Alles wat op nederigheid duidt, op dienstbaarheid, op mildheid, op volgzaamheid of inschikkelijkheid, dat vinden we eigenlijk wel fijn, als een andere dat heeft. Als een ander meegaand is en toegeeflijk, zacht van karakter en vriendelijk, dan vinden we dat wel fijn. Maar de vraag is of we het ambiëren voor onszelf.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Willibrord (Oegstgeest) en de H. Joannes de Doper (Katwijk), weekeinde van 28 en 29 januari 2017, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2017DHJ04AAUFX
Lezingen
E.L: Sefanja 2, 3; 3, 12-13
Psalm: Ps. 146 (145, 7, 8-9a, 9bc-10
T.L: 1 Korinte 1, 26-31
All: Johannes 1, 14 en 12b
EV: Matteüs 5, 1 -12a
Homilie
Wat zeggen die woorden ons nog? Ootmoedigheid, gerechtigheid en waarheid, zachtmoedigheid en barmhartigheid, zuiverheid van hart en vredelievendheid? Wanneer ik Google op een woord als “zachtmoedigheid”, dan kom ik uit bij een encyclopedisch woordenboek of bij een min of meer kerkelijke site. Nergens zie ik een gewoon krantenartikel of nieuwsitem waarin het woord zachtmoedig of zachtmoedigheid wordt gebruikt. Het woord is bijna uit ons spraakgebruik verdwenen. Ootmoedig zou je misschien kunnen vertalen met “meegaand” of “volgzaam”. Deemoedig zou je eerder met gedienstig of dienstbaar, kunnen vertalen.
Zo kunnen we elk woord onderzoeken, zachtmoedigheid, barmhartigheid … Zachtmoedig is een vertaling van het Griekse woord “praeis”, dat in het Latijn is vertaald met “mites”. Het betekent zoiets als zachtaardig, dat is zacht van gemoed, zacht van aard. Ofwel een zacht mens.
Hoe komt het dat ze uit ons spraakgebruik verdwenen zijn? U kunt het wel raden. De zachte krachten zijn in de wereld nauwelijks in tel. Alles wat op nederigheid duidt, op dienstbaarheid, op mildheid, op volgzaamheid of inschikkelijkheid, dat vinden we eigenlijk wel fijn, als een andere dat heeft. Als een ander meegaand is en toegeeflijk, zacht van karakter en vriendelijk, dan vinden we dat wel fijn. Maar de vraag is of we het ambiëren voor onszelf.
Kijk je naar de reclame, dan gaat het erom dat jij snel bent, flitsend, eigenzinnig, assertief, de wereld draait om jou, je weet wat je wilt, je maakt je eigen leven, jij bent het die het bepaalt, het is jouw wereld, grijp je kansen, zorg dat je vooraan staat. De werkelijkheid is heel anders, je bent een van de velen, je hoort in veel dingen bij de middenmoot. Je bepaalt niet alles zelf, de meeste dingen komen op je af en daar moet je het mee doen. Het is de wereld van de illusie die we voortdurend met de reclame over de mensen uitstorten en waardoor we de nuchtere werkelijkheid wat vergeten. In dat geval leven we feitelijk in een droomwereld, waardoor de commercie ons in de roes gevangen houdt.
In die roeswereld passen geen woorden als eenvoud, vergevingsgezindheid, mildheid, zachtmoedigheid, tevredenheid, volgzaamheid of vriendelijkheid.
Dus is het logisch dat de woorden uit het spraakgebruik verdwijnen, want we koesteren de commerciële wereld waarin deze begrippen geen plaats hebben.
Dat maakt een preek wel lastiger, want wat neemt u straks in gedachten mee naar huis? Hier willen we Christus ontmoeten, in Woord en Sacrament. Wanneer we hier samen zijn offer gedenken en zijn aanwezigheid vieren, wanneer u ter Communie gaat, beleeft u zijn verbond met ons. Dan mag al werkelijkheid worden wat Jezus zegt in het Evangelie: “Zalig de treurenden, want zij zullen getroost worden …” Zijn aanwezigheid biedt troost in alle wederwaardigheden en wisselvalligheden van het leven. Die troost neemt u mee in uw hart. Maar welke woorden blijven u bij?
Jezus leert ons: “Alles, wat gij wilt dat de mensen voor u doen, doet dat ook voor hen. Dat is Wet en Profeten.” Dat gaat over doen. Het gaat er ook over hoe we er voor elkaar zijn. Vinden wij het fijn als een ander niet opdringerig is, wees dan zelf niet opdringerig. Vinden we het fijn als een ander niet voordringt en volgzaam zijn of haar beurt afwacht, doe dan hetzelfde. Waarderen we een vriendelijk woord van de ander, wees dan zelf vriendelijk, en zo kunnen we er nog veel aan toevoegen.
We mogen best een keer een gedachten-oefening doen en eens nadenken wast ik in de ander waardeer. Kan ik daar iets van leren, kan ik daar iets van overnemen? Dat gaat misschien in tegen onze tijdgeest, want daar zeggen we: “wees vooral jezelf” “probeer niet een ander te zijn” “ontdek je eigen talenten” enzovoort. Dat is in zekere zin ook waar, maar hoe ontdek je je eigen talenten? Door te oefenen, door rond te kijken, dan weet je ook wat waardevol is en bijdraagt aan het geheel.
Wat waardeer je in de ander? Kan je dat ook zelf ontwikkelen. Wat waardeer je in je opa en oma? Wat waardeer je in de leerkracht? Wat waardeer je in je broers of zussen, je vrienden en kennissen?
Wanneer Jezus zijn zaligsprekingen verkondigt, zegt Hij niets nieuws voor zijn leerlingen. Want wat hij verkondigt, brengt Hij al jaren in de praktijk. Hij kan treuren om een stad als Jeruzalem, Hij zoekt troost bij zijn Vader in de hemel. Jezus is zachtmoedig, nederig, mild en vriendelijk. Hij brengt de enige vrede die standhoudt en Hij bezit reeds het Rijk Gods.
Wat nemen we mee, als we straks naar huis gaan. Iets van zijn troostende en genezende aanwezigheid. Welk woord mag ons inspireren, welke houding van Jezus zouden we ons eigen willen maken? We vragen het aan de heilige Geest, we nemen het mee in onze voorbede. Het mag een volgende stap zijn in navolging van Christus. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God in geloof en vertrouwen.
Wij bidden voor alle mensen die zich hun kleinheid en hun beperking bewust zijn, dat zij de zaligsprekingen van Jezus verstaan en kracht vinden bij God, om de weg van het Koninkrijk te bewandelen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze samenleving, dat we ons niet blindstaren op rijkdom, macht en aanzien, maar dat steeds meer mensen de weg van Jezus gaan begrijpen, die leidt naar een wereld van goedheid en naastenliefde. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekern, dat we de zwakke krachten hoog in aanzien houden, ootmoedigheid, gerechtigheid en waarheid, zachtmoedigheid en barmhartigheid, zuiverheid van hart en vredelievendheid. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, vragen we dat de Geest van Jezus Christus mag heersen in onze gezinnen, dat we met Hem weerstand bieden aan de geest van de wereld. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties