Heilige onverschilligheid is dat je beseft hoe alles op aarde mooi en waardevol en tegelijk ook relatief is, en dat je daarom zoekt naar de Goddelijke kern en je daarvoor met hart en ziel inzet.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Willibrord (Oegstgeest) en de H. Laurentius (Voorschoten), weekeinde van 25 en 26 februari 2017, om 19.00 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2017DHJ08A
Lezingen
E.L: Jesaja 49, 14-15
Psalm: Ps. 62 (61), 2-3, 6-7, 8-9ab
T.L: 1 Korinte 4, 1-5
All: Johannes 14, 5
EV: Matteüs 6, 24-34
Homilie
Denkt u weleens na over het eeuwig leven? We leven in een tijd waarin bijna ieder mens wel een eigen idee heeft over het hiernamaals. Omdat de gemiddelde leeftijd in onze kerken toch wel wat hoog is, leek het me niet verkeerd daar een keer wat aandacht aan te besteden en de lezingen vandaag bieden daarvoor een goede gelegenheid.
Bij uitvaartgesprekken komt dit onderwerp dikwijls aan bod. Wat geloofde vader of moeder? Verleden jaar september heb ik al even gesproken over de vele ideeën van tegenwoordig, over de ietsist en de nietsist, over de agnost en de atheïst. Maar het gaat me nu meer om het geloof in het hiernamaals, de hemel, de eeuwigheid.
Kort geleden hoorde ik bij een uitvaart dat het geloof van de overledene langzaam veranderd was in hoop. Hij geloofde niet meer zo vast in een leven na de dood, maar hij hoopte wel dat het er was. Ik denk dat dit aardig weergeeft hoe veel oudere gelovigen erover denken. Van de jongere generatie hoor ik ook dikwijls de opmerking dat ze niet zozeer bezig zijn met een hiernamaals, ze zijn meer bezig met het hiernumaals. Ze vinden het vooral belangrijk dat vader of moeder voortleeft in hun gedachten, in hun gevoel en in dat van de kleinkinderen.
Vanuit die gedachte wil ik aansluiten bij de eerste lezing van vandaag. Wanneer de volgende generatie is overleden, denkt iemand dan nog aan opa of oma. Of over 100 jaar, of 1000 jaar, is er dan nog enige herinnering bij iemand aan de mensen die nu leven. In het Joodse volk leefde ook sterk de gedachte dat een mens voortleeft in zijn nageslacht. Kinderloosheid was daarmee een dubbele straf. Maar ook als je veel kinderen hebt, wat is er na 10 generaties nog over van jouw genetisch erfgoed, en wat betekent dat dan nog voor jouw voortbestaan?
In de eerste lezing zegt God: “… ook al zou een moeder haar kind vergeten, neen, Ik vergeet u nooit!” Dit zegt God tegen zijn Volk en zo tegen elk van zijn kinderen: “Ik vergeet jou nooit”. Wij mensen kunnen vergeten, wij bestaan in de tijd en de tijd wist gaandeweg alles op aarde uit. Ooit dooft de zon, dooft het heelal. Dan is er een nieuwe Big Bang nodig voor een nieuw heelal. Wat is er nog over op aarde over een miljoen jaar?
Maar God zegt: “Ik vergeet jou nooit”. Als wij het al zo belangrijk vinden dat wij elkaar niet vergeten, wanneer mensen al blij zijn dat ze voortleven in de gedachten van kinderen en kleinkinderen, hoeveel meer is het dan dat wij mogen leven in God, al is het alleen maar omdat God ons niet vergeet. Dat is al een vorm van eeuwig leven, omdat alleen God voor, achter en boven de tijd staat. Hoe we het ook wenden of keren, wij kunnen niet verdwijnen in de tijd, want God vergeet ons nooit.
Bij uitvaarten wordt ook dikwijls nagedacht over de lezingen en soms wordt het Evangelie van vandaag gekozen. Dat is met name wanneer de overledenen iemand was die niet zo gevoelig was voor uiterlijkheden, die niet overbezorgd was over de dag van morgen, een vader of moeder die goed het onderscheid wist te maken tussen wat belangrijk of bijkomstig was. En heel bijzonder als ze dit ene woord van Jezus in de praktijk hadden gebracht: “… zoekt eerst het Koninkrijk en zijn gerechtigheid; dan zal dat alles u erbij gegeven worden.
Die houding weerspiegelt helemaal de houding van Jezus en zo ook van iemand die Jezus wil navolgen. Het wordt ook wel heilige onverschilligheid genoemd. Dat is niet de gewone onverschilligheid van, wat maakt het uit, het is toch allemaal een pot nat, het interesseert me niets. Dat is niet een houding die we elkaar kunnen aanbevelen. Maar heilige onverschilligheid is dat je beseft hoe alles op aarde mooi en waardevol en tegelijk ook relatief is, en dat je daarom zoekt naar de Goddelijke kern en je daarvoor met hart en ziel inzet.
Het slaat ook terug op de eerste woorden van het Evangelie: “Niemand kan twee heren dienen: … Gij kunt niet God dienen én de mammon. Dat betekent een heilige onverschilligheid, vrij staan tegenover alles wat ons bindt aan deze aarde, aan deze wereld, aan deze cultuur die voorbijgaat. Niet een laat-maar-waaien-onverschilligheid, maar alles zien in hun juiste proporties. Zoals paus Johannes Paulus II, zelf een fervente sporter, eens zei: “Voetbal is het belangrijkste van alle onbelangrijke dingen”. Zou het geld de juiste uitdrukking zijn van wat belangrijk is, dan zou voetbal heel belangrijk zijn. Maar de meest wezenlijke dingen zijn niet met geld te koop: Liefde, vrede, hoop, vriendschap, trouw en ga zo maar door. Wanneer dat zich vermengt met geld, dan bederft dat de liefde, de vrede, de hoop, de vriendschap en de trouw.
Om nu te voorkomen dat we elkaar onder de loep nemen en al te snel een oordeel klaar hebben over hoe de ander in het leven staat, drukt Paulus ons in de tweede lezing op het hart: “De Heer is het die over mij oordeelt”.
Er is nog veel meer te zeggen over het eeuwig leven, maar voor velen kan het al een troostvolle gedachten zijn dat God zegt: “Ik vergeet jou nooit”. Dat alleen God over ons oordeelt en dat er een heilige onverschilligheid bestaat waarin we ons kunnen oefenen: “… zoekt eerst het Koninkrijk en zijn gerechtigheid; dan zal dat alles u erbij gegeven worden”. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die ons eeuwig leven geeft.
Wij bidden voor alle Christenen, dat zij zich niet laten verwarren door de vele meningen die in onze tijd klinken, dat zij durven te geloven in Gods eeuwige liefde en trouw, en zich verheugen in het eeuwige leven waarvoor God borg staat (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze samenleving, dat we weerstand bieden aan zelfgenoegzaamheid, dat we de natuur behoeden, dat we het klimaat beschermen, dat mensen wakker worden uit de roes van de welvaart en opkomen voor gerechtigheid en vrede. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekern, dat de vreugde van het Evangelie, de vreugde van de liefde en de vreugde van het eeuwig leven ons vervullen, zodat wij vrij zijn om te kiezen voor God en de naaste. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, wij vragen om Gods hulp, dat we in de schoonheid van de natuur en de liefde voor elkaar Gods liefdevolle zorg voor ons allen herkennen en met hem meewerken. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties