Het Koninkrijk der Hemelen: Waar vinden we dat, hoe komen we er, kan je het beschrijven?
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Willibrord (Oegstgeest) en Joannes de Dooper (Pijnacker), weekeinde van 29 en 30 juli 2017, om 19.00 en 09.15 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2017DHJ17A
Lezingen
E.L: 1 Koningen 3, 5. 7-12
Psalm: Ps. 119 (118), 57 en 72, 76-77, 127-128, 129-130
T.L: Romeinen 8, 28-30
All. Vers. Matteüs 11, 25
EV: Matteüs 13, 44-52 of 44-46
Homilie
Het is een van de eerste uitspraken in het Evangelie: “Bekeert u, want het Rijk der hemelen is nabij.”? Zo begon Johannes de Doper (Matteüs 3,2). Kort daarna begon Jezus zijn verkondiging met dezelfde oproep: “Bekeert u, want het Rijk der hemelen is nabij.” (Matteüs 4,17). Vanaf dat moment heeft Jezus het voortdurend over het “Rijk der Hemelen”. In de zaligsprekingen (Matteüs 5,3): “Zalig de armen van geest, want aan hen behoort het Rijk der hemelen”. Hetzelfde als Jezus over trouw aan Gods voorschriften spreekt: “Wie ze onderhoudt en leert zal groot geacht worden in het Rijk der hemelen”.
De afgelopen zondagen hebben we Jezus ook steeds weer horen spreken over het Rijk der hemelen. Twee weken geleden tot zijn leerlingen: “Aan u is het gegeven de geheimen van het Rijk der hemelen te kennen” (Matteüs 13,11). Daarna in de gelijkenissen: “Het Rijk der hemelen gelijkt op een man die op zijn akker goed zaad had gezaaid … ” (Matteüs 13,24). “Het Rijk der hemelen gelijkt op een mosterdzaadje …” (Matteüs 13,31). “Het Rijk der hemelen gelijkt op gist, die een vrouw in drie maten bloem verwerkte …” (Matteüs 13,33).
Vandaag gaat het opnieuw over het Rijk der hemelen. “Het Rijk der hemelen gelijkt op een schat, verborgen in een akker …” “Ook gelijkt het Rijk der hemelen op een koopman, op zoek naar mooie parels …”. “Ook gelijkt het Rijk der hemelen op een sleepnet dat in de zee geworpen, vissen van allerlei soort bijeenbracht …”. Tenslotte eindigt Jezus met de opmerking: “Daarom is iedere Schriftgeleerde die onderwezen is in het Rijk der hemelen, gelijk aan een huisvader die uit zijn schat nieuw en oud te voorschijn haalt.”
Weet u nu met zoveel gelijkenissen wat het Rijk der hemelen is? Een zaaier die zaait. Een mosterdzaadje in de tuin, gist in het deeg, een schat in een akker, een koopman op zoek naar mooie parels, vissen in een sleepnet en nog meer. Gerard Reve schreef ooit de bekend geworden zin: “Dat Koninkrijk van U, weet U wel, wordt dat nog wat?” Het is de taal van iemand die het wachten moe is, die een ambivalente houding naar God heeft, die niet weet wat hij nog mag verwachten.
Jezus begon zijn verkondiging in het voetspoor van Johannes de Doper. Ze zeiden beiden hetzelfde: “Bekeert u, want het Rijk der hemelen is nabij.” Maar bedoelden ze ook hetzelfde? Johannes verwachtte de grote ommekeer: Hij zei: Ik doop u met water, opdat ge u bekeren moogt; Hij die na mij komt, is sterker dan ik … De wan heeft Hij in zijn hand en Hij zal zijn dorsvloer grondig zuiveren; zijn tarwe zal Hij in de schuur verzamelen, maar het kaf verbranden in onblusbaar vuur” (Matteüs 3,11-12). Bij Jezus klinkt het toch anders: “Zalig de armen van geest, want aan hen behoort het Rijk der hemelen”.
Als iemand u straks vraagt waar heeft pastoor Hagen over gepreekt, dan weet u in ieder geval: Over het Rijk der Hemelen. Maar als diezelfde persoon vraagt: “Wat is dat, het Rijk der Hemelen?”, kunnen wij het dan uitleggen? Ik ben al over de helft van mijn preek dus ik moet het nu kort houden. Herinnert u hoe het Joodse Volk wegtrok uit Egypte, naar het beloofde land, naar een eigen land, waar hun God het voor het zeggen heeft. Als Jezus met zijn grote werk begint, zegt hij tegen zijn leerlingen: “Kom volg Mij (Matteüs 4,19)”. Net als Mozes, net als Jozua en zoveel anderen dat zeiden. Maar waarheen moeten ze Hem volgen? Ze zijn toch al in Israël, ze zijn toch al in het beloofde land. Ja de Romeinen overheersen het, maar ze hebben de tempel en de synagoges, ze kunnen vrij hun geloof beleven. Toch zegt Jezus: “Kom, volg Mij”. Om in het Rijk der Hemelen te komen, moet je Jezus volgen. Hij is de enige Weg. Zoals hij zelf zei: “Niemand komt tot de Vader dan alleen door Mij” (Johannes 14,6).
Net zoals Jezus niet een weg is die je kunt asfalteren, zo is het Rijk der Hemelen geen gebied met een grens of een hek. Het Rijk der Hemelen begon al bij Salomo in de eerste lezing. Hij koos voor wijsheid, zodat hij zijn Volk kon besturen. Toen kreeg hij er ook nog van alles bij. Precies zoals Jezus later zal zeggen (Matteüs 6,33): “ … Maar zoekt eerst het Koninkrijk en zijn gerechtigheid: dan zal dat alles u erbij gegeven worden. Of zoals Paulus het in de Tweede lezing zei: “Want die Hij te voren heeft gekend, heeft Hij ook te voren bestemd tot gelijkvormigheid met het beeld van zijn Zoon …”. Of zoals Paulus elders schrijft: (Galaten 2,20) “Ikzelf leef niet meer, Christus is het die leeft in mij”. Met andere woorden: Jezus volgen is één worden met Hem.
Het ging vandaag over het Koninkrijk der Hemelen. Waar vinden we dat, hoe komen we er, kan je het beschrijven? Het Rijk der Hemelen is alleen toegankelijk in gelijkenissen, of zoals Jezus het ooit zei: “Men kan niet zeggen: Kijk, hier is het, of daar is het. Want het Rijk Gods is midden onder u” (Lukas 17,20). Waar Christus aanwezig is, daar is het Rijk der Hemelen aanwezig. Waar Christus Koning is, daar is Gods Koningschap, daar is het Rijk der Hemelen. Hier in de Eucharistie, hier samen in de kerk, hier proeven we en ervaren we het Rijk der Hemelen. Het Rijk der Hemelen is daar waar de woorden van het Onze Vader werkelijkheid worden: “Onze Vader, die in de hemelen zijt, uw Naam worde geheiligd, uw Koningschap kome, uw Wil geschiede zoals in de hemelen ook op aarde”. Maria de moeder van de Heer, leert ons: Doe wat Hij u zegt. Jezus zegt ons: “Kom, volg Mij”. “Wordt als de kleine kinderen, om het Rijk der Hemelen binnen te gaan”. “Kom, volg Mij”. “Dan dwaal je niet rond in de duisternis”. “Kom allen tot Mij. Ik zal U rust en verlichting geven”, want: “Ik Ben de Weg, de Waarheid en het Leven”. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die ons uitnodigt zijn Koninkrijk binnen te gaan.
Wij bidden voor de Kerk, dat alle gelovigen zich meer en meer richten op de navolging van Christus, dat zij gaandeweg één worden met Hem, dat zij hier op aarde reeds mogen binnengaan in het Rijk der Hemelen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld. Wij vragen om wijze regeerders, dat zij leren van Koning Salomo en zich ten dienste stellen van de bevolking. Wij bidden om een groeiend bewustzijn dat Gods koninkrijk van vrede en gerechtigheid niet bereikt wordt met wapens en geweld, maar door navolging van Christus in liefde en dienstbaarheid. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen. Wij bidden om de heilige Geest, dat wij groeien in geloof, hoop en liefde, dat God in ons zijn Vuur ontsteekt waardoor wij Christus meer navolgen en steeds meer één met Christus worden. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, wij vragen dat onze huizen plaatsen mogen zijn waar het Rijk der Hemelen geleefd wordt, waarin groot en klein leven als Kinderen van God. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties