Volgend jaar staat die kerk er ook nog… Ja, maar er komt een moment waarop de keuzes zijn gemaakt. Zelfs als je niet kiest, kun je dan niet meer terug.
Eucharistieviering op 5 en 6 november 2005, in de parochiekerken van De Goede Herder en de H. Jozef te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren (MP3)
Preek: A2005DHJ32AAUFX
Lezingen
E.L.: Wijsh. 6, 12-16
T.L.: 1 Tess. 4, 13-17
Ev.: Mt. 25, 1-12
Homilie
Weet u nog wat prinses Maxima in de eerste periode in een interview zei, na enkele uitlating van Prins Willem Alexander: “Het was een beetje dom”. Misschien dacht ze er in haar hart bij: “Maar hij is wel erg lief, want hij komt op voor mij en mijn familie.” Maar juist die opmerking ‘een beetje dom’ verscheen de dagen erna overal in de kranten.
‘Dom’, wat betekent dat? Betekent het dat je niet goed kunt leren, of dat je een verstrooide professor bent? Betekent het dat je wel lief en aardig bent, maar reuze onhandig, waardoor je steeds de verkeerde dingen zegt? Betekent het dat je een laag IQ hebt en alles niet zo snapt? Vandaag komen we het woord tegen in het Evangelie. Het wordt gebruikt in de parabel van de vijf domme of dwaze en de vijf verstandige of wijze meisjes. Het is een parabel van Jezus, het is dus een vertelling. Het is geen rechtstreeks verslag uit de praktijk.
Als je aan trainingen meedoet, dan wordt er wel eens een casus ingebracht. Soms kun je zo’n casus, in het Engels een ‘case’ in een rollenspel uitwerken. Vandaag stelt Jezus ons twee groepen voor. Hij doet dat vaker. Speciaal in dit hoofdstuk 25 van Matteüs, M25 zoals ook onze jongerengroep heet. In hoofdstuk 25 spreekt Jezus over de laatste dingen. Aan het einde van de tijd zal de Mensenzoon de hele mensheid in tweeën delen, een deel aan zijn rechterhand en een deel aan zijn linkerhand, jullie gaan wel binnen en jullie niet. Maar in dit hoofdstuk vinden we ook de parabel van de talenten die we volgende week horen. De een werkt ermee, maar de ander stopt zijn talent in de grond. Het gaat in dit hoofdstuk dus om echte zwart -wit voorbeelden, ja of nee, alles of niets.
Het gaat deze keer dus over de definitieve keuze, over het aller- allerlaatste moment van de tijd. Als alle gradaties van grijs omslaan naar zwart of wit. Wanneer je dat niet in gedachten houdt, is deze parabel niet te begrijpen. Er komt ooit een moment waarop je niet meer kunt veranderen, dan zijn de keuzes gemaakt. Zelfs als je niet kiest, dan kun je niet meer terug.
Dat gaat heel erg in tegen ons gevoel, juist in onze tijd zijn we gewend aan: God is goed, God is lief, God is vergevingsgezind, God geeft altijd een nieuwe kans, God laat je niet vallen, God vergeet geen mens, God is trouw, maar daarmee is er ook een gevaar, we hoeven ons niet zoveel zorgen te maken. Bekeren kan ik mij ook nog op mijn sterfbed. Volgend jaar staat die kerk er ook nog.
Maar hoe goed en liefdevol en vergevingsgezind en trouw God ook is, eens komt het moment dat de beslissing valt. Toch hebben we tegenwoordig ook daarbij het gevoel dat God dan toch nog zo aardig is dat iedereen er wel in mag. En tegen dat idee gaat Jezus vandaag in, dat is niet de goede houding. Nee, God is geen doetje. Ja, God is de liefde zelf; maar ook bij goede en lieve ouders geldt, dat als zij doetjes zijn die alles goedvinden, de kinderen krengetjes worden die alles doen.
Terug naar die meisjes uit het verhaal. Het Evangelie is geschreven in het Grieks, en daar staat voor het woord dom ‘Mooros’ dat zoiets betekent als ‘dwaas, onnozel’. Het gaat dus vandaag niet over ‘een beetje dom’ zoals Maxima dat gebruikte, het gaat om een bepaalde houding. Wat het echt betekent, kom je te weten als je nagaat wat er van die vijf andere meisjes wordt gezegd.
Bij die vijf verstandige meisjes lezen we het woord ‘phronimos’. ‘Phroneoo’ betekent helder van geest zijn, maar ook plannen maken en vooruit kijken. Het woord phronèma betekent plan, maar ook iemands houding en instelling. Het gaat dus over meisjes die vooruit kijken, die verder kijken dan hun neus langs is, die wakker zijn, oplettend, meisjes die dus betrokken zijn.
We hadden het net al over cursussen en trainingen. Daarbij worden vaak Engelse woorden gebruikt, omdat Nederlandse woorden soms net niet hetzelfde uitdrukken. Een van de toverwoorden in onze tijd is ‘commitment’ dat vaak wordt vertaald met betrokkenheid. Commitment in je werk, dan ben je bezig met dat waar het bedrijf voor staat, commitment omvat dus ook inzet, meedenken en meedoen. Die vijf verstandige meisjes tonen commitment. En wat is het tegenovergestelde van commitment? Daar weet ik zo snel niet een woord voor. Commitment kom je tegen op het Internet bij ARBO, bij werving & selectie, bij detachering, bij interim management en outplacement trajecten. Commitment heeft te maken met relaties, met onderlinge verhoudingen en dus ook omgaan met elkaar.
En dat is precies waar het in deze parabel om draait. Wat is nu het verschil tussen de twee groepen? De vraag is, waar ben je mee bezig. Het spel rond de bruiloft in de tijd van Jezus was een eenvoudig spel. De bruid bleef thuis. De bruidegom komt haar daar ophalen om naar zijn huis te brengen. De bruid blijft thuis, maar de vriendinnen van de bruid, de buurmeisjes, en ook anderen die mee willen doen, zij gaan de bruidegom afhalen en als beloning mogen ze mee naar het feest.
Wat is nu eenvoudiger dan je feestelijk kleden en een lamp met olie meenemen. Je hoeft geen hoog IQ te hebben om de lamp klaar te maken, dat leren de kinderen al. Het heeft dus alles met betrokkenheid te maken. Ze vinden het teveel werk, zo gaat het ook wel. En op het laatste moment lenen we wel iets van een ander. Het is de gemakkelijke houding. Ze zijn uit op een feestje, maar ze hebben er eigenlijk niets voor over. Het gaat niet over verstrooidheid, maar laksheid, luiheid, niet betrokken zijn.
Daar staan die andere meisjes tegenover. Zij zijn in hun gedachten bezig met de bruid en de bruidegom. Je kunt het toch niet maken om daar met een uitgedoofde lamp te staan. Ze willen de bruidegom tegemoet trekken, feestelijk, het bruidspaar toezingen, de bruidegom en bruid geluk wensen, dat is commitment en daar hoort een feest bij, dat gaat vanzelf.
Het is natuurlijk duidelijk dat deze parabel over ons zelf gaat. Licht is een veelgebruikt symbool, het verwijst naar Christus, het verwijst naar ons, zijn leerlingen. Licht verwijst naar daden van geloof en liefde. Maar dan betekent de olie datgene waardoor het licht blijft branden. Hoe houd je je geloof op peil, je liefde, je aandacht, ofwel hoe blijf je echt betrokken. Want betrokkenheid is aanstekelijk, betrokkenheid straalt iets uit, betrokkenheid, commitment is nodig voor Gods Koninkrijk.
De olie moet steeds aangevuld worden en dat doen we hier in de gemeenschap, dat doen we door te bidden, samen en alleen, dat doen we door na te denken over Jezus’ woorden, door uit het Evangelie en andere delen van de Bijbel te lezen. Zo blijf je betrokken; want commitment is enthousiasme voor God, voor Jezus, voor zijn Kerk, het is geloof en vertrouwen, inzet en vindingrijkheid, het is liefde voor de ene bruidegom van hemel en aarde, Gods Zoon, Jezus, onze Heer. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen tot de Vader die betrokken is op ons, en die aan ons eenzelfde betrokkenheid vraagt.
Bidden wij voor Gods Kerk, dat wij allen betrokken mogen zijn met Gods plan, met Gods project, met Jezus, met zijn Kerk. Dat we inzet tonen en niet de gemakkelijke weg volgen. Laat ons bidden.
Bidden wij voor de wereld waarin we leven, dat de brede weg, die gemakzucht in de hand werkt, ons allen niet in slaap sust. Dat de wereld wakker geschud wordt door Gods woord, dat oproept tot aandacht en zorg. Laat ons bidden.
Bidden wij om roepingen, dat mensen van alle leeftijden zoeken wat hun bijdrage mag zijn aan Gods Koninkrijk. Dat mannen en vrouwen hun speciale capaciteiten inzetten in dienst van Christus. Laat ons bidden.
Bidden wij voor de gezinnen, dat we wegen vinden om Christus te kennen en te beminnen, zodat jong en oud Hem wil volgen op zijn weg. Laat ons bidden.
Intenties