Samenwerking, vriendschap, gemeenschap, kerk, dorp, gezin, hoe houd je het in stand en op peil? Maar ook, hoe houd je het zuiver en oprecht, open en transparant?
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Willibrordus (Wassenaar), en De Goede Herder (Wassenaar), om 19.00, 09.30 en 11.00 uur. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren vanuit de Goede Herder te Wassenaar (MP3)
Preek beluisteren vanuit de Goede Herder te Wassenaar (MP3)
Preek: A2014DHJ23AAUFX
Lezingen
E.L.: Ezechiël 33,7-9
Ps.: 95 (94), 1-2, 6-7, 8-9
T.L.: Romeinen 13,8-10
VE.: 2 Kor. 5, 19
Ev.: Matteüs 18,15-20
Homilie
U kent ongetwijfeld het verhaal van de toren van Babel. De mensen vestigden zich in de vlakte van Sinear. Zij zeiden tot elkaar: “Laten wij een stad bouwen met een toren waarvan de spits tot in de hemel reikt: dan krijgen wij naam, en worden wij niet over de aardbodem verspreid.” De Heer zei: “Nu zijn ze één volk en spreken zij allen dezelfde taal. Wat zij nu doen is nog maar een begin; later zal geen enkel van hun plannen meer te stuiten zijn. Laten wij neerdalen en verwarring brengen in hun taal, zodat de een niet meer verstaat wat de ander zegt.”
In dit verhaal lijkt God de grote aanstichter van verwarring. Waar gaat het om? Een goed doel kan mensen verbinden, maar een slecht doel evenzeer. In het Communisme en het Nazisme hebben we het volop gezien. Maar ook in onze tijd zien we hoe aan de ene kant mensen samenwerken in een hospice en hoe in het kapitalisme kartels verboden afspraken maken, om hun winst te verhogen. Jezus zegt daarover: “De kinderen van deze wereld handelen onderling met meer overleg dan de kinderen van het licht (Lukas 16,8).”
Wat betekent het bij de toren van Babel dat God verwarring sticht in hun taal? Het is een variatie op het gezegde: “Het kwaad straft zichzelf”. Zonder God blijft eenheid niet in stand, zonder liefde als basis is er geen vertrouwen, geen waardering, geen vergeving, geen leven. Wanneer mensen met foute bedoelingen elkaar vinden, zoals in de onderwereld en bij foute regeringen, dan vinden ze elkaar niet vanwege het wederzijdse vertrouwen, maar omdat ze er allebei voordeel uit willen halen. Begeerte en egoïsme zijn krachtige drijfveren, die steunen op de wetten van de evolutie. Dat werkt, totdat er iemand is, die zichzelf benadeeld voelt. Dan is het wachten op het moment dat er wraak wordt genomen en het systeem instort. We hebben het gezien in de bankencrisis en we zien het steeds weer. Het kwaad straft zichzelf, al beseffen we dat het meestal de kleinen zijn die het onderspit delven.
Samenwerking, vriendschap, gemeenschap, kerk, dorp, gezin, hoe houd je het in stand en op peil? Maar ook, hoe houd je het zuiver en oprecht, open en transparant? Want ook in een goed doel kan iemand de boel onderuit halen.
In de eerste lezing horen we hoe Ezechiël van God de lastige opdracht krijgt om de waarheid te zeggen. Geen vrijheid, blijheid, je bemoeit je niet met elkaar, dan krijg je ook geen ruzie. Niet als iemand de verkeerde kant op gaat, dat moet hij zelf weten, hij is oud en wijs genoeg om zijn keuzes te maken, of: Wie ben ik dat ik er wat van zeg, straks heb ik het nog gedaan …
We kennen de uitvluchten. Bemoei je niet met ruzies, want als je niet oppast, keren ze zich samen tegen jou. Hoe hou je de wijsheid in stand, en geef je toch gehoor aan Gods bedoeling. Wat hier geldt voor Ezechiël, dat hij zijn mond moet opendoen en het kwaad benoemen, geldt niet alleen voor profeten, maar voor iedere gelovige. Zoals Mozes het al zegt: Wijs elkaar terecht: dan maakt ge u niet schuldig aan de zonde van een ander (Lev. 19,17b).
Onze tijd kenmerkt zich door individualisme. De vrije markt speelt er op in, de samenleving kan zich er niet aan onttrekken. We hebben het ‘ik’ ontdekt en we hebben er nog lang niet genoeg van. Maar de weerslag ervaren we ook. Gebrek aan saamhorigheid, toename in echtscheidingen met ontwrichting van de samenleving. In sommige landen komt weer patriottisme op. Dat is samenbindend en niet zozeer slecht, het kan een reactie zijn op de versplintering van de samenleving, als dat patriottisme zich niet keert tegen vreemdelingen en vreemden, of tegen alles wat anders is. Dan is het geen patriottisme meer, maar angst en vreemdelingenhaat.
De beroemde uitspraak van Kaïn klinkt nog steeds in mensenmonden. Na de moord op zijn broer zei hij, toen God vroeg waar zijn broer Abel was: “Ben ik soms mijn broeders hoeder?” Jezus staat in de lijn van Mozes en Ezechiël. Zijn antwoord daarop is: “Ja, jij bent jouw broeders hoeder.”
Dat gaat in tegen individualisme, waarbij privacy welhaast het hoogste goed lijkt te zijn geworden. Een vreemde situatie want we strooien op het internet inmiddels kwistig rond met allerlei gegevens over onszelf. Maar als er vanwege leeftijdbewaking een scan wordt gemaakt van mijn gezicht als iemand alcohol of tabak koop, voelen mensen zich plotseling bedreigd in hun privacy.
Israël kon nog over zichzelf spreken als over één Volk, Gods Volk. Jezus wist wat het betekende om als individu ook voor het hele volk te staan. Hij kon de zonden van zijn Volk en van alle mensen op zich nemen, door zijn innerlijk verbondenheid met God en de naaste. De basis voor die saamhorigheid is zijn naastenliefde. Niet de jacht op bezit, luxe en macht, de bouwstenen van onze economie, bouwen de gemeenschap op. Dat lukt alleen als we zorg en aandacht voor elkaar bevorderen, met idealen die dikwijls haaks staan op de doelen van onze commercie wereld.
Jezus eindigt vandaag in het Evangelie met eenheid in het gebed: “Waar twee of drie eensgezind op aarde iets vragen”. Samen bidden, je hart uitspreken tot God, samen met je man of je vrouw, samen met je kinderen, samen met je medeparochianen of geloofsgenoten uit een andere kerk. Samen bidden tot God, daar kan God geen weerstand aan bieden, want daar is het Christus zelf in ons midden die met ons en in ons bidt. Zo mogen wij ook Eucharistie vieren en hier die eenheid uitdrukken in onze geloofsbelijdenis. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God, onze Vader.
Wij bidden voor de Kerk; wij vragen om een diepe eenheid, saamhorigheid en verbondenheid; dat alle gelovigen elkaar meer en meer zien als broeders en zusters in Christus en samenwerken aan een nieuwe eenheid omwille van Gods Koninkrijk. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor onze wereld, dat iedereen mag beseffen dat mensen gelijk zijn, dat begeerte naar macht en bezit wordt overwonnen, dat demagogie wordt ontmaskerd en wereldleiders zich inzetten voor vrede en eenheid onder de mensen. (Laat ons bidden.)
Wij bidden voor onze parochie, wij vragen dat onze zes parochiekernen mogen groeien in eenheid, ter plaatse in de verschillende dorpen en onderling binnen de gehele Augustinusparochie. Dat deze eenheid vruchtbaar mag zijn voor de verkondiging van het Evangelie. (Laat ons bidden.)
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, we bidden om geloof en liefde, om hoop en wijsheid, dat zij samen de eenheid weten te bewaren als een basis voor een goede opvoeding en een gelukkig huwelijksleven. (Laat ons bidden.)
Intenties