Echte macht is goddelijke macht is louter positief. Als macht wordt benut voor eigen voordeel, dan keert de macht zich naar zichzelf en houdt de liefde geen stand, dan is de macht niet goddelijk meer maar menselijk, niet meer van de hemel maar van deze wereld.
Eucharistieviering in de parochiekerk van de H. Bartholomeus te Poeldijk, woensdag 12 en donderdag 13 mei 1999, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A1999TMPHVA
Lezingen
EL: Hand. 1, 1-11
TL: Ef. 1, 17-23
EV: Mt. 28, 16-20
Homilie
“Mij is alle macht gegeven”. Het zou een tekst kunnen zijn uit een science fiction- of een tekenfilm waarin een of andere griezelige machtswellusteling op het punt staat de wereld te vernietigen. Je hoort het hem al uitroepen met zo’n holle metalige computerstem: “Mij is alle macht gegeven”.
Dan komen natuurlijk superman, of Batman of de onoverwinnelijke vier, of misschien wel de turtles of misschien wat nieuwere sterren aan het firmament die de strijd aanbinden met het monster. Als zij dan winnen kunnen zij aan het einde zeggen: “We are the champions”.
“Mij is alle macht gegeven”. Het zou een lievelingszin kunnen zijn van Milosevic maar ook van Clinton, van Jeltsin, van de NAVO en van China, maar wereldwijd ook van de grootgrondbezitters, van de vakbonden, van de multinationals, van politieke en religieuze leiders, van opstandelingen, van drugsbaronnen en maffiosi, van heel veel mensen. Honger naar macht is honger naar invloed, zodat gebeurt wat jij wilt, zodat jij niemands knecht bent, zodat jij de baas kunt spelen, zodat anderen naar je op zien, dienstbaar zijn aan jouw verlangens, hun oren laten hangen naar jouw uitspraken, rekening houden met jou, of ze je nu vrezen of beminnen, haten of aanbidden, als je de macht maar houdt. Macht is een veel bediscussieerd begrip, dikwijls negatief bezien, ook wel als neutraal gekenmerkt, heel soms positief gewaardeerd.
Macht. Hoe kan Jezus nu zeggen: “Mij is alle macht gegeven”. Plaatst Hij zich dan niet in het rijtje met Caesar en Karel de Grote, met Napoleon en zoveel anderen? Hoe kan Hij, die ooit heeft gezegd: Ik ben niet gekomen om gediend te worden maar om te dienen nu zeggen: “Mij is alle macht gegeven”?
En we moeten het niet onderschatten, zijn macht reikt ver: “Mij is alle macht gegeven in de hemel en op aarde”. Hij bedoelt dus echt alle macht, hemel en aarde en niemand mag uitgesloten blijven van zijn macht: Hij zegt: “…. Gaat dus en maakt alle volken tot mijn leerlingen”. Hij is niet eens tevreden met Israël, met het Oosten of het Westen, nee, “alle volkeren”.
Dat had je toch niet verwacht van die vriendelijke rabbi, die verhalen vertelt over een verloren schaap, die zich over zieken ontfermt en zondaars in de kring opneemt. Zou Hij om zijn gegaan, de roem of de eer niet aan kunnen. Net als sommige mensen die bijvoorbeeld toevallig goed kunnen voetballen, of die met wat geluk of ongeluk rijk worden, die door hun geld in allerlei besturen zitten, op radio en TV hun mening ten beste geven en die zichzelf al een wereldbestuurder wanen. Over hen gaat het gezegde: “Als niet komt tot iet, kent iet zichzelve niet”. Zou Jezus bij hen horen met zijn uitspraak: “Mij is alle macht gegeven”.
Het is dat we Jezus kennen, dat we zijn leven, zijn doen en laten kennen, zijn uitspraken en zijn tekenen. Het zegt dan ook: “Mij is alle macht gegéven”, Hij zegt niet: “Ik heb alle macht veroverd”. Dan zit je bij de gewone stervelingen die graag de macht veroveren, zichzelf willen bewijzen om naar hun idee onsterfelijk te worden. Jezus zegt: “Het is Mij gegeven”. Door wie? Door de Vader! Waarom? Omdat alleen Hij alle macht waard is, alle macht aan kan. Omdat alleen in zijn handen de macht veilig is.
Macht is iets schitterends, de macht om een huis te bouwen, een land te besturen, de macht om het leven door te geven, de macht om kennis te vergaren en aan anderen over te dragen. De macht van de schoonheid waardoor je mensen kunt motiveren, macht door intelligentie waardoor je mensen kunt overtuigen, de macht van de liefde waardoor mensen zich aan elkaar toevertrouwen en voor het leven bij elkaar blijven. Echte macht is goddelijke macht is louter positief.
Maar het zit in de mens dat hij of zij z’n macht misbruikt. Dan bouwen ze muren om anderen van hun terrein te weren, dan besturen zij het land en worden er zelf rijker van, dan beheersen ze het leven om naar eigen hand te zetten. Dan zeggen we: “Kennis maakt macht”, dan wordt schoonheid benut voor eigen voordeel, en intelligentie voor de eigen positie, dan keert de macht zich naar zichzelf en houdt de liefde geen stand, dan is de macht niet goddelijk meer maar menselijk, niet meer van de hemel maar van deze wereld.
“Mij is alle macht gegeven”. Eigenlijk is het een woord vol troost. Want misschien voelt u zich wel eens onmachtig tegen zoveel politiek geweld, onmachtig tegenover de groten in de media. Misschien al onmachtig in uw gezin, tegenover mensen in de buurt die zo snel een grote mond opzetten, onmachtig tegenover die agressieve macht.
Is het dan niet heerlijk te beseffen dat God de macht heeft gegeven aan degene die is als een lam, als een herder, als een die de zondaars met vergeving tegemoet treedt. Is het niet heerlijk dat er een tijd zal komen, met de stellige zekerheid, dat de zwakke krachten sterker zijn dan de brute overmacht. Is het niet heerlijk dat eens de hemelse machten ook de aarde zullen regeren en dat wij hier en nu al deel krijgen aan die macht.
Jezus zit aan de rechterhand van de Macht. Hij stuurt ons erop uit met die ene opdracht: “Laat de zwakke krachten heersen in je leven, draag dat uit, laat mijn liefde heersen in jouw hart, laat vergeving het laatste woord hebben en jij zult delen in mijn macht, jij zult zetelen in mijn koninkrijk. Breng dat over naar alle mensen, alle volkeren, heel de wereld, en hemel en aarde zullen nieuw zijn”.
Misschien dat er ooit nieuwe tekenfilmhelden bedacht worden, nieuwe helden en heldinnen die deze andere macht zichtbaar maken. Maar eigenlijk hoeven ze daar niet lang naar te zoeken; neem de heiligen uit de geschiedenis, stuk voor stuk voorbeelden waarin de macht van de liefde het voor het zeggen had. Mensen die door de liefde meer bereikt hebben dan de groten die vandaag alle aandacht opvragen.
Jezus hemelvaart. De goddelijke macht heeft een naam en een gezicht gekregen: Jezus. Hij is definitief bij de Vader. Nu geeft Hij ons dezelfde opdracht: “Gaat en maakt alle volkeren tot mijn leerlingen”. Met bovendien dit troostvolle slotwoord: “Ik ben met u alle dagen, tot aan de voleinding der wereld”. We blijven het proberen, de overwinning is al behaald, we hoeven alleen maar door te gaan op zijn manier. Amen.