Christus is verrezen uit de doden, alleluia.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van Sint Willibrordus en De Goede Herder (Wassenaar), 16 april 2017, om 09.30 en 11.15 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2017TMPPZA
Lezingen
E.L: Handelingen der Apostelen 10, 34a. 37-43
Psalm: Ps. 118 (117), 1-2, 16ab-17, 22-23
T.L: Kolossenzen 3, 1-4 of: 1 Korinte 5, 6b-8
Vers. Victimae Paschalis en: Alleluiavers 1 Korinte 5, 7b-8a
EV: Johannes 20, 1-9 of: Matteüs 28,1-10
Homilie
Waar gaat deze preek over? Ik zal eerst zeggen waar hij niet over gaat. Deze preek gaat niet over politiek, niet over de oorlogen of de ingewikkelde mondiale economie. Ik ga deze keer ook niet in op een actueel thema, ik wil het met u hebben over verrijzenis, wat is verrijzenis? Ik wil zoeken naar de betekenis van verrijzenis. Elke tijd, elke cultuur, elke bisschop, priester of diaken, elke christelijke theoloog, misschien wel elke gelovige, heeft hierover nagedacht. U kent het gezegde over voetbal, Nederland heeft 17 miljoen bondscoaches die allemaal een mening hebben over het Nederlands elftal. Het is met het onderwerp verrijzenis niet anders. Sommigen zeggen eenvoudig: Jezus is letterlijk verrezen van de dood. Dan zwijg ik nog even en luister. Anderen zeggen: Jezus is symbolisch verrezen van de dood. Dan zwijg ik ook en luister verder. Een volgende zegt: “Jezus is alleen in de harten en de hoofden van mensen verrezen, maar zijn lichaam lag gewoon in een ander graf. Dan zwijg ik verder en luister. Dan zegt iemand: Ik weet niet wat verrijzenis precies is, maar ik geloof wel dat het waar is. Ik geloof werkelijk dat Jezus verrezen is. Dan zeg ik, dankjewel voor je geloof.
Want wat betekent letterlijk verrezen? Dat ging op voor Lazarus, die was letterlijk verrezen. Zo zouden wij nu kunnen kijken naar reanimatie. Ooit is Lazarus weer teruggekeerd in het graf. Dat is dus niet hetzelfde als de verrijzenis van Jezus. Het woord letterlijk is voor de verrijzenis van Jezus onvoldoende. En wat betekent symbolisch verrezen, dan is verrijzenis een symbool, het staat dan voor iets anders. Ook dat is onvoldoende. De verrijzenis van Jezus is méér dan letterlijk en méér dan symbolisch, het is een werkelijkheid die alle symboliek overtreft. Wat betekent dan dat Jezus alleen verrezen zou zijn in de harten van de mensen? Dat zou betekenen dat Hij zonder die mensen niet was verrezen. Maar het is juist andersom; eerst is Hij verrezen, daarna konden zij pas met hart en hoofd ermee instemmen.
Daarom die vraag: Wat is verrijzenis? Ooit riep Herodes, toen hij verhalen over Jezus hoorde: “Johannes de doper is verrezen uit de doden en daarom werken die wonderkrachten in hem” (Marcus 6, 14). Wat bedoelde Herodes toen met verrijzenis? Ooit raakte Jezus in een discussie met de Sadduceeën (Matteüs 22, 23). De discussie ging over de verrijzenis, want de Sadduceeën geloofden niet in verrijzenis of eeuwig leven (er is dus niets nieuws onder de zon). Jezus zelf spreekt herhaaldelijk over verrijzenis. Als Jezus zijn leerlingen voorbereidt op zijn kruisdood, noemt Hij in zijn onderricht steeds zijn verrijzenis.
Maar wat is verrijzenis? Laten we beginnen bij de eerste lezing. Hoe verschijnt Jezus tijdens zijn leven? Petrus preekt erover. Jezus is gezalfd met de heilige Geest en met kracht. God was met Hem. Jezus ging weldoende rond. Hij genas mensen. Hij bevrijde mensen van de dwingelandij van de duivel, dat is de diabolos, de tweedrachtzaaier en aanklager die mensen loswrikt van God.
Daarna zegt Petrus: “Hem hebben ze aan het kruishout geslagen en vermoord. God heeft Hem echter op de derde dag doen opstaan en laten verschijnen …”. Voor Petrus is de verrijzenis dus iets dat vanuit God gebeurt, net zoals ook de verschijning van Jezus. God toont ons Jezus als de levende. Zo verschijnt Jezus als de Levende. Jezus had in zijn discussie tegen de Sadduceeën gezegd: “Wat de verrijzenis der doden betreft, hebt ge niet gelezen wat door God tot u gezegd is: Ik ben de God van Abraham, de God van Isaäk en de God van Jakob? Hij is geen God van doden maar van levenden” (Matteüs 22, 312-32).
God is een God van levenden. Jezus kan ten diepste niet sterven, omdat Hij één is met God de Vader. Gods goedheid en Gods menslievendheid is op aarde verschenen (Titus 3, 4). Die goedheid en liefde keert weer naar God terug, maar niet zonder een spoor achter te laten, een spoor dat wij kunnen volgen, een spoor van goedheid en liefde; voortaan heeft Gods goedheid en menslievendheid een Naam en een Gezicht gekregen; Jezus Christus.
De verrijzenis van Jezus toont ons dat de goedheid en liefde van God onsterfelijk is. De zonde van de wereld, de zonde, genesteld in de harten van de mensen, heeft Gods goedheid en liefde gekruisigd en gedood. Maar de wereld kan alleen het lichaam doden. De onsterfelijkheid van God is voor de wereld onbereikbaar. Wil deze wereld streven naar onsterfelijkheid, dan moet ze niet gaan sleutelen aan biologische genen of medicijnen die ons aardse leven nog wat verlengen. Die kennis is interessant, maar het streven is zinloos.
Alleen God is onsterfelijk en alleen voor zover wij deel hebben aan God, hebben wij deel aan zijn onsterfelijkheid. Als wij dus deel hebben aan Gods goedheid en liefde, Gods waarheid en trouw, door Jezus na te volgen, groeit er in ons de kiem van onsterfelijkheid. Want als Gods goedheid en liefde in ons vlees en bloed geworden is, dan keren zij, als ons lichaam sterft, naar God terug. Dan heeft Gods goedheid en liefde opnieuw een naam en een gezicht gekregen. Zo is Jezus de eerste onder velen die verrijzen ten leven.
Wat is verrijzenis? Je kunt de vraag nog breder stellen: wat is eeuwig leven? En nog breder: Wie en wat is God? We kunnen eindeloos vragen stellen. Dat is niet zinloos, maar we kunnen zo wel verstrikt raken in onze eigen vragenstellerij. De Vader heeft antwoord gegeven door de verrijzenis van zijn Zoon, een antwoord om naar te kijken, om naar te luisteren en om na te volgen; Jezus is onze concrete weg naar verrijzenis en eeuwig leven. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die onze nieuw leven geeft in Christus.
Wij bidden voor de Kerk van Jezus Christus, dat alle gedoopten deel hebben aan zijn verrijzenis, dat zij dagelijks opstaan uit alle vormen van dood, dat verdeeldheid wordt overwonnen, dat zij opstaan in geloof en zich toevertrouwen aan God door de navolging van Christus. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld die ten onder gaat aan eigenmachtigheid en binnenwereldse doelen. Vragen wij Gods genade dat heel de wereld deel krijgt aan de verlossing van Christus en verrijst tot nieuw en eeuwig leven. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochiegemeenschap en onze parochiekernen, dat ons geloof gezuiverd mag worden en verdiept, dat Christus ons opwekt door zijn verrijzenis, dat we door Christus groeien in verbondenheid met God en elkaar. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat de vreugde van Pasen alle verdeeldheid of droefheid verdrijft, dat gezinnen zich herstellen in eenheid, door de liefde van Christus in woord en daad. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties