Petrus wordt geconfronteerd met het lijden van Jezus. Daar heeft hij veel moeite mee, hij wijst het af. We mogen ons vandaag herkennen in Petrus, maar vervolgens luisteren naar de weg die Jezus wijst, een weg ter navolging.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Joannes de Doper (Katwijk), Sint Jozef (Wassenaar) en de H. Laurentius (Voorschoten), weekeinde van 2 en 3 september 2017, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2017DHJ22AAUFX
Lezingen
E.L: Jeremia 20, 7-9
Psalm: Ps. 63 (62), 2, 3-4, 5-6, 8-9
T.L: Romeinen 12, 1-2
All. Vers. Cf. Efese 1, 17-18
EV: Matteüs 16, 21-27
Homilie
Het Evangelie confronteert ons vandaag met de vraag naar het lijden. Geen vrolijk onderwerp op een mooie dag als vandaag, maar ook een onderwerp dat je niet kunt vermijden. Onze patroon Augustinus, we vieren vandaag zijn feest, stelde dat het kwaad privatio bono was, afwezigheid van het goede. Zoals het duister de afwezigheid is van licht. Het scheppingsverhaal betekende voor Augustinus dat God de mens schiep met een vrije keuze om goed of kwaad te doen. Dat het kwade nu heerst in de wereld komt door de val van de mens.
Vandaag begint Jezus te spreken over zijn lijden. Petrus reageert daarop en zegt: “Dat verhoede God, Heer! Zo iets mag U nooit overkomen!” Hij wil voorkomen dat Jezus zal lijden en sterven. Dat is niet vreemd; Jezus Zelf gaat weldoende rond. Hij verlicht het lijden, geneest zieken en vergeeft de zonden. Jezus Zelf verzet zich tegen ziekte, lijden en dood. Is het dan vreemd dat Petrus Jezus wil behoeden voor lijden en de kruisdood. Wie van ons probeert niet zijn dierbare, echtgenoten, kinderen, familieleden daarvoor te behoeden?
Deze week hebben we in ons pastoraal team gesproken over een vraag die we regelmatig tegenkomen rondom het levenseinde, de vraag naar Euthanasie. Mensen stellen regelmatig de vraag waarom de Kerk daartegen is terwijl de overheid het toestaat. Deze problematiek kom je vandaag in een notendop tegen in dit Evangelie. Petrus wil Jezus behoeden voor gevangenschap, voor geseling, voor kruisdragen en kruisdood. Voorstanders van euthanasie willen dat anderen en zijzelf behoed blijven voor aftakeling en afhankelijkheid, voor ziekte en beroerdheid, voor pijn en de ongewisheid van het sterven. De Nederlandse en Vlaamse wetgeving zegt dan: Wat is daar nu op tegen?
Dan schrikken we dus als Jezus tegen Petrus zegt: “Ga weg, satan, terug! Gij zijt Mij een aanstoot, want gij laat u leiden door menselijke overwegingen en niet door wat God wil.” Oef, die komt hard aan. “Ga weg, satan, terug!” Is Jezus hier niet een beetje te hard, te scherp? Verleden week hoorden we Jezus zeggen: “Zalig zijt gij, Simon, zoon van Jona, want niet vlees en bloed hebben u dit geopenbaard maar mijn Vader die in de hemel is”. Verleden week luisterde Petrus nog naar God en niet naar menselijke meningen. Nu zegt Jezus: “Ga weg, satan, terug! Gij zijt Mij een aanstoot, want gij laat u leiden door menselijke overwegingen en niet door wat God wil.” Toen het ging over Jezus’ glorie, kon Petrus luisteren naar Gods stem. Nu het gaat over Jezus’ lijden, luistert Petrus niet naar God, maar naar wat mensen denken.
Lijden, vernedering, aftakeling, je eer verliezen; is er nog iets goeds over, zoals Augustinus zegt, kwaad is het ontbreken van het goede? Als het goede ontbreekt, kunnen wij dat dan aanvullen? Doodgaan is meestal niet mooi, een mens kan uitgemergeld raken, pijn voelen, dodelijk vermoeid zijn en de dood wil maar niet komen. Ik heb het bij het sterven van mijn eigen moeder meegemaakt. De weg van Jezus is niet gemakkelijk. Ook al vertelde Jezus steeds erbij dat Hij op de derde dag zou verrijzen, toch viel het Jezus niet mee om aan zijn leerlingen uit te leggen dat Hij die weg van aftakeling en ontluistering, van pijn en kruisdood moest gaan met een heilig moeten.
Kan lijden dan zinvol worden? De Kerk, met denkers als Augustinus, heeft daar veel over nagedacht. Ze laat zich door Christus de weg wijzen, een weg van evenwicht. Lijden verlichten is wat Jezus voordeed, dat is goed zo vul je aan wat aan goed ontbreekt, zo overwin je het kwaad en het lijden. Tegelijk zegt Jezus meerdere malen dat wij toch ook ons kruis moeten oppakken en achter Hem aan dragen. Jezus zelf laat zien dat Hij een weg gaat door het lijden heen, die leidt tot verrijzenis, tot leven in, met en door God, eeuwig leven.
Jezus is op aarde is gekomen om lijden en dood te overwinnen. Waarom? Omdat lijden en dood ons gevangen houden en het uitzicht verhinderen. Daardoor ontstaat uitzichtloosheid en krijgen angst en pijn grip op ons; angst gaat ons leven beheersen en de dood wordt aantrekkelijk, het wordt een vlucht vooruit, een ontvluchten aan uitzichtloosheid en lijden.
Jezus stelt daar zijn voorbeeld tegenover. Pijn verlichten, en nabij blijven, maar ook zingeving, want zinloosheid wordt overwonnen door zingeving met Jezus. Jezus offert zijn lijden aan de Vader op. De Vader neemt het aan als een offergave, tot vergeving van de zonden van de hele wereld. Zoals vrouwen de pijn van de bevalling verdragen omwille van hun kind, zo kan wie het lijden met Jezus oppakken, er een nieuwe zin en betekenis aan geven. Die kan zijn lijden net als Jezus aan de Vader aanbieden als een offergave; die bidt dan het hoogste gebed wat een mens kan bidden, die biedt zichzelf aan. Die mag bidden voor al zijn dierbaren, voor Kerk en wereld, voor vriend en vijand, voor vrede en verzoening en God zal dat gebed horen.
Petrus kon het lijden niet aan, hij liet zich leiden door menselijke overwegingen en niet door wat God wil. Aan het eind van zijn leven zal Petrus bewust het kruis tegemoet treden, hij zal ondersteboven gekruisigd worden. Hij achtte zich niet waardig aan zijn Heer gelijk te zijn bij de kruisdood. De ervaring van de levende Heer, hadden van hem een nieuwe mens gemaakt, die zich alleen nog liet leiden door wat God wil. Zo mag het geloof in de verrijzenis ook ons helpen Jezus na te volgen en zijn weg ten volle te gaan, het kwade overwinnen door het goede, om eens te delen in zijn verrijzenis en eeuwig leven. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God, vandaag bijzonder op voorspraak van onze patroon de heilige Augustinus.
Wij bidden voor de Kerk overal ter wereld, bijzonder voor allen die lijden. Dat zij mogen ontdekken hoe zij zich innerlijk kunnen verbinden met de lijdende Christus, dat zij zo met Hem verbonden kracht vinden om het vol te houden. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, dat velen mogen ervaren dat zinloosheid en uitzichtloosheid overwonnen kunnen worden door zingeving en geloof, dat alle mensen geroepen zijn om eenzaamheid te bestrijden door nabijheid en oprechte aandacht. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen. Voor alle plannen voor het komende jaar, voor ons nieuwe teamlid Peter Winnubst, voor onze priesteropleiding, voor de vrijwilligers die weer aan de slag gaan, dat allen vreugde mogen vinden in de navolging van Christus. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat groten en kleinen mogen leren de naaste nabij te blijven in moeilijke omstandigheden en het kwaad te overwinnen door het goede. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties