Er is een devaluatie van het woord door de grote stroom van woorden. Samen met de drukte van de dingen en het moeten van deze tijd verdrukken ze het Woord van God. De lezingen zijn een uitnodiging om Gods Woord de ruimte te geven.
Eucharistieviering 9 en 10 juli 2005, in de parochiekerken van De Goede Herder, de H. Willibrord en de H. Jozef te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2005DHJ15A
Lezingen
E.L.: Jes. 55, 10-11
T.L.: Rom. 8, 18-23
Ev.: Mat. 13, 01-23
Homilie
Wat is een woord? Een woord is een spraakgeluid met betekenis, een zichtbaar gemaakt zinsdeel, het kleinst isoleerbare taaldeel. Je kunt met de Dikke van Dale in de hand allerlei definities geven van een woord. Je kunt indelingen maken in zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, bijwoorden, lidwoorden, telwoorden etcetera.
Vandaag gaat het Evangelie over “het Woord”. Echter niet met de bedoeling om er een definitie van te geven, maar veel eerder om te zien wat een woord dóet. Als je ziet wat een woord dóet, dan kun je pas weten wat dat woord ís. Want woorden doen van alles. We zien wat woorden van haat bewerken in Londen en wat woorden van ontrouw en verraad hebben bewerkt in Srebreniza dat we deze dagen gedenken. We zien wat woorden aan dreiging veroorzaken. Maar je hebt ook troostwoorden, bemoedigende woorden, woorden van vrede en woorden van trouw, woorden van liefde en woorden die vergeving schenken, woorden die danken en woorden die prijzen.
Eigenlijk is dat een vreemde manier van zeggen, want zijn het de woorden die danken? Zijn het niet de mensen die met hun woorden hun dankbaarheid uitspreken. Natuurlijk, het gaat om degene die spreekt, om degene die eert, die dankt, die troost en opbeurt. Maar tegelijk worden we ons bewust, dat een woord zoveel kan bewerken. Het wapen van de tong is dikwijls machtiger dan het zwaard. Het juiste boek op het juiste moment en er is een revolutie die zeventig jaar duurt, een pamflet op een kerkdeur en er ontstaat een kerkscheuring die al bijna vijfhonderd jaar duurt, een wetenschappelijk boek dat aanslaat en er ontstaat een omwenteling in het denken over schepping en evolutie.
Als een mensenwoord al zo machtig is, zo werkzaam en zo destructief. Als mensen ook door woorden gehersenspoeld kunnen worden om aanslagen op onschuldige mensen te plegen. Dan moet andersom het Woord van God toch honderdmaal zo invloedrijk en machtig zijn. In de eerste lezing horen we hoe vruchtbaar en geduldig Gods Woord is. Het is als met regen, met dauw, met sneeuw, met iedere druppel uit de hemel. Het water gaat door de aarde heen en maakt de aarde zo vruchtbaar, waardoor het graan groeit en de brood kan worden gebakken. Gods woord als een regendruppel die van dorre grond een groene vallei maakt. Gods Woord als een levenschenkende stroom, die vruchtbomen doet bloeien, een stroom die gaandeweg terugkeert naar de hemel om dan opnieuw neer te dalen en leven te schenken.
Gods Woord. We kennen de kracht van Gods Woord in de tien geboden. Gij zult niet… Niet doen …, pas op … We kennen de macht van Gods Woord in de mond van de profeten. Op het woord van Mozes komen de plagen over Egypte. Elia sluit de hemel door zijn woord. Gods Woord komt tot een hoogtepunt, als het niet zozeer in steen staat gegrift, maar in de harten van mensen, als Gods Woord zijn hoogtepunt op aarde bereikt en vlees en bloed wordt in Gods eniggeboren Zoon.
Eens ging een zaaier uit om te zaaien. Er viel wat op de weg en de vogels pikten het op, er viel wat op de rotsbodem, waar het na een poosje verdorde, er viel wat tussen de distels en de doornstruiken, daar kon het geen vrucht dragen. Maar er viel ook een deel op goede grond… Wanneer je nadenkt over de kracht van Gods woord, moet je ook nadenken over de onmacht van Gods Woord. Hoe vaak heb je dat ook niet bij mensen? Goede woorden tegen dovemansoren gesproken. Verdragen tussen volken die in de la verdwijnen en niets uitwerken. Woorden van wijsheid die in het luchtledige verdwijnen. Hoe vaak heeft God een verbond met ons mensen gesloten maar werd zijn woord door ons niet beaamd? Groot is de kracht van Gods Woord en groot is de onmacht. Maar groter dan de onmacht is Gods barmhartige liefde, Gods geduld en lankmoedigheid. God blijft wachten totdat zijn woord vrucht draagt.
En het woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond. Met Christus is het niet anders dan met elk Woord van God dat ooit eerder tot ons is gekomen. Ook Jezus’ Woord wordt dikwijls niet gehoord, lijkt tegen dovenmansoren te zijn gesproken. Woorden van vergeving, machtige woorden die onze ziel genezen. Woorden van hoop, die toekomst scheppen. Woorden van troost die uitzicht bieden. Woorden van wijsheid die richting geven; hoe vaak komt zijn Woord niet verder.
Zoals deze parabel. Wie de parabel hoort maar niet begrijpt, het ene oor in en het andere oor uit laat gaan, die mist de kracht en de vruchtbaarheid, maar maakt tegelijk het woord waar, want hij is als die weg waarop de vogels komen die het woord meepikken zodat het verdwijnt. Maar wie deze parabel in zijn hart toelaat, is als de vruchtbare grond, die leert de parabel verstaan, die herkent de distels en de doornen, die zoekt diepgang en laat zijn hart niet tot een harde steen worden, die is ontvankelijk als rulle aarde, door de regen gedrenkt en door de zon beschenen, die gaat het avontuur aan met Gods Woord, met Gods Zoon, met Gods Kerk.
En er zijn veel distels en doornen en dan denk ik niet alleen aan angst en terreur. Ik denk ook aan de devaluatie van het woord die is opgetreden door de grote stroom van woorden. De radio is een woordenstroom, reclame met posters, televisie, handel, kunst, politiek, de woorden stromen je tegemoet. Daarbij de drukte van de dingen, het moeten van deze tijd, het keuzeprobleem omdat er zo’n groot aanbod is. De dwang van het mee moeten doen, ze verdrukken het Woord van God. De lezingen van vandaag en heel deze viering zijn een uitnodiging om Gods Woord de ruimte te geven. Vanouds heeft het geklonken ‘Sjema Israël’, ‘Hoor Israël’. Luister, versta, neem op, ontvang, begrijp en doe. ‘Sjema Israël’. Opnieuw zegt God: ‘Hoor mijn volk wat Ik u zeggen ga. … Dit is mijn welbeminde Zoon, luister naar Hem’.
Ik mag u een aanbeveling doen. Lees dagelijks uit het Evangelie, als dagelijks Brood. Kauw op de woorden, want dat is de bedoeling. Mediteer, contempleer, bidt en versta wat God tot u wil zeggen. Laat zijn woord in u tot volle wasdom komen, want dan komt Christus Zelf in u tot leven. En vier het hier, waar opnieuw Gods Woord Vlees wordt in het hemelse teken van de Eucharistie. Eet zijn Woord en eet zijn Lichaam en wordt wat je reeds mag zijn, Lichaam en Bloed van de Heer, Gods kinderen, Gods gezin, Gods volk. Ik mag u Gods Woord aanreiken. Neem het aan, en vraag mét Gods Woord ook de genade om het te verstaan, niet om het eigenmachtig uit te leggen, alsof we allemaal paus zijn, nee om te verstaan wat het voor uzelf zegt, in uw leven, waar de kracht zit voor u, zodat u eruit kunt leven. En leef dan door Hem die u tot leven brengt. Gods Woord, Christus de Heer. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen tot de Vader die zijn Woord in ons hart zaait.
Bidden wij voor Gods Kerk, dat allen één mogen zijn, één in geloof, in hoop en in liefde, één in woord en daad, één in het belijden van uw Naam en één in ontvankelijkheid en vruchtbaarheid in goede daden. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze wereld, de slachtoffers in Londen, de nabestaanden van Srebreniza, dat er een einde mag komen aan het uitzaaien van haat, opdat alles wat God aan goedheid heeft gezaaid tot wasdom mag komen. Bidden we voor al die plaatsen waar geloof en liefde in de verdrukking raken, vragen we om geduld en volharding. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze parochiegemeenschap. Dat wijzelf ruimte scheppen in onze leefwereld, dat we ontvankelijk zijn voor Gods Woord. Dat we diepgang weten te bereiken, zodat Gods genade niet aan het oppervlak blijft steken. Bidden we om goede keuzes, zodat we herkennen wat van God komt. Laat ons bidden.
Bidden wij voor alle vakantiegangers, om ruimte in de vrije dagen, ruimte voor God en elkaar, ruimte voor gesprek, ruimte voor ontmoeting, ruimte voor verdieping, ruimte om tot rust te komen, bidden we dat Gods genade toegang vindt tot de harten. Laat ons bidden.
Intenties