De blindgeborene koos resoluut voor Jezus: de ontmoeting heeft hem doen groeien in geloof en de kracht gegeven om te getuigen van zijn kijk op Jezus. Hij heeft hem gezien met zijn hart en niemand kan hem dat afnemen.
Eucharistieviering in het weekeinde van 9 en 10 maart 2002, om 19.00 en 10.00 uur, in de parochie van de H. Bartholomeus te Poeldijk, preek door diaken in opleiding Hans van Bemmel OFM. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2002QDR04A
Lezingen
1 Sam.16,1b.6-7.10-13a
Joh.9,1-41
Homilie
Deze maand was ik op huisbezoek bij een man die nog niet zo lang geleden zijn vrouw had verloren. Ontroerd liet de man mij een kaart zien van een van zijn kinderen die zo juist door de postbode was bezorgd. Op die kaart stond de volgende tekst: “De mooiste dingen die je ziet, zie je zonder te kijken”. Met andere woorden: De mooiste momenten van het leven beleef je en zie je vanuit je hart. Door in zijn eigen hart te zien beleeft en bewaart deze man de mooiste herinneringen aan zijn vrouw. Dit kan niemand hem afnemen. Terugrijdend naar huis dacht ik aan de lezingen van vandaag, ook die gaan over zien, maar niet over kijken.
In deze lezingen wordt ons een weg gewezen hoe wij kunnen leren zien. Op deze weg wil God ons nabij blijven, God die zich openbaarde in Jezus als een weg en een licht voor onze ogen. Hij is ons nabij in de medemens, die onze tochtgenoten kunnen worden, soms heel onverwachts. Op deze weg hebben wij in onze parochiegemeenschap ook onverwachts tochtgenoten gekregen, de weeskinderen van Ethiopië.
In een gesprek met de M.O.V. groep van onze parochie heb ik kennis gemaakt met het Vastenactie project van ons dekenaat Delflanden. Dank zij de mensen die actief zijn in de M.O.V., gaan wij die kinderen zien Zien wij hun nood en voelen wij ons gedreven daar iets aan te doen.
Weet u er is een groot verschil tussen zien en kijken. Kijken daarbij kun je denken aan b.v. kijken naar de televisie of naar een voetbalwedstrijd. Bij kijken denk ik aan toeschouwer zijn….kijken op afstand…afstandelijk. Zien reikt verder dan kijken. Zien heeft te maken met inzien, doorzien, schouwen… zien door alle uiterlijkheden heen.
In de eerste lezing hoorde u hoe David verrassend, tegen alle verwachtingen in, tot Koning van Israël wordt gezalfd. De ogen van Samuel waren gericht op Eliab, vooral kijkend naar zijn uiterlijk, zijn voorkomen en rijzige gestalte. Hij zal wel de nieuwe gezalfde van JHWH zijn. Maar de Heer besliste anders!
De Heer koos David uit, de jongste en een eenvoudig schapenhoeder. Die werd tot koning gezalfd. De laatste zal de eerste worden. Deze kleine herdersjongen wordt onverwachts de leider van zijn volk. Eens ter meer wordt hier duidelijk dat God niet ziet zoals een mens ziet, een mens kijkt naar het uiterlijk, maar God ziet naar het hart. Het hart als de kern van ons bestaan.
Het Evangelie van deze zondag is uitgegroeid tot een geloofsverhaal, dat verder gaat dan alleen maar een genezing van blinde ogen. Het verhaal gaat hier ook om het innerlijke zien, over geloof. De drie symbolen van water, licht en het leven van de opstanding, zetten ons op weg naar het komende Paasfeest. Het herinnert ons ook aan ons eigen doopsel, hoe God ons aannam als zijn kinderen. In het verhaal is, buiten Jezus, de blinde de enige die ziet. Wat zegt ons dat? Waarom zien alle omstanders niets? Waarom ziet de blindgeborene wel? Wat is eigenlijk zien?
De leerlingen blijven steken bij de vraag: Waar heeft deze man zijn blindheid aan te danken? Bij de buren en de ouders was er een groot ongeloof en bij de Farizeeën zelfs vijandigheid. Heel anders reageerde de blinde: hij laat zich aanspreken, hij staat open en voelt aan dat hij nog veel meer te ontvangen heeft van Jezus. De blindgeborene koos resoluut voor Jezus: de ontmoeting heeft hem doen groeien in geloof en de kracht gegeven om te getuigen van zijn kijk op Jezus. Hij heeft hem gezien met zijn hart en niemand kan hem dat afnemen. De blindgeborene staat in dit verhaal helemaal alleen, maar laat zich niet van zijn weg afhouden. De blinde wordt opnieuw geboren! Hij ziet en laat zien dat echt geloven een persoonlijke keuze is en niet kan worden opgedrongen. De blindgeborene houdt vast aan zijn eigen ervaring. Hij blijft trouw aan zijn ervaring met Jezus. Jezus heeft hem genezen en de ogen geopend . Jezus werkt namens God.
Heel symbolisch is het dat Jezus met klei werkt, het herinnert ons aan het scheppingsverhaal. God is hier herscheppend bezig en de blindgeborene wordt opnieuw geschapen. De blindgeborene in het Evangelieverhaal is, buiten Jezus, de enige, die echt ziet. Hij is de enige die echt ziet wie Jezus is en ziet verder dan alle uiterlijke tekenen. Hij blijft geen buitenstaander, maar wordt wezenlijk ontvankelijk voor Jezus. Deze blindgeborene was ontvankelijk en erkende zijn kleinheid en zo kan Jezus in zijn leven binnenkomen met nieuwe helderheid. Zo is Jezus het licht voor onze ogen! De vijandige Farizeeën zijn hier de echte blinden. Zien en geloven doen wij met ons hart, dat is het echte zien!
Wat kunnen wij nu met deze lezingen in onze tijd? Het zien is hierbij een sleutelwoord, zien met het hart. Wat zien wij in Jezus? En wat ziet Hij in ons? In hoeverre is Jezus ook in deze tijd een licht van liefde, goedheid en gerechtigheid? In hoeverre is Jezus het licht van de wereld, zodat ook nu in 2002 het Messiaanse rijk kan doorbreken? Misschien is Jezus op onze weg in deze veertigdagentijd wel een `eye-opener` om te gaan zien met nieuwe ogen.
De verhalen van vandaag kunnen opnieuw de ogen doen openen om te laten zien waar het in het leven echt om gaat. Om door alle uiterlijk vertoon en uiterlijke schijn heen te laten zien wat de kern van het leven is….wat het hart raakt. Alle schreeuwerige en opdringerige reclame van deze tijd laat slechts de buitenkant van het leven zien. Het brengt ons in aanraking met slechts het uiterlijk, met datgene wat voor het oog aantrekkelijk is. Het kan verblinden voor de echte levensvragen. De veertigdagentijd kan een tijd zijn om opnieuw bewust te worden van de wezenlijke levensvragen en de diepere waarde van het leven. In hoeverre kunnen we daadwerkelijk elkanders tochtgenoten zijn en de ellende zien van deze weeskinderen uit Ethiopië?
De blinde heeft leren zien met het hart en heeft Jezus leren kennen. Hij is gaan geloven en dat is een rijkdom voor zijn verdere leven geworden. Zoals de man die zijn vrouw verloren had, het mooiste nog altijd ziet met de ogen van zijn hart. Zo ook bij die herder David, wat niemand had gezien, had God al gezien. Later kon iedereen zien, waarom God David tot koning had gekozen.
Moge ook wij op weg naar Pasen, samen met de blindgeborene, in Christus opnieuw geboren worden en opstaan tot nieuw en waarachtig leven. Amen.