“Blijft dit doen om Mij te gedenken.” Dit is een opdracht, om trouw te zijn aan onze samenkomst, trouw naar de Kerk gaan is trouw aan Hem, aan zijn oproep en opdracht. En als we dan naar huis gaan, dan gaat het erom dat we de naaste zien als onze broeder en zuster en dat we om die naaste bekommerd zijn, bereid zijn ons klein te maken, ook de vervelende karweitjes te doen voor die ander.
Eucharistieviering 21 april 2011, om 19.00 uur, in de parochiekerk van de heilige Willibrord te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2011QDRWDA
Lezingen
E.L.: Ex. 12, 1-8, 11-14
Ps.: 116 (115), 12-13, 15-16bc, 17-18
T.L.: 1 Kor. 11, 23-26
VE.: Joh. 13, 34
Ev.: Joh. 13, 1-15
Homilie
In elke Eucharistieviering horen we de woorden: “Blijft dit doen om Mij te gedenken,” maar op Witte Donderdag horen we in het Evangelie deze woorden: “Ik heb jullie een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen, zoals Ik u gedaan heb (Joh. 13, 15)”.
We lezen uit het Evangelie volgens Johannes. Hij is de enige evangelist die ons schrijft over de voetwassing. Het lijkt erop dat Johannes dit zo belangrijk vond, dat hij de moeite nam dit in zijn Evangelie op te nemen.
Wat is het belang van de voetwassing, waarom is het zo belangrijk dat we dit niet alleen in het Evangelie lezen, maar ook nog een keer doen, 12 apostelen, 12 gezanten uit de gemeenschap die zich de voeten laten wassen door de priester.
Die twee verschillende woorden helpen ons verder. “Blijft dit doen om Mij te gedenken.” en “Ik heb jullie een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen, zoals Ik u gedaan heb (Joh. 13, 15)”. Wat moeten wij doen om Hem te gedenken? Jezus spreekt dan over het Brood dat we delen en de beker waaruit we drinken. Zijn oproep: “Blijft dit doen om Mij te gedenken”, heeft direct met de Eucharistie te maken, blijf samenkomen om Mij te gedenken, om te gedenken wat Ik voor jullie heb gedaan, om te gedenken hoe groot mijn liefde voor jullie is. Blijft dit doen, blijft samenkomen, blijft de Schrift lezen, blijft bidden, blijft één in geloof, hoop en liefde. Het is als het ware de centrale oproep die Jezus richt, eerst tot zijn apostelen, en via hen tot alle parochianen, om de Eucharistie niet te verwaarlozen, niet op de tweede plaats te stellen, niet als vierde of vijfde in het prioriteitenlijstje, maar echt om Hem te gedenken.
Die tweede zin is anders: “Ik heb jullie een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen, zoals Ik u gedaan heb (Joh. 13, 15)”. Is de eerste zin gericht op ons samenkomen hier in dit kerkgebouw, deze tweede zin heeft alles te maken met ons leven buiten dit gebouw. Ik heb jullie een voorbeeld gegeven. Doe zoals Ik jullie heb gedaan. Wij moeten elkaar de voeten wassen.
Wat is dat dan, die voetwassing? We kunnen het ontdekken via Petrus, als hij zegt: Nooit in der eeuwigheid zult Gij mij de voeten wassen. Jezus neemt de slavendienst op zich. Hij wast vieze voeten. Je gaat thuis in bad, je loopt door de stad, open sandalen, stoffige en vieze straten. De leerlingen zijn het gewend, je voeten worden vies. Zo is het leven, al doe je nog zo je best, ergens word je ook vies door alles waar je tegenaan loopt, of dat de verhalen van je collega’s zijn, of je eigen gedachten, geroddel van roddelbladen of van de buren of van jezelf, zodra je door de straten van onze samenleving loopt, word je ergens vies.
Kan je dan zelf je voeten niet wassen. O jawel, wij hebben douches en een enorme ontwikkeling in sanitaire mogelijkheden, maar daar gaat het niet om. Petrus denkt ook, die voeten, dat lossen we wel anders op, laat maar zitten. Maar dan zegt Jezus: “Als gij u niet door Mij laat wassen kunt ge mijn deelgenoot niet zijn.” In Leviticus 19, 17 zegt Mozes: “Wees niet haatdragend. Als je iemand iets te verwijten hebt, roep hem dan ter verantwoording en laad niet omwille van een ander schuld op je 18 door je te wreken of wrok te blijven koesteren. Heb je naaste lief als jezelf. Ik ben de HEER.” In een andere vertaling luidt het: “Wijst elkaar terecht”.
Jezus maakt het gebod van de liefde op een nieuwe manier zichtbaar. De vuile voeten van de naaste is ook jouw zaak. We kunnen niet net als Kaïn, toen God hem vroeg (Gen. 4, 9): ‘Waar is Abel, je broer?’ zeggen: ‘Dat weet ik niet.’ ‘Moet ik soms waken over mijn broer?’ Of klassieker gezegd: “Ben ik mijn broeders hoeder?” Abel gaf niets om zijn broer en werd zelfs zijn moordenaar. Judas kiest voor het geld, niet voor de liefde. Judas kiest voor deze wereld, niet voor Gods koninkrijk.
De vuile voeten van je naaste is ook jouw zaak. En als je bereid bent die vuile voeten te wassen, te luisteren naar een verhaal waar de ander zich vies door voelt, als je bereid bent te helpen in een kwestie waar de ander zich voor schaamt, als je bereid bent je in te zetten bij gebeurtenissen waar jij niet blij van wordt, denk dan aan Jezus die de voeten van zijn leerlingen wast. Denk er dan aan dat Hij heeft gezegd: “Ik heb jullie een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen, zoals Ik u gedaan heb (Joh. 13, 15)”.
Hier in de Eucharistie zegt Hij: “Blijft dit doen om Mij te gedenken.” Ook dat is een opdracht, om trouw te zijn aan onze samenkomst, trouw naar de Kerk gaan is trouw aan Hem, aan zijn oproep en opdracht. En als we dan naar huis gaan, dan gaat het erom dat we de naaste zien als onze broeder en zuster en dat we om die naaste bekommerd zijn, bereid zijn ons klein te maken, ook de vervelende karweitjes te doen voor die ander. En niet te zeggen: Kan hij dat niet zelf, waarom zou ik dat moeten doen?
De voetwassing gebeurt ook vooraf aan Goede Vrijdag. Want als Hij ons wast, dan kost Hem dat uiteindelijk zijn leven. Zover gaat Hij, zo groot is zijn liefde. Ook wij moeten net als Petrus onszelf laten wassen door Hem. Alleen God kan ons reinigen, tot in de diepste diepten van ons hart. Dan pas kunnen we echt deel krijgen aan Hem, dan pas kunnen wij de splinter uit andermans oog verwijderen en de naaste de voeten wassen, als een oprechte liefdesdienst. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen.
Wij bidden voor de Kerk, voor alle gewijde ambtsdragers, voor alle leken professionals, voor vrijwilligers en voor alle gelovigen, kerkgangers en niet-kerkgangers, wij vragen om een verdiepte beleving van de Eucharistie, dat het Voorbeeld van Jezus’ dienende liefde in de liturgie en in het leven van alledag allen mag inspireren tot navolging. Laat ons bidden.
Bidden we voor alle mensen die lijden, dat zij mogen ontdekken dat zij het lijden kunnen opnemen met Jezus. Dat als zij met Hem verbonden leven, kracht vinden naar kruis, vragen we om een gelovige levenshouding die het leven diepgang geeft. Laat ons bidden.
Bidden we voor de keuze van een nieuwe bisschop. Vragen we God om een herder die de lijdende mens nabij is, en die in de wereld een baken mag zijn die wijst naar Christus. Een bisschop die het priesterlijk dienstwerk voorleeft. Vragen we om zegen over deze bisschopskeuze. Laat ons bidden.
Bidden we voor onze parochianen, voor gezinnen, voor alleenstaanden, voor jong en oud. Vragen we om een nieuwe beleving van de Eucharistie. Dat het samen vieren van Jezus’ Nieuwe Verbond allen mag sterken en inspireren. Laat ons bidden.
Intenties