De volmaaktheid van Jezus is: de ander nabij zijn, met de ander op weg gaan, de fouten van de ander te verdragen en door alles heen te blijven beminnen. Die volmaaktheid hebben we niet uit onszelf.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Joannes de Doper (Katwijk), Sint Jozef en De Goede Herder (Wassenaar), weekeinde van 18 en 19 februari 2017, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering vanuit De Goede Herder te Wassenaar (MP3)
Preek vanuit De Goede Herder te Wassenaar (MP3)
Preek: A2017DHJ07AAUFX
Lezingen
E.L: Leviticus 19, 1-2. 17-18
Psalm: Ps. 103, (102), 1-2, 3-4, 8 en 10, 12-13
T.L: 1 Korinte 3, 16-23
All: Johannes 10, 27
EV: Matteüs 5, 38-48
Homilie
Drie zondagen terug, stelde ik u de vraag: Wat zeggen deze woorden ons nog? Ootmoedigheid, gerechtigheid en waarheid, zachtmoedigheid en barmhartigheid, zuiverheid van hart en vredelievendheid? Vandaag komt daar een woord bij: heiligheid.
In de Bijbel is dit een kernwoord. Ik tel zo’n 1281 woorden in de Bijbel die iets met heilig te maken hebben. Heilig, heiligheid, heiliging, heiligdom enzovoort. Maar wat betekent “heilig” nog voor ons? Het is als met het woord ootmoedig. Het komt nauwelijks meer voor in een krantenbericht, tenzij het over de kerk gaat, of over een religieus thema. Je kunt daarom de vraag stellen: “Is heilig worden nog wel een thema in onze tijd?”
Vandaag komt het woord heilig voor in zowel de eerste als in de tweede lezing. In het Evangelie zegt Jezus: “Weest dus volmaakt, zoals uw Vader in de hemel volmaakt is.” Die drie lezingen staan niet voor niets bij elkaar.
Waar denkt u aan bij het woord “heilig”? Denkt u dan aan een heiligenbeeld, waarbij een heilige vroom omhoog kijkt? Of denkt u aan bekende hedendaagse heiligen? Maximiliaan Maria Kolbe, Moeder Teresa, Paus Johannes Paulus II?
De lezingen zetten ons op het spoor. De Bijbel denk bij heiligheid niet alleen aan wat we noemen, cultische heiligheid of cultische reinheid. Als de Joden zich moesten heiligen, dan moesten ze zich reinigen en een ritueel bad nemen. Ze moesten zich onthouden van alles wat onrein maakt volgens de Wet van Mozes. Maar in de eerste lezing hoor je meteen al dat heilig niet alleen te maken heeft met de tempel, de eredienst of cultische reinheid, maar ook alles te maken heeft met de naaste: “Wees heilig, want Ik, de Heer uw God, ben heilig. Wees niet haatdragend tegen uw broeder. Neem geen wraak op een volksgenoot en koester geen wrok tegen hem. Bemin uw naaste als uzelf. Ik ben de Heer.”
Nu zou het gemakkelijk zijn als we zouden zeggen dat wat we tegenwoordig onder een goed mens verstaan, dat net zoiets is als dit heilig zijn in de Bijbel. Maar dat is te simpel gedacht. In onze tijd is een goed mens vooral iemand die goed is voor zijn naaste, voor het milieu, die oog heeft voor andermans noden.
Maar het woord “goed” is al niet meer duidelijk. Sommigen vinden dat je goed doet als je een vrouw met een ongeplande zwangerschap naar een abortuskliniek verwijst. Of als je iemand die bang is voor de dood en de aftakeling, naar een euthanasie-arts verwijst. Sommigen vinden ook dat je een goed mens bent als je ijvert voor de Drion-pil, een zelfdodingspil, als je vindt dat het leven mooi genoeg is geweest en het niet meer hoeft.
Vanuit een Christelijke ethiek vinden we goed, als je een vrouw met een ongeplande zwangerschap helpt om het kind geboren te laten worden en moeder en kind helpt, en vaak ook de vader. Goed is vanuit een gelovige benadering dan dat je iemand die bang is voor de aftakeling nabij blijft en zorgt dat iemand niet door de eenzaamheid naar de dood gaat verlangen en niet door de pijn een einde aan zijn leven wil maken.
Het woord “goed” is allang niet meer eenduidig. Het lijkt soms zo, maar wat in onze tijd politiek correct “goed” is, stemt allang niet meer overeen met wat wij goed noemen in navolging van Christus. Goed heeft bij ons met heilig te maken en heilig heeft met God te maken die goed is voor ons en voor onze naaste en van ons vraagt dat wij goed zijn voor de naaste zoals God dat is.
In het Evangelie gebruikt Jezus het woord “volmaakt”. Is dat niet onhaalbaar? Te hoog gegrepen? Bouw je dan niet al meteen een grote teleurstelling in, frustratie en ontmoediging. Dat is toch niet de mensenmaat, volmaaktheid?
Hoe kan Jezus die zo barmhartig is voor de overspelige vrouw, die de lamme doet opstaan, die Levi de tollenaar tot apostel maakt, die oproept tot vergeving zeventig maal zeven maal, hoe kan Hij oproepen tot volmaaktheid?
Dat kan alleen als Jezus juist daar die volmaaktheid in ziet. Weest barmhartig zoals uw hemelse Vader barmhartig is. Weest geduldig zoals uw hemelse vader geduldig is. Wees goed voor de ander, zoals uw hemelse Vader goed is voor jou. Uw Vader in de hemel, laat immers de zon opgaan over slechten en goeden en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen.
Heiligheid in de ogen van Jezus is niet alleen dit of alleen dat. Niet alleen heilig door de sacramenten te ontvangen en te bidden, trouw te zijn aan wat de Kerk voorhoudt en verbonden te blijven met de geloofsgemeenschap. Ook niet alleen door goed te zijn voor de naaste op de manier van Jezus. Die twee horen voor Hem bij elkaar. Heilig is voor Hem zowel het één als het ander. Je band met God en met de naaste. Daar zit voor Hem de volmaaktheid. Geen volmaaktheid als een ivoren toren waar de anderen bewonderend naar moeten opzien, maar meer zoals paus Franciscus dat steeds opnieuw herhaalt, volmaaktheid door de ander nabij te zijn, met de ander op weg te gaan, de fouten van de ander te verdragen en door alles heen te blijven beminnen. Die volmaaktheid hebben we niet uit onszelf. Daarom zijn we hier, om daartoe inspiratie en kracht op te doen, om steeds weer een stap of een stapje te zetten in navolging van Christus. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die ons kent en die ons liefheeft.
Wij bidden voor alle mensen die Jezus willen navolgen, dat zij van Hem leren wat goed zijn betekent, wat heiligheid en wat volmaaktheid is, dat zij zich laten sterken door zijn Woord en zijn sacrament en door Hem na te volgen uitgroeien tot Kinderen van God. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze samenleving, dat deze cultuur terugkeert naar de bron van goedheid en heiligheid, dat de eenzijdigheid wordt doorbroken zodat Gods bedoeling weer in zicht komt als leidraad voor het leven. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekern, dat we ons voortdurend inspannen om oog te hebben voor elkaar, dat we elkaar steunen in onze band met de Kerk en de geloofsgemeenschap, dat we elkaar nabij zijn in liefde voor God en elkaar. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, wij vragen om wijsheid in de opvoeding, zodat kinderen leren zowel God lief te hebben alsook de naaste, dat zij van Jezus leren wat goed zijn is. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties