Vandaag gaat het evangelie over rijkdom. Wanneer wordt rijkdom een hindernis en wanneer wordt het een zegen. In de eucharistie luisteren we naar Gods Woord en vragen we de wijsheid om het onderscheid te kennen.
Eucharistieviering in de federatie H. Laurentius (RRM), in de kerken van de H. Dominicus (Het Steiger) en de HH. Laurentius en Elisabeth, zondag 13 oktober, om 09.30 uur en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2024DHJ28B
Lezingen
E.L: Wijsheid 7, 7-11
Psalm: Ps. 90 (89), 12-13, 14-15, 16-17
T.L: Hebreeën 4, 12-13
All. Vers. Johannes 10, 27
EV: Marcus 10, 17-30 of 17-27
Homilie
Afgelopen week was het op 3 oktober feest van Franciscus van Assisi. Bekend van Werelddierendag en de dieren-zegeningen. Maar belangrijker is het dat hij de christelijke armoede weer op de kaart heeft gezet.
Franciscus is het spiegelbeeld van de rijke jongeling in het Evangelie van vandaag. De rijke jongeling ging bedroefd en ontdaan heen toen Jezus hem uitnodigde alles te verkopen en daarna Jezus te volgen. Franciscus ontdekte de evangelische armoede en vond een nieuwe ongekende vreugde in de vrijheid die de armoede hem bracht: leven vanuit Gods voorzienigheid, niet gebonden zijn aan geld of goed, leven in een nieuwe vrijheid om het waaien van de Heilige Geest te kunnen volgen.
Later kregen de Franciscanen toch bezit, niet individueel, maar wel als orde, als gemeenschap. Dus kreeg hun penningmeester wel weer de verantwoording over bezit en geld. Helemaal los kom je er toch niet van.
Nu is een religieus leven met de gelofte van armoede niet hetzelfde als de verantwoordelijkheid van een gezin, het leven midden in de wereld. Je moet je geld verstandig beheren en nadenken over later: wat is tegen die tijd mijn AOW waard, wat heb ik nodig als aanvulling met een pensioen? Kunnen we een eigen huis kopen? Wat is een goede investering, komen we niet in de knel? Wat kan als tweeverdieners, wat kan met een eenverdiener? Hoeveel tijd houd ik over voor de kinderen, als ik ze niet elke dag naar de crèche wil brengen?
Het zijn de praktische vragen van gezinnen in deze tijd. Maar stel dat je het ruim hebt, geen geldzorgen, dan sluipen er nieuwe risico’s binnen.
Waar kan je de moderne maatschappij mee vergelijken? Deze wereld is als een enorm groot buffet, u kent het wel, je loopt met je bord langs en denkt, dat is lekker, daar neem ik iets van, en dat ook en dat ook. Totdat je bord voller is dan je had gedacht. Of je neemt eerst niet zoveel, maar je gaat nog een tweede en een derde keer. Totdat je meer heb gegeten dan goed voor je was.
Misschien is het goed te beseffen dat we nog grotendeels leven in een maatschappij en een economie die niet alleen maakt wat nodig is, maar die vooral ook uitvindt, ontwikkelt en produceert om te kunnen verkopen en winst te maken. De aanbodeconomie. Als er geen echte vraag naar is, wordt met reclame de vraag gestimuleerd, als er geen echte behoefte bestaat, wordt de behoefte gecreëerd. De norm daarbij is meestal niet of het ethisch is, de mens opbouwt, de maatschappij ten goede komt, maar of het winst genereert. Wanneer we over maatschappij brede bekering spreken en zoeken naar een duurzame samenleving, dan is dit een belangrijk onderwerp.
We moeten overigens niet denken dat dit helemaal nieuw is. Rijkdom kwam ook in de tijd van Jezus voor, ook zinloze en overmatige rijkdom. Maar wat toen slechts bij een kleine bovenklasse voorkwam, komt nu aangepast in veel bredere lagen van de bevolking voor.
Franciscus van Assisi heeft de bekoring en ook de hinder van de rijkdom gevoeld. Hij hoorde het woord van Jezus: “Verkoop wat je bezit en volg Mij” en voelde de vrijheid die daarachter schuil gaat. Maar het is een hemelse genade, ondersteund door zijn karakter en ervaring tot dan toe, die hem in staat stelde ja te zeggen op die uitnodiging van Jezus. Over twee jaar, op 3 oktober 2026 is het 800 jaar geleden dat Franciscus in 1226 stierf, iets moois om naar uit te zien en zijn inspiratie tot ons te nemen.
Ruim honderd jaar later, in 1340 werd Geert Grote geboren, in ons land, in Deventer. Ook hij kwam uit een rijke handelsfamilie. Hij zag wat verloedering en gebrek aan moraal doet in een samenleving. Hij stichtte gemeenschappen van vrouwen en mannen die zich inzetten voor verbetering van het leven van priesters en andere clerici, bevordering van moraal en fatsoen van de bevolking, ze hadden zorg voor de studerende jeugd en zetten zich in voor de verbetering van de leefomstandigheden van de bevolking. Een bekend lid van wat de Moderne Devotie heette, was Thomas a Kempis, de schrijver van de Navolging van Christus.
Deze mannen en vrouwen werkten, maar ze werkten niet méér en niet langer dan nodig was om de kost te verdienen en goede werken te kunnen doen. De tijd die ze overhielden besteedden ze niet aan vakanties of uitgaan, maar aan hun roepingsideaal, het Evangelie van Christus in de praktijk te brengen.
Dit zijn voorbeelden van de evangelische wijsheid en de evangelische vrijheid. Zij vonden een rijkdom die niet verslaaft, die niet weghoudt van God, die niet hindert in je geestelijk leven en je niet weghoudt van de goede werken.
We hoeven het Evangelie niet opnieuw uit te vinden. We hoeven de weg naar Gods koninkrijk niet zelf te ontdekken. Het wordt ons gegeven, God heeft een ander buffet aangericht en nodigt ons daartoe uit. Een totaal ander buffet dat ons doet groeien als mens, met de wijsheid van de Kerk uit alle eeuwen, met de heilige wijsheidsleraren die traden in het voetspoor van Christus.
Het evangelie is voor elke generatie een oproep: Waar zoek ik mijn rijkdom in? Dat is een keuze die je zelf kunt maken, die je zelf moet maken. Bied ik weerstand aan de verleiding van dat enorme buffet dat de wereld mij voorschotelt? Of kies ik voor het buffet dat God aanbiedt en maak ik tijd vrij voor Gods koninkrijk? Ora en labora. We hebben talloze voorbeelden in de heiligen en elk jaar biedt de Kerk ons voldoende teksten van de paus of van anderen om ons blijvend te inspireren. Zo vinden we een rijkdom die ons dichter bij God brengt en bij elkaar, ware rijkdom en ware wijsheid. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God die ons Jezus heeft gegeven om ons te bevrijden.
Wij bidden voor Gods Kerk, voor al Gods kinderen, dat de materiële rijkdom ons niet gevangen houdt, dat wij in staat zijn los te laten en te groeien in in vrijheid en vertrouwen op God. Voor alle ouder wordende mensen, dat zij rijker worden in liefde, geloof en wijsheid. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, voor een nieuwe mentaliteit waarin niet het bezit ons leven bepaalt, maar liefde voor God en de naaste. Wij bidden om vrede, om verzoening en hulp aan slachtoffers van oorlogen en natuurgeweld. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en parochiekernen. Wij bidden voor innerlijke vrijheid, we vragen daarbij om de wijsheid van de heilige Geest. Dat we steeds de goede keuzes maken, dat we loslaten wat ons niet vooruit helpt en vanuit een vrij innerlijk ons leven op God richten. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen, voor alleenstaanden en echtparen, ouders en grootouders, kinderen en kleinkinderen; dat jongeren en ouderen, in elke levensfase, vrij mogen worden om Gods roepstem te verstaan. Dat de boeien van de rijkdom ons niet hinderen om Jezus na te volgen. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties