Petrus en Paulus; twee zo heel verschillende mensen met hun botsingen en toch één in die wonderlijke Kerk.
Eucharistieviering in het weekeinde van 29 en 30 juni 2002, om 19.00 en 10.00 uur, in de parochiekerk van de H. Bartholomeus te Poeldijk, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2002PTPLA
Lezingen
E.L: Hnd. 12, 1-11
T.L: 2. Tim. 4, 6-8. 17-18
EV: Mt. 16, 13-19
Homilie
Het ligt voor de hand dat flink wat mensen naar de troostfinale hebben gekeken, en hebben genoten van een aantrekkelijke wedstrijd. Spelers die blijven gaan, om het spel en om voor het thuisland de eer te behalen. Wanneer een ploeg een leider heeft, en als het een gezamenlijk doel heeft en de juiste mentaliteit, dan kun je ver komen, heel ver zelfs. Niemand had Zuid Korea op de vierde plaats verwacht.
In de politiek zie je hetzelfde, de juiste man op de juiste plaats, controversiële stellingen, ‘hot items’, ‘in the picture’, een sterke ‘performance’, een dramatisch einde en geslaagde verkiezingen. Maar nu komt het erop aan. Houd je de gelederen bij elkaar, ga je voor hetzelfde doel, om de belangen van je land, om een bevestiging van normen en waarden, of ga je voor je eigen eer, wil je zelf de doelpunten scoren, je positie vasthouden?
Hoe zal het verder gaan met de LPF? Dat hangt helemaal af van de onderlinge mentaliteit en de acceptatie van de leider. Kennis is aan te vullen, ervaring kun je opdoen, leiderschap kun je trainen als je er aanleg voor hebt, maar de mentaliteit, de geest waarmee je werkt en samenwerkt, waarin je met elkaar spreekt, hoe je over elkaar denkt, met vertrouwen en visie, of uit angst om je eigen positie te verliezen. En hoe zal het Zuid Korea straks vergaan als Guus naar huus komt. Hebben ze in korte tijd genoeg geleerd om het nieuwe elan en zelfvertrouwen vast te houden? Of valt de groep ten prooi aan eigenbelang en haantjesgedrag? De toekomst zal het leren.
Dat het in de Kerk niet anders is, kunnen we vandaag zien aan Petrus en Paulus. We zien hen als de twee grote apostelen, twee getuigen, twee profeten, als twee zuilen en twee steunpilaren in Gods Kerk,als twee olijfbomen in Gods tuin en twee luchters in Gods tempel. Vandaag gedenken we deze twee groten, mannen van aanzien. Maar niet zozeer om wat ze presteerden als mens, niet om hun inzet, hun ijver, hun kracht, hun trouw, hun martelaarschap. We houden hen in ere vanwege hun geloof en hun liefde.
Deze twee brengen ons binnen in het geheim van de Kerk. Twee heel verschillende mensen. Petrus de besluiteloze, soms impulsieve apostel, soms overmoedig, dan weer twijfelend, – tegenover de vuurvreter Paulus, die theoloog is, die de waarde van het celibaat verdedigt, die tegen Petrus opstaat als hij denkt dat Petrus met een dubbele agenda werkt. Twee zo heel verschillende mensen en toch één in die wonderlijke Kerk.
Waarin ligt hun eenheid? Allebei hebben ze hun eigen zwakheid ten diepste ervaren. Petrus op het moment van zijn verloochening. Hij had nog gezegd, ‘ik zal voor U sterven’. Maar op het cruciale moment zegt hij: ‘Ik ken Hem niet.’ En het was waar, Petrus kende Jezus nog niet ten diepste, dat zou pas komen na Jezus’ verrijzenis. En Paulus; hij had zijn dieptepunt eerst bij de steniging van Stefanus, waarbij hij instemmend de wacht hield, daarna in de tijd dat hij leerlingen van Jezus vervolgt en gevangen zet, tot op het moment bij Damascus, waar hij door Jezus Zelf wordt aangesproken met de woorden: ‘Saul, Saul, waarom vervolg je mij? Paulus zal zichzelf later de misgeboorte noemen. Zo zeer heeft hij gezien dat hij aan zichzelf overgeleverd deed wat God juist niet wilde.
In hun dieptepunten hebben zij dus een overeenkomst, maar ook in hun geloof en in hun liefde tot Christus. Hun geloof hebben zij beiden ontleend aan een ontmoeting met de levende Christus, dat geloof heeft bij hen alle angst voor dood en vervolging weggenomen. En in hun liefde tot Christus zijn zij een, omdat ze beiden hebben ervaren dat hun misstappen door Jezus vergeven zijn. Dat hij aan het kruis is gestorven om hen uit die oude houding te bevrijden, dat Hij aan het kruis is gestorven uit liefde voor hen, dat heeft in hun hart een overweldigende wederliefde doen groeien.
Een vierde overeenkomst ligt in hun ijver voor de heidenen, dat zijn de volkeren buiten Israël, ofwel allen die God nog niet kennen, zoals Hij is. Zowel Petrus als Paulus ijveren ervoor om alle volkeren Gods liefde te leren kennen, Gods liefde die verschenen is in Christus. De heidenen van toen waren niet zoals de hedendaagse heidenen echt ongelovigen, de heidenen van toen hadden massa’s goden en godjes, ze hadden eindeloze rituelen, lange gebeden, van magische handelingen tot tempels met priesters en priesteressen, met profeten en profetessen, met heilige boeken en heilige plaatsen, met wonderen en genezingen, de heidenen van toen waren zeer religieuze mensen, maar ze kenden God niet zoals Jezus Hem heeft geopenbaard. En op hen waren Petrus en Paulus betrokken. Hen wilden zij verzamelen in het ene Volk van God.
Nog een overeenkomst is hun ervaring dat Jezus hun doen en laten draagt en zegent. Petrus heeft een werkelijk miraculeuze redding uit de gevangenis ervaren. Hij is volkomen uit het veld geslagen. Een bode van God, een gezant, een engel, die de gevangenis in en uitloopt, door wie zijn boeien wegvallen, deuren gaan open, hij komt en gaat, zoals Jezus Zelf na zijn verrijzenis. Zo werkelijk, maar ook zo totaal anders als een tastbaar teken van Gods wereld, die andere wereld. Paulus overleeft geselingen en schipbreuk, een slangenbeet en allerlei tegenslagen. Hij zal uitroepen: ‘Niet ik leef, maar Christus leeft in mij.’ Hij heeft nog maar een doel in zijn leven, dat is ‘zijn zending die hij als een kostbaar pand heeft ontvangen ten uitvoer brengen, tot hij eens in Gods koninkrijk voorgoed met zijn Heer verbonden is’.
En als laatste overeenkomst wil ik hun sterven noemen. Voor beiden is Rome het eindstation van hun aardse pelgrimstocht. Petrus wordt volgens de traditie gekruisigd. Zo volgt hij zijn Heer zelfs tot in de kruisdood. De traditie noemt ook nog een detail: Petrus zou op zijn eigen verzoek ondersteboven gekruisigd zijn, hij voelde zich niet waardig om net als zijn Heer gekruisigd te worden. Paulus zal buiten de muren worden onthoofd, ook daar zijn legenden omheen ontstaan. Op de plaatsen waar zijn hoofd de grond raakten, ontsprongen bronnen met een heilzame werking. Als een symbool van zijn levengevende sterven in navolging van Christus.
Petrus en Paulus, twee verschillende karakters, een andere opvoeding, andere manier van aanpak, met hun botsingen. Wie naar die botsingen kijkt, ziet een Kerk die niets anders is dan een politieke partij of een voetbalclub. Maar wie naar de binnenkant kijkt, die ziet mensen die bereid zijn zichzelf te verliezen uit liefde tot Christus en uit liefde tot de mensen. Moge Petrus en Paulus ons leren door liefde en geloof de eenheid te bewaren en te hervinden. Mogen zij ons ook leren naar de binnenkant van de kerk te kijken en daar Christus te vinden. Dan mogen we hen eens volgen in hun opgang naar Gods eeuwige vaderhuis. Amen.