Wie kan vergeven, biedt ook zichzelf de kans op herstel. Wie blijft leven met boosheid, die kan wel proberen om dat in een kastje te stoppen, maar het is een kastje met gif, dat langzaam doorlekt en het hele hart vergiftigt.
Eucharistieviering zaterdag 10 september 2011, om 17.00 en 19.00 uur in de parochiekerken van De Goede Herder en de Heilige Willibrord te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2011DHJ24A
Lezingen
E.L.: Sirach 27,30-28,7
Ps.: 103 (102), 1-2, 3-4, 9-10, 11-12
T.L.: Romeinen 14,7-9
VE.: Joh. 13, 34
Ev.: Matteüs 18,21-35
Homilie
Vandaag een vergelijking van Jezus. Jezus gebruikt geregeld opvallende vergelijkingen. Hij verwijt de Farizeeën dat zij de mug uitzeven en de kameel doorslikken. Hij spreekt over een splinter in het oog van je broeder en een balk in je eigen oog. Hij heeft het over een kameel door het oog van een naald en vandaag heeft hij het over een schuld die je eerder zou bedenken bij een nationale begroting. Maar mogelijk heeft Jezus hier toch gedacht aan een feitelijke situatie, zoals die van een minister van buitenlandse zaken. Een voorbeeld: Onlangs las ik dat het vermogen van Muammar Mohammed Khadaffi wordt geschat op 6,5 miljard dollar, in een land waar nog altijd veel armoede is, en dat het niet gemakkelijk zal zijn dat vermogen terug te halen.
Een parabel over twee mannen die allebei een schuld hebben, maar de grootte van hun schuld staat niet in verhouding tot elkaar. Hoe is het mogelijk dat een man die net een miljardenschuld is kwijtgescholden, een ander naar de keel grijpt om nog een kleine uitstaande schuld te innen? Valt hij misschien onder diegenen die veel heeft en daarom nog meer wil hebben? Is hij zo’n type dat gemakkelijk toneelspeelt als de slaafse bedelaar die medelijden wekt, en meteen daarna zijn ware aard toont van hardvochtigheid en gierigheid?
Maar laten we ook naar die heer kijken die zo’n ongelooflijk grote schuld kwijtscheldt. Waarom deed hij dat, heeft hij daar een goede reden voor? Want je zou kunnen zeggen dat het naïef is, onrealistisch, ja zelfs dom. Jezus gebruikt dit beeld met een paar redenen. In de eerste plaats wil hij af van alle berekening. Rekenen heeft hier geen zin meer, de verhoudingen zijn totaal zoek. Dat geldt ook al voor die eerste vergelijking. Hoe vaak moet ik per dag vergeven? Hoe vaak? Zeventig maal zeven maal, per dag! Rekenen heeft geen zin meer. Jezus rekent af met elke berekening. In de liefde is geen plaats voor berekening.
Die heer scheldt een miljardensom kwijt. Hij heeft medelijden met deze dienaar. Hij weet dat hij dit nooit en te nimmer kan terug betalen. Hij geeft hem zo de kans toch weer een normaal leven op te bouwen. Schuldsanering in optima forma. Maar wel met een doel. Zoals ook Jezus ons een voorbeeld geeft van vergevende liefde, dat is een voorbeeld tot navolging, zo wordt van deze man ook verwacht dat hij van zijn meester mildheid leert, een gulle liefdevolle houding, bereidheid de ander een kans te geven op een redelijk bestaan.
En daarom is hij zo boos. “Jij, lelijke knecht, heel die schuld heb ik je kwijtgescholden, omdat je mij erom gesmeekt hebt. Had jij dan ook geen medelijden moeten hebben met je mededienaar, zoals ik met jou medelijden heb gehad?”
God wil dat zijn houding van vergevende liefde doorwerkt in onze samenleving. Dat begint al in de gezinnen. Hoe dikwijls kom ik niet in gezinnen waar een breuk is ontstaan omwille van een erfenis, of omwille van scheve ogen, de een kreeg meer liefde of aandacht dan de ander, een breuk die klein begonnen is, haast onmerkbaar, maar die steeds breder is geworden, steeds moeilijker te overbruggen. Daar waar berekening de liefde overstemt, sterft de liefde en wordt verzoening onmogelijk, want zonder liefde geen vergeving en verzoening.
Verzoening is een kunst, verzoening vraagt veel inzet, maar verzoening is ook noodzakelijk. Zonder verzoening gaat niemand binnen in Gods Koninkrijk, want Zijn Koninkrijk is een rijk van verzoenende liefde.
Tegelijk zit hier een keerzijde aan. Een mens die niet kan vergeven, wordt zelf ziek, ziek in de zin van hardvochtig en bitter. Dat horen we al in de eerste lezing. Vergeving is niet alleen een weldaad voor degene die vergeving ontvangt maar zeker zoveel voor degene die vergeeft. Wie kan vergeven, biedt ook zichzelf de kans op herstel. Wie blijft leven met een bittere wrok en boosheid, die kan wel proberen om dat in een kastje te stoppen, maar het is een kastje met gif, dat langzaam doorlekt en de hele omgeving vergiftigt.
Vergeving moet je leren en beoefenen. Vergeving gebeurt ook zelden in een keer. Het is niet zomaar vergeven en vergeten. Vergeving helpt wel om iets te vergeten, om het kwijt te raken, maar zolang ons hart nog gekwetst is, zolang het gedrag van die ander ons innerlijk nog belast, moeten we het steeds opnieuw vergeven, tot het moment komt dat we van binnen voelen dat we bevrijd zijn, dat we echt hebben vergeven en het dan ook kunnen vergeten.
Zonder vergeving belanden we in een wereld van oog om oog, en het was Ghandi die stelde dat dan op de duur de hele wereld blind wordt. Tegelijk is het een innerlijke blindheid waardoor we via oog om oog gerechtigheid willen afdwingen. De mildheid van die heer die een immense schuld kwijtschold weerspiegelt de grote mildheid van God zelf, een mildheid die in Jezus Vlees en Bloed is geworden.
Als wij hier in de Mis delen in zijn Verbond van Lichaam en Bloed, dan wil Hij dat wij delen in zijn Verbond van vergevende liefde. Om die reden zegt Jezus dat als je naar het altaar komt, maar er bestaat nog een vete in een sfeer van onverzoenlijkheid, dat je dan beter eerst teruggaat om je te verzoenen en dan pas je gaven aan God aanbiedt. Zo belangrijk is dit voor Gods koninkrijk.
Laten we hier de vreugde vieren dat God zo mild is naar ons, dat we voor alles in ons leven vergeving ontvangen en Hij zich steeds dagelijks van minuut tot minuut met ons verzoent. Vanuit die vreugde kunnen wij dan aan anderen hun schuld vergeven. Amen.
Voorbede
Wij bidden vol vertrouwen tot God.
Bidden wij voor de Kerk, hier lokaal, maar ook in groter verband, vragen wij om een geest van oprechte verzoening, waarin we niet alleen in staat zijn het kwaad te ontmaskeren, maar tegelijk ook de harten te genezen door Gods vergevende liefde. Laat ons bidden.
Bidden wij voor de wereld waarin wij leven, vragen wij om een geest van mildheid, zonder dubbele agenda’s, een houding van oprechtheid en tact, een maatschappelijk klimaat waarin ethiek niet wordt opgeofferd aan materieel belang. Laat ons bidden.
Bidden wij voor de gehuwden, voor gezinnen, en bijzonder voor hen die in hun relatie leven onder spanning, vragen wij om geduld, mildheid en wederzijds begrip, zodat er ruimte gevonden wordt voor verzoening. Laat ons bidden.
Bidden wij voor de parochie in Katwijk die dit weekend het jubileumjaar afsluit. Dat honderd jaar parochiekerk allen mag bezielen en stimuleren om ook in de toekomst een vitale gemeenschap te vormen die bezielend werkt naar de omgeving. Laat ons bidden.
Intenties