
Het klinkt eenvoudig maar het is niet eenvoudig. Toch, met de hulp van Gods genade is het mogelijk. Amen.
Voorbede
Jezus nodigt ons uit te delen in de eenheid van God zelf, zo kunnen wij vol geloof en vertrouwen bidden:
Wij bidden voor de Kerk, dat de navolging van Christus door alle gelovigen, door alle kinderen van de Kerk, allen tot eenheid brengt, de eenheid van Vader, Zoon en heilige Geest. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze samenleving dat Gods liefde de mensen tot eenheid brengt, dat het voorbeeld van Jezus mensen helpt hun eigenbelang te overwinnen ten gunste van het grotere gemeenschappelijke belang. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochiegemeenschap, wij vragen om de heilige Geest die samenbrengt en één maakt, de geest van God de vader en God de Zoon, dat wij zo toegroeien naar elkaar. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, om eenheid in liefde, om begrip en geduld omdat mensen zo verschillend zijn, om vindingrijkheid zodat de verschillen een rijkdom worden. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties