Waarom kennen zoveel mensen wel het kerstverhaal, willen graag de sfeer van Kerstmis willen proeven, zelfs een kerk bezoeken, maar komen ze toch niet in beweging?
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van de H. Jozef, Sint Willibrordus en De Goede Herder te Wassenaar, weekeinde van 2 en 3 januari 2016, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren vanuit de H. Willibrordus te Wassenaar (MP3)
Preek beluisteren vanuit de H. Willibrordus te Wassenaar (MP3)
Preek: C2016OPENB1CAUFX
Lezingen
E.L: Jesaja 60, 1-6
Psalm: 72 (71), 2, 7-8, 10-11, 12-13
T.L: Paulus aan de christenen van Efeze 3, 2-3a. 5-6
All: Matteüs 2, 2
EV: Matteüs 2, 1-12
Homilie
Waarom gingen de wijzen op weg en volgden zij die ster, en kwamen in Jeruzalem? Sommige historici en bijbelonderzoekers stellen die vragen niet, omdat ze ervan uitgaan dat het een verhaal is, niet een historisch gebeuren. En als het slechts een verhaal is, luister je met andere oren. Maar stel nu eens dat het niet slechts een verhaal is. Dat Mattheüs dit heeft opgeschreven, omdat er bij Jezus’ geboorte inderdaad oosterse magiërs op bezoek kwamen en geschenken hebben achtergelaten. Dan kan ik me die geschiedenis wel voorstellen. Die mannen reisden via Jeruzalem. Er werd daar gesproken over een koningskind, iets dat al eeuwen gebeurde, want elke generatie opnieuw klonken er in Israël geluiden dat mensen een nieuwe messias verwachtten.
Wat zochten zij en vonden ze niet in Jeruzalem, niet bij Herodes, de koning, niet bij de hogepriesters en schriftgeleerden, niet bij het volk dat te hoop liep? Ze horen daar in Jeruzalem spreken over Bethlehem. Is dat een legende, een fabel, een gerucht? Er is iets vreemds in dit alles. Het lijkt erop dat Herodes er zelf niet in heeft geloofd. Zou hij hebben geloofd dat daar inderdaad een koningskind geboren zou zijn, dan had hij meteen actie ondernomen en met de kindermoord niet gewacht. Het lijkt er ook op dat de hogepriesters en schriftgeleerden er niet in geloofden, ook al stond het in hun eigen geschriften, dan waren ze meegegaan met de oosterse magiërs en hadden hen de weg gewezen. Het lijkt er ook op dat het volk van Jeruzalem er niet in geloofde, dan waren er zeker een flink aantal geweest die voor de wijzen uit waren getrokken om het kind eerder te vinden dan zij.
Dit verhaal van de magiërs, ofwel de wijzen, ofwel de drie koningen, heeft een historische kern, die door Mattheüs is opgepakt. Waarom gingen deze magiërs wel verder, verlieten zij Jeruzalem en gingen zij op weg naar Bethlehem, en waarom al die anderen niet?
In de kern is het dezelfde vraag waarom in onze tijd zoveel mensen wel het kerstverhaal kennen, graag de sfeer van Kerstmis willen proeven, zelfs een kerk bezoeken, maar gedurende het jaar niet die stap zetten naar de Eucharistie en de weg van Jezus opgaan. Ook zij horen de geruchten, ook zij weten wat er geschreven staat, maar toch komen ze niet in beweging.
Wat zochten de wijzen uit het oosten? Die wijzen kregen een teken, die ster die voor hen uitging. Maar wat was die ster? Het was een teken voor hen dat Herodes wel wist waar hij het moest zoeken, maar niet op zoek ging. Voor hen was het een teken dat de hogepriesters en schriftgeleerden precies de teksten konden aanleveren, maar niet in beweging kwamen, net als het volk van Jeruzalem. De wijzen uit het Oosten zochten geloof, ze zochten dat wat hen zelf in beweging had gebracht. Alle kennis en alle wetenschap, alle schriftkennis en alle schriftstudie baat niet als je er niet in gelooft. En het blijkt eruit of je in beweging komt.
Die wijzen uit het Oosten hadden hun studie gedaan, zo laat het verhaal ons weten. Ze kwamen naar Juda, naar het Joodse Volk en vroegen. “Waar is de pasgeboren koning der Joden?” Van het Joodse Volk was ook in Perzië het een en ander bekend, bijvoorbeeld dat Joden geen godenbeelden hebben, dat hun God onzichtbaar is, dat het de Schepper van hemel en aarde, van sterren, zon en maan, van zee en land. De koning in dat volk wordt een gezalfde genoemd als een vertegenwoordiger van God, omdat God de eigenlijke koning is. Daarom is het niet vreemd dat als deze wijzen de sterren bestuderen, ze bij dat volk op zoek gaan naar de koning waar de sterren van spreken. De wijzen begrijpen door hun bezoek echter ook dat dat de hogepriesters en schriftgeleerden niet geloven in hun eigen geschriften, dat deze koning Herodes geen gezalfde namens God is, dat het volk van Jeruzalem wel graag luistert naar verhalen en geruchten, maar niet echt geïnteresseerd is in wat God hen te zeggen heeft. “Het licht scheen in de duisternis, maar de duisternis nam het niet aan. Hij kwam bij de zijnen, maar de zijnen namen Hem niet aan.”
Als de wetenschappers van onze tijd, filosofen en sociologen, pedagogen en psychologen op zoek gaan naar wie “de mens” is, wat werkelijk “menswaardig” is, wat werkelijk “ethisch” is, wat werkelijk “toekomst” biedt. Als zij op zoek gaan, waar komen ze dan uit? Bij de wetenschap komen ze op een dood punt, omdat de wetenschap zelf te beperkt is. Bij de grote religies lopen ze vast, want die doen zelf niet wat ze voorhouden, of vertonen gedrag dat niet past bij werkelijk hoogstaand mens zijn.
Ik hoop dat zij toch de weg vinden, net als die wetenschappers, die wijzen uit het Oosten toen. Ik hoop dat ze zich vandaag niet laten verblinden door de ideale mens van de reclame, of de utopische zelfgemaakte mens van de genetische manipulatie, ik hoop dat ze niet vastlopen op de dichtgetimmerde modellen waarin de mens een consument is, of een calculerend wezen, of een consument of een productiemiddel of wat dan ook. Ik hoop dat ze openstaan voor het mysterie van ons bestaan, en het mysterie van onze oorsprong die God is, en dat ze neerknielen bij dat Kind, dat ons leert hoe wij kind van God kunnen worden. Dat ze ontdekken dat de mens meer kan zijn dan hij is volgens de theorieën van onze tijd, dat ook zij neerknielen bij de kribbe en vol vreugde ontdekken dat Christus “God met ons” is, de “Nieuwe Mens” die ook de “Nieuwe God” is. En dat zij als andere mensen, langs een andere weg, terug gaan om het goede Nieuws te delen met wie het maar wil horen. Amen.
Voorbede
Bidden wij in geloof en vertrouwen tot God die ons tot zijn kinderen heeft gemaakt.
Wij bidden voor alle mensen van goede wil, voor gelovigen en alle oprechte zoekers, dat zij in de schoonheid van de schepping het licht zien dat hen naar God wijst en dat zij in Christus het Voorbeeld vinden om na te volgen op de weg van menswording. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze samenleving, dat het licht van Gods genade mag doorbreken, zodat allen, groten en kleinen zich niet laten verblinden door het kunstlicht van onze cultuur, maar de weg vinden naar Christus, Gods Zoon. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie, om die open, ontvankelijke en bescheiden houding waardoor we kunnen knielen voor Christus, zodat we durven vertrouwen op zijn Evangelie en samenkomen als één kudde met Hem als onze Goede Herder. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, om eenvoud van hart, dat we ons niet groot maken of groot houden, dat we groeien in zelfkennis en in beweging komen en Christus navolgen. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties