Met deze zondag, op het feest van de Doop van de Heer, eindigt de kersttijd. We mogen getuigen zijn van een bijzondere gebeurtenis en we mogen ons meer bewust worden dat we kind van God zijn.
Eucharistievieringen in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van Sint Willibrordus (Wassenaar), de H. Joannes de Doper (Katwijk) en de H. Willibrord (Oegstgeest), weekeinde van 11 en 12 januari 2020, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2020DOOPH1A
Lezingen
E.L: Jesaja 42, 1-4. 6-7
Psalm: Ps. 29 (28), 1a en 2, 3ac-4, 3b er7 9b-10
T.L: Handelingen 10, 34-38
All: Cf. Marcus 9, 6
EV: Matteüs 3, 13-17
Homilie
We zijn de afgelopen maanden met grote stappen door de tijd gegaan. De Advent begon, zodat we op weg gingen naar Kerstmis. We hebben de geboorte van de Heer gevierd. We zijn op bezoek gegaan met de herders in de stal en we hebben het feest van de heilige familie gevierd om inspiratie op te doen voor onze eigen gezinnen. We zijn met de Wijzen uit het Oosten getuigen geweest dat God zijn Zoon zendt voor alle volken en landen, als een Licht voor de wereld. Vandaag vieren we het laatste feest van de Kersttijd, de doop van Jezus in de Jordaan.
Zoals in zoveel dingen, heeft Jezus de Doop niet uitgevonden maar veranderd zeg maar voltooid. Ook Johannes de Doper heeft de doop niet uitgevonden. Hij stond in de oude traditie van het Jodendom waarbij de wassingen een symbolische en religieuze betekenis hadden. Onderdompeling zoals in de Mikveh was een teken van bekering. Er waren religieuze voorschriften, dat er iemand bij was die officieel kon getuigen dat je onder was gedompeld. Die doop was al een symbool van sterven en leven.
Zo hanteert Johannes de Doper hem ook, een doopsel van bekering. Hij riep op om je zonden te belijden en onder te gaan in het water, om weer op te staan tot een nieuw leven. De doop als een teken van bekering. Dat waren indrukwekkende momenten. Mensen bereidden zich daarop voor, ze kwamen naar Johannes toe, die bij afgelegen delen van de Jordaan deze bekeringsdoop bediende. Een boeteprediker was hij die geen blad voor de mond nam.
Je zou je kunnen afvragen hoe hij in onze tijd zou spreken, want het is een illusie te denken dat de mensen in onze tijd het zoveel beter doen dan de tijdgenoten van Johannes en Jezus. De geluiden zijn nog steeds hetzelfde, onrecht, verdrukking, bedrog, afpersing, ontrouw, ongeloof en noem maar op.
Maar vandaag is er even een ander moment, voor Johannes en voor ons en voor iedereen. Jezus komt naar de Jordaan, naar Johannes. Is dat niet vreemd? Waarom sluit Jezus zich aan bij die rij boetelingen? Waarom komt Hij naar de doop? Wat heeft Hij aan zonden te belijden, waar moet Hij zich van bekeren? Is het niet vreemd?
Zo raakt Johannes de Doper ook even in de war. Johannes wilde Hem tegenhouden en zegt: “Ik heb uw doopsel nodig, en Gij komt tot mij?”
De evangelist Matteüs is de enige die dit zo heeft opgeschreven. Hij wil ons erop wijzen dat Jezus de doop niet nodig heeft, maar dat Jezus ons leven deelt, ons lot deelt, de weg met ons gaat, dat Hij boete doet en zo meedoet met ons. Hier wordt het beeld duidelijk dat Jezus onze lasten meedraagt en draagt. Uiteindelijk wordt het zichtbaar als Hij het kruis draagt voor onze zonden en van die van de hele wereld. Dat horen we ook in het antwoord. Jezus is gekomen voor kort gezegd twee dingen. Ons leren te gehoorzamen en de dood te overwinnen.
Hij leert ons gehoorzaamheid. De mensheid blijft in ongehoorzaamheid gevangen, niet per se uit onwil, dikwijls uit zwakte omdat de mens zwicht voor de verleider en de verleiding. Het antwoord van Jezus aan Johannes luidt: “Laat het nu zijn; want zo past het ons al wat is vastgesteld te volbrengen.” Je hoort het Hem zeggen, helemaal zijn stijl, zijn houding, Man van het Verbond, in alles zoekend wat de wil van de Vader is voor het heil van de mensen, voor het goede voor zijn naaste. Zelf is Jezus zo geborgen in de liefde van de Vader, zo vol vertrouwen, dat hij alles uit zijn hand durft aan te nemen. “Laat het nu zijn; want zo past het ons al wat is vastgesteld te volbrengen.”
Dit komt terug in onze geloofsbelijdenis als we zeggen: “Volgens de Schriften”. Dat betekent, overeenkomstig de Schriften; ingevolge de Schriften; zoals te lezen staat in de Schriften. Jezus leest in de Schriften Gods Wil en verstaat Gods Wil vanuit de Heilige Geest. In die Geest is heel zijn verlangen die Wil te vervullen, want die Wil betekent redding voor de mensen, vergeving, genezing, herstel, godsvrucht, trouw, wijsheid, alles waar de profeten over spreken, alles wat bijdraagt tot Gods Koninkrijk. Omdat de mens in ongehoorzaamheid gevangen blijft, gaat Jezus de weg van gehoorzaamheid in het extreme, in het ongelooflijke, ten einde toe.
En Jezus is gekomen om de dood te overwinnen, de dood te onttronen, de heerschappij van de dood te beëindigen. Die twee punten komen bij elkaar, want dit is wat de vader wil. Door de weg van de gehoorzaamheid een nieuwe weg wijzen en zo door die gehoorzaamheid de dood te overwinnen.
Vandaag wil de Kerk ook daarop wijzen. De doop is bekering, sterven aan de zonde om tot nieuw leven te komen. Dat nieuwe leven, daar gaat het om. Dat is wat we noemen kind van God zijn, beeld van God zijn, volledig met God verbonden zijn, innerlijk deel hebben aan Gods leven en Gods wezen. Daarom schrijft Matteüs: “Nadat Jezus gedoopt was, steeg Hij terstond op uit het water”. Het is een vooruitblik op zijn verrijzenis. De dood heeft geen macht over Hem. En wij, wij worden uitgenodigd Hem na te volgen, van Hem gehoorzaamheid te leren aan Gods wil, en zo met hem de weg gaand door het leven ook met Hem de dood te overwinnen. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God die ons in Christus nieuw leven geeft.
Wij bidden voor alle gedoopten in alle christelijke kerken, om een verdieping van ons geloof, dat we opnieuw beseffen dat God ons tot zijn kinderen heeft aangenomen, dat het doopsel allen mag brengen tot gehoorzaamheid, in navolging van Christus, die eeuwig leven geeft. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze samenleving, dat het voorbeeld van Jezus velen mag inspireren, om tot samenwerking te komen, in dialoog met elkaar en met onderling respect, opdat onze samenleving meer en meer een beschaving van liefde wordt. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat we opnieuw mogen beseffen hoezeer het doopsel een bron van genade is, dat we ons meer en meer Kind van God weten, dat we groeien in vertrouwen, in geloof, in hoop en bovenal in de liefde. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat we aan de nieuwe generatie duidelijk weten te maken dat het Doopsel ons een nieuwe verbondenheid geeft met God en elkaar, en tegelijk een bron is van verrijzeniskracht die ons dagelijks tot nieuw leven doet opstaan. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties