Het geheim van het Evangelie is dat Jezus zelf dat Woord is. Als zijn Woord ons hart bereikt en neerdaalt in de diepte, komt Hijzelf tot leven in ons hart. Zo kan zijn Woord in ons vrucht dragen.
Eucharistieviering op 10 juli 2011, om 09.30 uur in de parochiekerk van de Heilige Jozef te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2011DHJ15A
Lezingen
E.L.: Jesaja 55,10-11
Ps.: 65 (64), 10abcd, 10e-11, 12-13, 14
T.L.: Romeinen 8,18-23
VE.: Lucas 21,36
Ev.: Matteüs 13,1-23 of 13,1-9
Homilie
“In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God.” Zo begint Johannes zijn Evangelie. Voor hem begint alles met het Woord. Johannes heeft ongetwijfeld deze tekst van Jesaja gekend. “Zoals de regen en de sneeuw uit de hemel vallen en daar pas terugkeren wanneer zij de aarde hebben gedrenkt, … het zaad aan de zaaier hebben gegeven en het brood aan wie moet eten; zo zal het ook gaan met het woord dat komt uit mijn mond …”
De profeet Jesaja vergelijkt het Woord met regen uit de hemel. En nog voor er meteorologen en natuurkundigen waren die de kringloop van het water steeds gedetailleerder beschrijven, schets de Bijbel hier heel mooi hoe het water uit de hemel valt de aarde drenkt en weer naar de hemel terugkeert. En zo, zegt Jesaja, is het ook met Gods Woord. Het daalt uit de hemel, het doet zijn werk en keert naar God terug. Dat hebben de profeten ook zelf ervaren, het Woord zette hen in vuur en vlam, zij spraken het uit, en het raakte de harten van de mensen waardoor het volk weer tot God terugkeerde. Een schitterende beeldspraak. Dat was Jesaja.
De Evangelist Mattheüs geeft ons vandaag de parabel van Jezus over de zaaier. Het Woord is nu niet als regen, maar als zaad in de akker. Vergelijk je dat met Jesaja, dan komen bij Jezus ineens veel meer nuances en details aan bod. En het gaat blijkbaar niet meer zo vanzelfsprekend. Jesaja zegt: “Het Woord daalt neer, doet zijn werk en keert terug.” Maar bij Jezus hoor je: “Het komt op de weg, op rotsgrond en tussen distels, en gelukkig ook nog in goede grond. Het Woord heeft het soms moeilijk.”
Deze dagen krijgt de boekenbranche extra aandacht van de media. De boekhandel en met name de boekwinkels hebben het moeilijk, want er worden minder boeken gelezen. We zijn in onze tijd in een beeldcultuur gekomen. Soms wordt een boek niet massaal verkocht en wacht men op de verfilming. De YouTube-filmpjes op het Internet vervangen de pockets van vroeger.
Deze dagen hoorden we ook over een wetenschappelijk onderzoek waaruit bleek dat er in de Katholieke Middeleeuwen veel meer werd gelezen dan tot nu toe werd gedacht. En met name dat er veel werd gelezen uit de Bijbel. Niet alleen in Italië of Spanje, juist ook hier in de lage landen. En niet in het Latijn, maar in de volkstaal. Vooral na de reformatie is de tegenstelling tussen Protestants en Katholiek pas uitvergroot en benadrukt. Het verhaal dat de katholieken in de eeuwen voor de reformatie niet in de Bijbel mochten lezen, blijkt vooral een reclameslogan uit die tijd te zijn.
“In het begin was het Woord.” In onze tijd zijn er niet minder woorden. Ook al wordt er minder gelezen en worden er meer plaatjes gekeken. De woorden stromen over ons heen door radio, tv, internet, in praat- en nieuwsprogramma’s, een woordenvloed en een beeldenvloed in een grote aandachtseconomie. Iedereen vecht om onze aandacht, want aandacht is reclame, is handel, is geld etcetera.
Maar … op woorden moet je kauwen. Woorden moeten neerdalen, binnenkomen, rusten, rijpen, groeien en doorwerken. Een priesterstudent vertelde dat hij ergens in het land een herder tegen het lijf liep met een kudde schapen. Hij was benieuwd waarom een jonge man in deze tijd koos voor zo’n beroep. Hij kreeg drie woorden als antwoord: “Rat-race zat”. Dat was het: Deze man was de rat-race van onze tijd, met alles meer, alles sneller, en alles moeten, helemaal zat. Hij had gekozen voor rust en stilte te midden van zijn kudde schapen.
In het Evangelie vandaag zien we een paar groepen mensen. De luisteraars naar Jezus die de parabels soms wel of niet of half begrijpen. De leerlingen die met Jezus meetrekken en ook deze parabels horen. Maar ook de luisteraars voor wie het Evangelie is opgeschreven en dat zijn wij vandaag. Wij luisteren, of moet ik zeggen horen. We horen dezelfde woorden, maar dalen ze in ons hart? Een woord is als voedsel dat je tot je neemt. Als je niet kauwt, kan het niet verteren en kan je het niet in je opnemen.
Het geheim van het Evangelie is dat ten diepste Jezus zelf dat Woord is. Daarom begon Johannes: “In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God.” Dat Woord is Christus. Jezus is het levende Woord van God. Hij vervult op een onvoorstelbare manier datgene waar Jesaja over schreef. Jezus komt tot ons, in zijn Woord, maar ook in zijn sacrament en in zijn Kerk, Hij komt tot ons in de mensen om ons heen. Als zijn Woord ons hart bereikt, en neerdaalt in de diepte, komt Hijzelf tot leven in ons hart. Zo is het ook met de Eucharistie, in het teken wordt tastbaar, zichtbaar, voelbaar, eetbaar, dat wat ook tot ons komt door het Woord.
Hoe jachtiger en drukker onze tijd en hoe meer ons bestaan een rat-race wordt, des te meer hebben wij rust en stilte nodig. Naarmate de vloed aan woorden en beelden groter wordt, verdwijnt de diepe inhoud en betekenis in een stroom aan vluchtige, inhoudsloze en verstrooiende woorden en beelden. Een kind dat de hele middag heeft gesnoept, eet geen warme maaltijd meer. Een mens die van het ene naar het andere holt, krijgt geen tijd om over dingen na te denken.
Hier in de Kerk wordt ons rust geboden. Innerlijke rust, ons hart mag rusten bij God. Het zou goed zijn als we ook buiten de viering samen het Evangelie zouden lezen, om erop te kauwen, zodat het ons kan voeden. Want we moeten elkaar helpen om uit de stroom van deze tijd te ontsnappen. Dan pas kan zijn Woord ook in ons vrucht dragen. Dertig-, zestig- en honderdvoudig. Amen.
Voorbede
Wij bidden vol vertrouwen tot God.
Bidden wij in dankbaarheid dat God zijn Zoon heeft gezonden. Vragen wij voor heel de Kerk, om rust en ontvankelijkheid voor Gods Woord, zodat het vlees en bloed in ons kan worden en ook wij doen wat Jezus ons heeft voorgedaan. Laat ons bidden.
Bidden wij voor de samenleving, dat er een echte onthaasting mag komen, tijd en ruimte voor bezinning, zodat de echte honger gevoeld wordt en mensen de diepte in gaan en tot God komen. Laat ons bidden.
Bidden wij voor alle vakantiegangers, dat zij rust naar het lichaam mogen vinden door ontspanning en inspanning. Dat zij daarbij God mogen zoeken en vinden, om zo tot een diepere innerlijke rust te komen. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze parochies, voor ouders en kinderen, families, gezinnen en alleenstaanden, om geborgenheid en samenhang. Vragen we dat allen zich thuis mogen voelen in de kerk om te kunnen ontsnappen aan de stress van de maatschappij. Laat ons bidden.
Intenties