Petrus en Paulus: Tegengestelde karakters, andere opvoeding en achtergrond, maar ze hebben elkaar volledig gevonden in Christus.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Joannes de Doper (Katwijk), en de H. Willibrord (Oegstgeest), weekeinde van 28 en 29 juni 2014, om 19.00 uur, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren (MP3)
Preek: A2014PTPLAAUFX
Lezingen
E.L.: Handelingen 12,1-11
Ps.: 34 (33) 2-3, 4-5, 6-7, 8-9
T.L.: 2 Timoteüs 4,6-8.17-18
VE.: Matteüs 16,18
Ev.: Matteüs 16,13-19
Homilie
Petrus en Paulus, zo verschillend en toch ook zo vergelijkbaar. Petrus, de visser, Saul de farizeeër, beiden hartstochtelijk en gedreven. Petrus die gevoelig is voor menselijk opzicht en dan vaak impulsief optreedt, Paulus die eenmaal zeker van zijn zaak voor koning en keizer niet bang is. Beiden gegrepen door de persoon van Jezus Christus, beiden als martelaar gestorven in Rome.
In Rome heb ik tweemaal de Scavi mogen bezoeken. Dat is de opgraving onder de Sint Pieter. Tussen 1940 en 1949 is daar enorm veel werk verzet en is een volledige dodenstad, een begraafplaats met kleine huisjes voor de doden opgegraven. Maar stapsgewijs vond men ook het oorspronkelijke graf van Petrus. De gelovigen uit de eerste eeuw waren al begonnen met een monumentje op zijn graf. Dat werd een kerk en dat werd later de Sint Pieter. Zo wilden ze ongetwijfeld uitdrukken dat het Woord van Jezus waarheid was geworden: “Op deze steenrots zal Ik mijn Kerk bouwen”.
Rondom Petrus zijn allerlei legenden ontstaan. Voor zijn marteldood zou hij op aanraden van zijn medechristenen hebben willen vluchten. Maar onderweg komt hij Christus tegen die zijn kruis de stad in draagt. Daarop vraagt Petrus: Quo vadis? Waar gaat U heen? Waarop Jezus antwoordt: “Ik ga naar Rome om opnieuw gekruisigd te worden.” Petrus kon door deze ervaring onderscheid maken tussen wat de mensen willen en wat God wil. Het getuigenis volhouden tot en met de dood, zou meer vrucht dragen dan nu vluchten om elders verder te kunnen werken. Het is een legende die waarschijnlijk heel dicht bij de werkelijkheid staat.
Van Paulus weten we dat hij in een visioen van Christus te horen kreeg dat hij voor de keizer moest getuigen. Gedurende zijn laatste jaren werd het hem steeds duidelijker dat dit zou leiden tot de marteldood. De basiliek Sint Paulus buiten de muren is gebouwd op zijn graf. Ook dat begon aanvankelijk met een klein monumentje waar in de geschiedenis overheen is gebouwd. De plek waar Paulus werd onthoofd, is volgens de traditie Tre Fontana. Een plek met drie bronnen. De legende heeft deze bronnen geïnterpreteerd als drie plaatsen waar het hoofd van Paulus na zijn onthoofding de grond had geraakt.
Twee martelaren: Petrus apostel door Jezus geroepen tijdens Jezus’ leven op aarde, Paulus door Jezus geroepen op weg naar Damascus. Petrus die Jezus had verloochend door te zeggen dat hij Hem niet kende. Paulus die de Christenen vervolgde omdat hij Jezus voor een bedrieger hield.
Er is een moment bekend waarop Petrus en Paulus met elkaar in botsing kwamen. In de periode dat er heftig werd gediscussieerd over de Wet van Mozes: Moeten de heidenen die wel of niet onderhouden? Moeten de heidenen wel of niet besneden worden? Bij een bezoek aan hem vond Paulus dat Petrus niet correct was in zijn voorbeeld. Als er belangrijke Joden kwamen, gedroeg Petrus zich Joods, maar bij de heidenen deed hij met hen mee. Dat vond Paulus inconsequent. Later zal Paulus genuanceerder zijn en zelf ook iets in die geest zeggen, als hij schrijft: “Van allen onafhankelijk, heb ik mij de slaaf van allen gemaakt, om er zoveel mogelijk voor Christus te winnen. Met de zwakken ben ik zwak geworden om de zwakken te winnen. Alles ben ik voor allen om er tot elke prijs enkelen te redden (1. Kor. 9,22).” Dat is ook steeds meer de houding van Paulus geworden op andere momenten. Als er gediscussieerd wordt over het eten van offervlees, waar op zich niets op tegen is, schrijft hij: “Daarom, als mijn eten aanstoot geeft aan mijn broeder zal ik in eeuwigheid geen vlees meer gebruiken, om mijn broeder geen aanstoot te geven”.
Uiteindelijk hebben Petrus en Paulus elkaar volledig gevonden in Christus. Tegengestelde karakters, andere opvoeding en achtergrond, de een meer een doener, de ander meer een denker, maar beiden geraakt door Christus en vervuld van zijn Geest.
Het hoogfeest van deze apostelen helpt ons stil te staan bij de eenheid die eigen is aan onze Rooms Katholieke Kerk. Het is een teken aan de wand voor alle kerken die zich los hebben gemaakt van het Petrusambt, dat zij stuk voor stuk geplaagd zijn door de repeterende breuk. Deze breuken kunnen we goedpraten door kerkbeelden te bedenken als een boom met vele takken en dat we juist in onze verscheidenheid één kunnen zijn, maar dat lijkt mij toch een struisvogelhouding, een uitvlucht. De verdeeldheid tussen de kerken die in de geschiedenis deels veroorzaakt is door de eenheid van kerk en staat, die verdeeldheid is een aanfluiting voor ons Christen zijn en een blamage voor het Evangelie. Het is een wegkijken van Christus die hartstochtelijk bidt om éénheid.
Petrus en Paulus laten ons zien dat het kan. Charisma en ambt staan niet tegenover elkaar, maar hebben elkaar nodig. Stabiliteit en beweeglijkheid, identiteit en vitaliteit, stevigheid en ontwikkeling. Wat tegengesteld lijkt, wat soms botst, wat vaak zo anders is en wat spanning oproept, hoort bij elkaar, zoals een lichaam niet alleen bestaat uit een geraamte of alleen uit organen. Een geraamte is een rammelend skelet; louter organen is slechts een hoop vlees, maar samen, vervuld van de Geest, vormen zij de levende mens, Gods kind, Gods Kerk, de levende Christus op aarde.
We hebben een lange traditie in eenheid. Ook voor ons geldt dat we steeds de uitersten bij elkaar moeten houden en de spanning verduren die dat meebrengt. Alleen dan zal ons leven en ons Kerk zijn vrucht dragen zoals Petrus en Paulus dat hebben gedaan in hun leven en hun sterven. Amen.
Voorbede
Bidden wij op voorspraak van de apostelen Petrus en Paulus.
Wij bidden voor de Kerk, op dit apostelfeest. We bidden om eenheid in geloof, bij alle verschillen van karakter en temperament, we bidden om eenheid tussen leergezag en verkondiging, tussen bidders en werkers, tussen ambt en charisma; dat Christus Zelf onze eenheid is. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor onze wereld, voor onze samenleving dichtbij en ver weg. Wij vragen om een nieuwe inspiratie voor onze tijd, dat wij wegen vinden, zoals Petrus en Paulus, om het geloof in Christus zelf te beleven en ook uit te dragen. (Laat ons bidden.)
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekern, voor alle Peters, Pieters en Petra’s, voor alle Paul’s en Paula’s, en al onze parochianen, dat wij het vuur van geloof en liefde in ons hebben dat deze apostelen heeft bezield, tot dienst aan God en de naaste. (Laat ons bidden.)
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat wij op voorspraak van deze apostelen ieders talenten mogen herkennen en waarderen, opdat ieder een bijdrage kan leveren aan Gods Rijk van liefde en vrede. (Laat ons bidden.)
Intenties