Hoe vaak gaat de dagelijkse praktijk voor op de inhoud van ons geloof? Wat komt eerst? Salaris en inkomen of het geloof en de moraal? Wat komt eerst? Meedoen met de mening van de wereld of staan voor de afwijkende mening van Christus en zijn Kerk?
Eucharistieviering om 19.00 uur, 09.30 en 11.00 uur, weekeinde van 7 en 8 december 2013, in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Jozef (Wassenaar), De Moeder Gods (Voorschoten) en de De Goede Herder (Wassenaar), door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren vanuit De Goede Herder (MP3)
Preek beluisteren vanuit De Goede Herder (MP3)
Preek: A2014ADV02AAUFX
Lezingen
E.L.: Jesaja 11,1-10
Ps.: 72, (71), 2, 7-8, 12-13, 17
T.L.: Romeinen 15,4-9
All.: Lucas 3,4.6.
Ev.: Matteüs 3,1-12
Homilie
Deze dagen hoorden we het bericht over het overlijden van Nelson Mandela. Er zijn voldoende uitzendingen en praatprogramma’s gepasseerd en er komen er ook nog genoeg. Ik kan me dus beperken tot een enkel woord. Toen Nelson Mandela ontslagen was uit de gevangenis van Robbeneiland, wist hij dat zijn haat daar moest achterlaten, omdat hij anders nog geen vrij man was.
Dat heeft hij meegenomen naar het ANC. Hij wist dat Zuid Afrika geen vrij land zou worden als er geen verzoening zou komen. Verzoening tussen blank en zwart, maar verzoening is niet hetzelfde als gerechtigheid. Echte verzoening overstijgt de gerechtigheid. Dat is noodzakelijk in een situatie waarin gerechtigheid niet meer haalbaar is; dan moet uit een groter hart een grotere daad komen; vergeving die tot verzoening leidt.
De decembermaand heeft twee vredevolle momenten. Het ene moment is dat van het Sinterklaasfeest en het andere moment is Kerstavond. Sinterklaas is het kinderfeest bij uitstek; de goedheiligman als kindervriend schept momenten van samenhang binnen de families, het kind in ons wordt wakker en we bieden gezelligheid en aandacht aan elkaar. Het kerstfeest is het andere moment van vrede. Het is lange tijd een moment geweest van staakt het vuren in oorlogsgebieden. Hoe ironisch het ook is dat oorlog tijdelijk kan wijken voor vrede.
De eerste lezing lijkt over vrede te spreken, maar het woord vrede komt in de lezingen van vandaag niet voor; wel andere woorden, zoals: Recht verschaffen, eerlijk vonnis spreken, gerechtigheid, onkreukbaarheid, vriendschap, niemand die meer zondigt, niemand die meer kwaad doet, de gehele aarde zal zijn vervuld met liefde tot God.
Wat is er de laatste tweeduizend jaar terechtgekomen van dit visioen? Want dat is toch waar het om draait, daartoe is de Mensenzoon gekomen, degene waarvan Johannes de Doper zei: “Maar Hij die na mij komt, is sterker dan ik, … “Hij zal u dopen met de heilige Geest en met vuur. … Hij zal zijn dorsvloer grondig zuiveren; zijn tarwe zal Hij in de schuur verzamelen, maar het kaf verbranden in onblusbaar vuur.”
Soms lijkt het dat inderdaad het vuur het kaf verbrandt. In hoeveel oorlogen en hoeveel strijd zijn we als Christenen beland, zelfs in oorlogen tussen Christelijke landen. Daaruit blijkt dat in heel veel omstandigheden de politieke belangen, de militaire belangen en de handelsbelangen zwaarder wogen dan de geloofshouding die Jezus ons aanleert. Hoe vaak hebben theologen en kerkelijke ambtsdragers zich voor andermans karretje laten spannen en hebben zij geloof en Kerk laten misbruiken voor politieke, militaire en commerciële belangen? Ook de apartheid is daar een voorbeeld van. Christelijke theologen die de apartheid goedpraatten met een verwijzing naar Cham in het Oude Testament. Net zoiets als Christenen die spraken over de Joden die bij Jezus’ dood zeiden: “zijn Bloed kome over ons en onze kinderen.” Het is misbruik van mensen en misbruik van de schrift om onze eigen voordelen in stand te houden. Misbruik met een vals gelovig sausje.
Hoe vaak gaat de dagelijkse praktijk voor op de inhoud van ons geloof? Niet alleen in politiek en in verkeerde maatschappelijke systemen. Is het in het gewone leven van gewone mensen anders? Wat komt eerst? Salaris en inkomen of het geloof en de moraal? Wat komt eerst? Meedoen met de mening van de wereld of staan voor de afwijkende mening van Christus en zijn Kerk?
In de eerste lezing horen we woorden die we herkennen uit de Vormselviering als de vormheer zegt: Zend over hen de heilige Geest, de Trooster, schenk hun de geest van wijsheid en verstand, de geest van inzicht en sterkte, de geest van kennis, van ontzag en liefde voor uw Naam. Door Christus onze Heer.
De eerste lezing en deze tekst van het vormsel die over ieder van ons is uitgesproken, mogen in deze adventtijd een gewetensonderzoek zijn. Want bidden om de Geest, vragen om de geest van wijsheid en verstand, van inzicht en sterkte, van kennis, van ontzag en liefde voor Gods Naam, dat gaat niet vanzelf. Gratia supponit naturam. De genade wordt gedragen door de natuur. Hoe kan God ons wijsheid geven en kennis en verstand, als wij zijn Woord niet bestuderen, als we niet luisteren naar de wijsheid van de kerkvaders uit het verleden en het heden. Wie echt zich wil concentreren op Gods Woord, heeft het nodig zich geregeld af te sluiten voor de stroom aan woorden en geluiden uit de wereld.
Hiermee raken we twee kanten – het doen van gerechtigheid – en het groeien in wijsheid. Mandela heeft zich een wijs mens getoond. Met bisschop Tutu aan zijn zijde, is hij het proces van waarheidsvinding ingegaan. De waarheid kennen, dat is voorwaarde voor verzoening, eerlijk opbiechten wat je hebt misdaan. Het is de basis geworden van een nieuw Zuid Afrika.
Deze Adventtijd mag een oproep zijn ons weer meer te richten op gerechtigheid en wijsheid van God, door het Evangelie, door de Kerk, door de Kerkvaders, door de Pausen en bisschoppen en zovelen die ten dienste staan van Gods Woord. Hier in deze viering mogen we vragen dat God ons helpt in ons voornemen, opdat Hij onze inspanningen zegent, tot zegen van anderen. Amen.
Voorbede
Bidden tot God, om de komst van zijn Koninkrijk.
Wij bidden voor alle mensen die Jezus willen volgen. Wij vragen om de geest van wijsheid en verstand, de geest van raad en heldenmoed, de geest van liefde en vreze des Heren, opdat allen vervuld mogen zijn van de Geest van God de Vader en God de Zoon. Laat ons bidden.
Wij bidden wij voor de wereld en de moderne tijd. Om openheid voor het Woord van Christus, om openheid voor het woord van het Evangelie en openheid voor het Woord van de Kerk, opdat velen het geluk ervaren te leven in Gods liefde. Laat ons bidden.
Wij bidden voor onze parochie van de H. Augustinus. We vragen de genade die we nodig hebben om tijd te maken voor bezinning en studie, voor meditatie en gebed, tijd voor God en de naaste, zodat alle tijd een gezegende tijd zal zijn. Laat ons bidden.
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor ouders, kinderen en kleinkinderen; om wijsheid en kracht in deze wereld, zodat we goed en kwaad onderscheiden, dat we samenwerken met mensen van goede wil, tot opbouw van een rechtvaardige samenleving. (Laat ons bidden.)