Het Evangelie vandaag eindigt met deze woorden: Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb.” Zo legt Jezus uit wat de voetwassing betekent. Hij roept op tot navolging. In die geest vieren wij de gave van de Eucharistie, het priesterschap en het gebod van de naastenliefde.
Eucharistieviering 14 april 2022, in de parochies van de federatie RRM H. Laurentius, in de kerk van de H. Liduina (Hillegersberg) 19.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2022QDRWDC
Lezingen
E.L: Exodus 12, 1-12, 11-14
Psalm: Ps. 116 (115) , 12-13, 15-16bc, 17-18
T.L: 1 Korinte 11, 23-26
Vers Ev. Johannes 13, 34
EV: Johannes 13, 1-15
Homilie
We hebben veel titels voor Jezus: Heer, Meester, Messias, Redder, Verlosser, Hogepriester. Het meest dierbaar is misschien wel Goede Herder. Maar vandaag komt de nadruk te liggen op iets anders: Jezus is ons Voorbeeld. Dat horen we in de laatste zin van het Evangelie: “Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb.”
Het gaat vanavond over de Eucharistie en de opdracht tot “Navolging”; over het vervullen van de opdracht van ons leven als christen. Want daartoe roept Jezus ons vanavond op als Hij zegt: “Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb.”
Deze avond van Witte Donderdag sluit mooi aan op het Jaar van de Sacramenten dat we als bisdom vieren. De Eucharistie is een een centraal Sacrament. Het is het mysterie van Jezus’ lijden, dood en verrijzenis.
We begonnen de lezingen vandaag met het Exodus verhaal. De eerste lezing eindigt met een opdracht: “Deze dag moet gij tot een gedenkdag maken, ge moet hem vieren als een feest ter ere van de Heer. Van geslacht tot geslacht moet ge hem als een eeuwige instelling vieren.” Het gaat vanavond over een eeuwige instelling, een opdracht, elk jaar opnieuw.
Wat toen met Mozes begon, neemt Jezus op en brengt het op een hoger plan. Niet een lam wordt nu geslacht, Jezus geeft zichzelf. Hij is Zelf het Lam dat de zonden van anderen draagt, het is het Lam dat bereid is onschuldig veroordeeld te worden. Hij is bereid lijden en de dood te ondergaan. Zo wordt Hij de Lijdende Dienstknecht waar Jesaja al over schreef.
Over het laatste Avondmaal schrijft Paulus ons in de tweede lezing. Ook dan volgt een opdracht. Na het Brood en de Beker zegt Jezus: “Deze beker is het Nieuwe Verbond in mijn Bloed. Doet dit elke keer dat gij hem drinkt tot mijn gedachtenis.” “Doe dit”, zegt Jezus. Met die opdracht eindigt dan ook de Consecratie in de Mis: “Blijft dit doen om Mij te gedenken”.
Dat is wat vanavond doen, dat is wat we morgen doen en in de Paasnacht. Wij gedenken Hem en vervullen zo de opdracht die Hij ons heeft gegeven. De leerlingen hebben begrepen dat deze opdracht van Jezus om meer dan een jaarlijks herdenken gaat. Het paasfeest dat Jezus ons nalaat is de voltooiing van elke scheppingsweek; elke zóndag, als de dag van de verrijzenis, vieren wij de Eucharistie. Ja, elke dág kwamen de eerste Christenen samen voor het Breken van het Brood. Zo drukten zij uit dat dit Brood van leven het nieuwe Manna is, Brood uit de hemel, en dat het daarmee het Brood is voor iedere dag, het nieuwe Dagelijks Brood waarvoor wij bidden in het Onze Vader.
De Apostel en Evangelist Johannes heeft gezien hoe de eerste Christenen deze opdracht van Jezus vervulden, wat de Kerk sinds die tijd dan ook doet. De apostel Johannes zegt weinig over het Laatste Avondmaal. Hij schrijft: “Onder de maaltijd, toen de duivel reeds aan Judas Iskariot, de zoon van Simon, het plan had ingegeven om Hem over te leveren, stond Jezus van tafel op”.
Johannes hoeft weinig meer over de Maaltijd van de Heer te schrijven, omdat die onder alle Christen bekend is. Hij wil de nadruk vestigen op iets anders, iets dat de andere Evangelisten niet hebben beschreven. Johannes herinnert ons aan de voetwassing. De woorden na de Consecratie: “Blijft dit doen om Mij te gedenken”. Krijgen door hem een nieuwe lading wanneer Jezus zegt: “Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb.” Dat betekent dus de opdracht: “Blijft dit doen om Mij te gedenken”. Eucharistie en Diaconie horen bij elkaar. Zonder de Diaconie blijft de Eucharistie zonder vrucht. De opdracht om samen de Eucharistische Maaltijd te vieren waarin de Heer bijzonder in ons midden is, gaat door in de opdracht tot dienstbaarheid. Waarbij Jezus zegt dat hoe hoger je geplaatst bent in je positie in de samenleving en in de Kerk, des te meer geldt die opdracht tot dienstbaarheid.
Dat drukt Hij uit als Hij zegt: “Wie is immers de grootste; degene die aanligt of die bedient? Is het niet degene die aanligt? Welnu, Ik ben onder u als degene die bedient” (Lucas 22, 27). De Evangelist Lucas beschrijft niet de voetwassing, maar herinnert ons wel aan deze woorden van Jezus.
Op Witte Donderdag herdenken we de opdracht van Jezus, de instelling van de Eucharistie, de instelling van het Priesterschap en de opdracht tot naastenliefde, tot dienstbaarheid. Dat alles is navolging van Christus.
Zo krijgen de woorden van Jezus tijdens de jaren van zijn verkondiging hun diepe betekenis: “Wie mijn volgeling wil zijn, moet Mij volgen door zichzelf te verloochenen en zijn kruis op te nemen” (Matteüs 16, 24). En dat andere Woord: “Neemt mijn juk op uw schouders en leert van Mij: Ik ben zachtmoedig en nederig van hart; en gij zult rust vinden voor uw zielen, want mijn juk is zacht en mijn last is licht.” (Matteüs 11, 28-29).
Het houten kruis dat Jezus zal dragen is niet zacht en is niet licht. De zonden van anderen dragen en verdragen is niet zacht en niet licht. Maar leren wij van Hem zachtmoedigheid en nederigheid van hart, dan wordt de weg van de dienstbaarheid en elkaar de voeten wassen, begaanbaar. Dan zullen wij rust vinden voor onze zielen, want zo horen we bij Hem die niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen” (Marcus 19, 45). Amen.
Voorbede
Bidden wij om bekering, vergeving en verzoening.
Wij bidden voor de Kerk, voor allen die delen in het dienstwerk van Christus als bisschop, priester of diaken en voor hen die delen in het algemeen priesterschap vanuit hun Doopsel en Vormsel, dat allen hun opdracht vervullen in navolging van Christus. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor de wereld, dat de opdracht tot dienstbaarheid en naastenliefde zoals Christus ons die heeft nagelaten, velen mag inspireren. Wij bidden voor Oekraïne, Syrië en zoveel andere landen, dat de leiders van de volken dienaars worden, dat oorlog en haat wijken voor een beschaving van liefde. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochiegemeenschap en onze parochiekernen; dat we de eenheid van Eucharistie en Diaconie met meer toewijding beleven, dat de aanwezigheid van Christus die we in de Eucharistie vieren ons kracht geeft tot liefdevolle dienstbaarheid in Kerk en wereld. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen, bijzonder in dit jaar van het gezin, voor ouders, kinderen en kleinkinderen, om een nieuw verlangen Christus beter te leren kennen en meer met Hem verbonden te leven. Dat de gezinnen zo mogen uitgroeien tot een netwerk van liefde en dienstbaarheid. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties