Veertigdagentijd: Doe de gewone dingen met meer inzet, meer aandacht, meer toewijding. Zo mogen ze iets meer buitengewoon worden, door vriendelijkheid, geduld, aandacht, zachtmoedigheid, een goed humeur, de Christelijke houdingen.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus op 1 maart 2017, in de kerk van de H. Laurentius (Voorschoten) om 19.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2017QDR00A-ASWOEN1
Lezingen
E.L: Joël 2,12-18
Psalm: 51 (50), 3-4, 5-6a, 12-13, 14. 17
T.L: 2 Korintiërs 5,20-6,2
All: Ps. 51 (50), 12a, 14a
EV: Matteüs 6,1-6.16-18
Homilie
Een veertigdaagse vasten, wat betekent dat en wat doen we ermee? Laten we eens kijken hoe de Christenen in de eerste eeuwen hebben gevast. In het Evangelie gaat Jezus Zelf een veertigdaagse Vasten in. Hij doet dit vooraf aan zijn openbaar leven. Vasten is een vorm van navolging van Christus. We hoorden zonet een advies van Jezus over het vasten in het Evangelie: “Wanneer gij vast, zet dan geen somber gezicht zoals de schijnheiligen; … Maar als gij vast, zalf dan uw hoofd en was uw gezicht om niet aan de mensen te laten zien dat gij vast, maar vast voor uw Vader die in het verborgene is en uw Vader, die in het verborgene ziet, zal het u vergelden (Mt. 6, 1-6. 16-18).”
Ik lees u nu nog een twee korte teksten voor, een uit de tweede eeuw, zeg maar honderd jaar na Jezus, en een uit de vijfde eeuw. De eerste is uit de Herder van Hermas. Daar lezen we het volgende: “Zo nu moet u doen: na volbracht te hebben wat is voorgeschreven, zult u op de dag waarop ge vast, niets anders nuttigen dan brood en water. Van de spijzen die u anders zou eten, moet u de kosten berekenen die u op die dag zou gemaakt hebben, en dat moet u geven aan een weduwe, wees of behoeftige (Vaderlezing op Aswoensdag, uit de Herder van Hermas).”
De tweede tekst is van paus Leo de Grote, zo’n vierhonderd jaar na Jezus. Hij schrijft: “Daarom, dierbaren, wat elke christen altijd reeds moet doen, moet nu met des te meer zorg en godsvrucht volbracht worden. Zo moet men het apostolische voorschrift nakomen door een vasten van veertig dagen. Dit doet men niet alleen door zich in voedsel te matigen, maar vooral door zich te bevrijden van zijn gebreken. Niets is echter zo nuttig als het geestelijke en heilige vasten gepaard te laten gaan met werken van barmhartigheid (Vaderlezing Aswoensdag: Uit een preek van de heilige paus Leo de Grote († 461).”
In deze teksten uit de rijke traditie van de Kerk, komen we een paar dingen op het spoor. Eerst vanuit het Evangelie een bezinning op het dubbelgebod: Onze band met God en onze band met de naaste. We worden uitgenodigd die twee kanten van het Nieuwe Verbond meer aandacht te geven.
Jezus zegt: “ … vast voor uw Vader die in het verborgene is …” Maar hoe zul je vasten voor God de Vader? Als de leerlingen van Johannes de Doper aan Jezus vragen waarom zijn leerlingen niet vasten, antwoordt Jezus: “De vrienden van de bruidegom kunnen toch niet bedroefd zijn, zolang de bruidegom bij hen is? Er zullen dagen komen, dat de bruidegom van hen is weggenomen; dan zullen zij vasten (Matthëus 9, 15).” Hier zien we een link tussen Goede Vrijdag en het vasten. Als wij zien hoe Christus lijdt, kun je dan vrolijk leven en genieten van een heerlijke maaltijd en dagelijkse pleziertjes? Als we zien hoe Christus lijdt in onze broeders en zusters in de wereld, op veel manieren, door vervolgingen, maar ook door eenzaamheid of op andere manieren. Kunnen we dan verder leven alsof er niets aan de hand is? Als de bruidegom van hen is weggenomen; dan zullen zij vasten …
Jezus voorzegt dus dat zijn leerlingen zullen vasten, maar op een andere manier, met een andere betekenis. Wanneer je in het eten en drinken wilt vasten, dan gaat het erom dat je sober eet. Je eet wel, want je moet werken en je moet je gezondheid niet schaden. Maar je eet sober. Daarbij is het goed om te denken aan al diegenen in de wereld die geen normaal rantsoen brood, rijst of groente hebben. Ook dat is de lijdende Christus. Jezus wil bemind worden in onze naaste en de veertigdagentijd is een ideale tijd om daarmee bezig te zijn. Zo is het heel goed om af te zien van alcohol, roken, snoepen en allerlei extraatjes en tijd, aandacht en geld ten goede te laten komen aan hen die het zoveel minder hebben.
Paus Leo de grote wijst nog op iets anders: Hij zegt: “… wat elke christen altijd reeds moet doen, moet nu met des te méér zorg en godsvrucht volbracht worden …” Hij vraagt dus aandacht voor wat dat wat gewoon zou moeten zijn. Hoe zou het eigenlijk horen. Doe dan die gewone dingen met meer inzet, meer aandacht, meer toewijding. Zo mogen ze iets meer buitengewoon worden, door vriendelijkheid, geduld, aandacht, zachtmoedigheid, een goed humeur, de Christelijke houdingen. Daar mogen we ons in bekeren, omkeren. Wat gewoon zou moeten zijn, is het vaak niet. Hoe reageren we op elkaar, hoe spreken we elkaar aan, zijn we soms bits, scherp, geïrriteerd, kortaf, spreken we lelijk over elkaar en lelijk naar elkaar, zeuren we omdat we onze zin willen doordrijven? Zijn we ongeduldig, hard? In alles moet Jezus Christus ons voorbeeld zijn.
In ons dagelijks leven zijn wij uitgenodigd tot ora et labora, bid en werk, het juiste evenwicht, God en de naaste, ziel en lichaam. Het vraagt dat we aandacht hebben voor onze dagordening. De veertigdagentijd is een uitgelezen kans om aan het evenwicht te werken. En dan mag de naaste ver weg het ook merken, wanneer we extra geven aan de vastenactie, die dit jaar gericht is op Togo, omdat wij het hier uiteindelijk toch zoveel beter hebben dan zij daar.
Eigenlijk is de veertigdagentijd alsof we weer even terugkeren naar de klas, op school bij Jezus, een opfrissingscursus om te zien wat het is om Christus in de concrete dingen van alledag na te volgen. Als het dan Pasen wordt, kunnen we met een dankbaar en gezuiverd hart zeggen: Dank U, Heer, ik ben lang niet perfect, maar op een paar punten ben ik toch vooruitgekomen. Laat me nu delen in uw verrijzeniskracht, zodat ik nog meer uw leerling kan zijn. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die ons oproept tot bekering.
Wij bidden voor alle gelovigen die de veertigdagentijd ingaan, dat zij van harte en met toewijding deze gunstige tijd benutten, dat zij toenemen in geloof, hoop en liefde, dat zij hun band met God verdiepen en meer zorg een aandacht besteden aan hun naasten. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, dat alle mensen van goede wil het voorbeeld van Christus gaan zien als de weg naar gerechtigheid en vrede voor alle mensen, wij vragen dat allen meer en meer samenwerken en bouwen aan een liefdevolle en hartelijke samenleving. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochiegemeenschap, dat wij vol vreugde en met goede moed deze veertigdagentijd beginnen; dat het askruisje werkelijk een teken mag zijn dat ons helpt om tot bezinning te komen; dat we ons bekeren en geloven in de Blijde Boodschap van Jezus Christus. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat ieder op zijn of haar eigen niveau en naar de mogelijkheden die ieder heeft, zich inzet om deze veertigdagentijd vruchtbaar te laten zijn voor het leven met God en elkaar. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties