God verlangt ernaar om goed te doen. Hij is vooral bekommerd om hen die het minder hebben getroffen. Dit laat Jezus ons vandaag zien met zijn parabel over de werkers in de wijngaard.
Eucharistieviering in de kerken van de H.H. Laurentius en Elisabeth (kathedraal) en de H. Liduina (Hillegersberg), weekeinde van 19 en 20 september 2020, om 17.00, 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2020DHJ25A
Lezingen
E.L: Jesaja 55, 6-9
Psalm: Ps. 145 (144), 2-3, 8-9, 17-18
T.L: Filippenzen 1, 20c-24. 27a
All: Cf. Handelingen 16, 14b
EV: Matteüs 20, 1-16a
Homilie
Het is een wonderlijk verhaal dat Jezus hier vertelt. Laat ik beginnen met de landeigenaar. Het begint heel gewoon. Hij zoekt werkers voor de oogst en begint vroeg in de morgen rond een uur of 6. Hij spreekt een goed loon af van 1 denarie per dag. Tot zover is alles gewoon. Een dagcontract, mondeling vastgesteld. Dan gaat hij om 9 uur nog een keer. Dat is ook niet vreemd, hij zal nog werkers tekort komen. Maar, wat wel opvalt; hij spreekt geen bedrag af, hij zegt: “ik zal u geven wat billijk is”. Er staat bovendien bij: “En zij gingen”. Met andere woorden, ze vertrouwden deze landeigenaar, dit is geen contract, dit is een belofte. Om twaalf uur doet hij dat nog een keer, een beetje opmerkelijk zo op het heetst van de dag. Dan gaat hij om drie uur in de middag nog een keer en tenslotte ook nog een keer om vijf uur ‘s-middags terwijl de werkdag eindigt om 6 uur.
Waar gaat het de landeigenaar om? Je zou kunnen zeggen dat het om de oogst gaat; hij wil die dag zoveel mogelijk oogsten. Dat zullen de werkers ook denken. Maar belangrijker dan de oogst zijn voor hem de werkers zelf. Het gaat de landeigenaar niet om het geld, hij zoekt een geschikte aanleiding om goed te doen. Dat hoorden we aan het einde, als hij zegt: “Ik wil aan degene die het laatst gekomen is, evenveel geven als aan u. Mag ik soms met het mijne niet doen wat ik verkies of zijt ge kwaad, omdat ik goed ben’?
Het is een bijzondere landeigenaar, hij vindt zijn werkers belangrijker dan de oogst, hij vindt goed doen aan de werkers belangrijker dan winst.
Toch zijn die werkers ook bijzonder. Ik moet dan wel eens denken aan kinderen die een potje voetbal spelen en partijtjes kiezen. De beste spelers worden het eerst gekozen. Van degene die het laatst gekozen wordt, verwachten ze niet veel. Je moet wel heel graag mee willen doen om te blijven staan wanneer je altijd als laatste wordt gekozen.
Zo is het ook met deze werkers van twaalf uur, drie uur en vijf uur in de middag. Staan ze daar de hele dag op de markt te wachten in de hoop dat er toch iemand komt om ze te huren? Durven ze niet naar huis met lege handen? Weer niets verdiend die dag … Hebben ze de hoop niet opgegeven, is het hopen tegen beter weten in, of is het eerder wanhoop? Hoe dan ook; ze zijn op de markt blijven wachten tot vijf uur ‘s-middags toe. De landeigenaar is terecht verbaasd en blij tegelijk. Aan hen kan hij echt goed doen.
Met deze parabel wil Jezus ons iets leren over God de Vader en onze relatie met God? Zijn we contractwerknemers? Dan lijken we een beetje op de Farizeeën die precies weten wat de Wet van Mozes voorschrijft. Daar houden zij strikt aan vast en gaan ervan uit dat God zich er ook strikt aan houdt. Contractwerknemers van het Oude Verbond en van het Nieuwe Verbond. God geeft wat Hij beloofd heeft. Die ene denarie is alles wat je nodig hebt.
Maar ben je er later pas bijgekomen, wel of niet door jouw schuld; was het verlangen naar God er altijd al, maar kwam er niemand die je bij de hand nam en je uitnodigde. Dan lijk je op een werker van negen of twaalf, drie of vijf uur. Dan zegt God tegen je, kom naar mijn wijngaard, kom in mijn dienst, Ik geef je wat billijk is, vertrouw Mij. Het betekent dat wij heel ons leven tot in het laatste uur dat vertrouwen in God moeten behouden.
Maar misschien hebt u helemaal niet het idee dat u voor God werkt, dat u niet bezig bent met de oogst van Gods wijngaard. Toch, in alles wat u voor een ander doet zonder daar zelf beter van te worden, ziet God iets dat u voor Hem doet. Het is dus nooit te laat om daarmee te beginnen. Durf de hoop vast te houden.
In onze tijd hoor je steeds vaker over sociaal ondernemen. Geld verdienen is bij een sociale onderneming niet het hoofddoel maar een middel om maatschappelijke waarde te creëren. Sociale ondernemingen zijn er in alle sectoren van het bedrijfsleven, Ze scheppen maatschappelijke waarde voor mens en milieu.
De parabel die Jezus ons vandaag voorhoudt kan je vertalen naar onze tijd in het sociaal ondernemen. Het weerspiegelt een andere levenshouding, een andere rangschikking van waarden. Deze parabel van Jezus kun je direct toepassen in onze samenleving. Maar bij hem komt er altijd een dimensie bij: Hij gaat steeds uit van God zijn Vader. God de Vader is zijn inspiratiebron.
Zoals de Katholieke Kerk een heel duidelijke visie heeft op de natuur, op het milieu, denk aan Laudato ‘Si, en dat altijd in verband ziet met God als Schepper, zo heeft de Katholieke Kerk ook haar sociale leer. Daarin is ondernemen en werken altijd verbonden met een gelovige levenshouding, waarbij we niet leven om te werken, maar op de eerste plaats leven voor God en de naaste. Werken zonder relatie met God en de naaste verliest zijn ziel.
De parabel die Jezus ons vandaag voorhoudt leert ons veel over God de Vader. Jezus houdt ons een spiegel voor ons eigen leven voor en Hij inspireert het sociaal ondernemen in deze tijd. Tegelijk geeft Hij troostvolle woorden wanneer we het gevoel hebben te laat te zijn ingestapt in het werken voor zijn Wijngaard, want bij Hem zijn we nooit te laat. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die ons allen roept voor zijn koninkrijk.
Wij bidden voor alle gedoopten, die van het eerste uur en die van het laatste uur, dat zij vreugde vinden in verbondenheid met God en elkaar, dat zij geen contractarbeiders zijn maar Gods kinderen, wetend dat God aan ieder zal geven wat goed en nodig is. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, om sociale rechtvaardigheid, om een nieuwe economie waarbij sociaal ondernemen de standaard is, om een overheid die niet domineert maar burgers de ruimte geeft en stimuleert tot saamhorigheid en milieubewust ondernemen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, voor onze nieuwe diakens: Melchior kerklaan en Ed Doe, dat zij vreugde vinden in hun roeping, wijding en zending; dat zij Gods Woord verkondigen in woord en daad; dat hun roeping ook genadevol mag zijn voor hun directe omgeving. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, om een grotere vrijheid tegenover geld en materieel bezit, om een werkethiek waarin we meer bekommerd zijn om mensen dan om extra winst, om innerlijke gulheid waardoor we ons ook verheugen als God goed is voor anderen. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties