Ga naar hoofdinhoud

Een woord van welkom, aan u allen, parochianen, vrienden, familieleden, hoogwaardigheidsbekleders in brede zin, collega’s, emeriti, het is verheugend, en bemoedigend u allen hier te zien. Sta me toe dat ik nu geen personen afzonderlijk ga noemen, dat zou vast fout gaan. Et en français aussi un accueil chaleureux à la paroisse française.

Normaal is mijn openingswoord altijd kort, maar nu moet het iets langer zijn. Ik ben drie keer aan mijn preek voor deze viering begonnen. Steeds wilde ik er een soort terugblik van maken over 15 jaar pastoor zijn. Maar steeds kwam ik terug bij de lezingen. Tenslotte heb ik daaraan toegegeven, de Heilige Geest bepaalt tenslotte. Het is dus min of meer een gewone Hagenpreek geworden. Die terugblikken zullen er traks tijdens de receptie vermoedelijk wel zijn.

Eucharistieviering (afscheidsviering) in de parochie van de H. Augustinus, 1 maart 2020, in de kerk van Sint Willibrordus (Wassenaar) om 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.

Preek: A2020QDR01A2

Lezingen

E.L: Genesis 2, 7-9; 3,1-7
Psalm: Ps. 51 (50), 3-4, 5-6a, 72-13, 74 en 77
T.L: Romeinen 5,12-19 (of: 12. 17-19)
Vers. Matteüs 4, 4b
EV: Matteüs 4, 1-11

Homilie

De mens wikt, God beschikt. Mijn vader had daar zijn eigen variatie op: Wie rekent, moet overrekenen. Zo was het ook vijftien jaar geleden. Mijn voorganger hier in Wassenaar, pastoor van Winkel, was ook mijn voorganger als spirituaal op de priesteropleiding Vronesteyn. Ik vermoed dat hij mij getipt heeft. Toen bisschop van Luyn mij vroeg om naar Wassenaar te gaan, leek me dat helemaal niet zo’n goed idee. Maar … de mens wikt, God beschikt. Toen ik twee jaar geleden bij bisschop van den Hende aangaf dat ik na mijn 67e wel bereid was nog acht jaar door te gaan, maar graag in een wat lichtere functie, kon niemand vermoeden dat eind verleden jaar plotseling de plebaan Chris Bergs op zijn 67e zou overlijden. De mens wikt, God beschikt. De bisschop heeft vast gedacht dat die taak wel bij mij past, ik ben tenslotte een geboren Rotterdammer en heb nog op het jongerenkoor van de kathedraal gezongen.

Nu moet u niet denken dat ik een fatalist ben, met de mens wikt, God beschikt. Alsof God naast goed ook het kwaad regelt, gezondheid én ziekte, oorlog én vrede. Wanneer zoiets in een gesprek ter sprake komt, probeer ik als het kan, uit te leggen dat God het kwaad niet wil, dat de zonde juist tégen Gods bedoeling ingaat. Maar dat God wel weet heeft van het kwaad, meer nog, dat Hij het ook voorziet en dat Hij met ons meegaat op onze reis door het leven. Als wij maar luisteren, dan herkennen we zijn waarschuwing, zijn advies, want Hij staat naast ons, Hij steunt ons, spreekt ons moed in, wijst ons op de zingeving in allerlei situaties, toont ons kansen en is met zijn genade voor, achter, om, met en in ons. Zo keert Hij tegenslag om, zo halen wij met zijn hulp uit wat kwaad is toch iets goeds. Dat is wat we leren van Abraham die zo’n wonderlijke weg moest afleggen en zo eindeloos lang moest wachten. Dat leren we van het volk Israël dat veertig jaar door de woestijn moest trekken.

Op deze eerste zondag van de veertigdagentijd horen we dat boeiende verhaal over de eerste mens. Dit verhaal gaat niet over biologie en evolutie, maar over wie de mens is. De mens is anders dan de dieren. Hij heeft wel een lijf zoals de dieren, maar God Zelf heeft hem zijn adem ingeblazen. De mens is geen toevalstreffer van de evolutie, de mens is geen product en resultaat van een blind biologisch proces. De mens is een schepping van God, geschapen naar het beeld van zijn Schepper. De mens is meer dan een klompje cellen, is meer dan zijn brein, is meer dan zijn spieren of zijn driften of zijn angsten. De mens is mooi, is bijzonder, de mens is fantastisch, intelligent, verheven boven de dieren, beeld van God, de mens ademt Gods adem, de mens heeft de taak om de schepping namens God te beheren, de mens is tot enorme dingen in staat, maar … maar … de mens is ook kwetsbaar. Hoezo kwetsbaar? Hij staat toch boven de dieren, hij zet toch de natuur naar zijn hand, de mens is toch Gods plaatsbekleder op aarde!? Ja, maar de mens is ook kwetsbaar … kwetsbaar voor verleiding. Dat is de achilleshiel van de mens; de bekoring, de verleiding.

Wat doe je dan in een maatschappij, in een economie en een commercie die juist de verleiding tot motor van onze welvaart heeft gemaakt; met drijfveren van hebzucht, bezit, winst, voordeel en eigenbelang? Reclame is inmiddels de geperfectioneerde verleiding. In plaats van de verleiding te beteugelen en te temmen, heeft verleiding de vrije teugels en onbelemmerd ruimte gekregen.

Zo hebben we een wereld van overdaad geschapen, een zelfgemaakt paradijs waar commerciële bomen tot de hemel groeien om zo van te plukken. Onze huizen staan vol, we hebben veel teveel. Maar steeds meer beseffen we: Het klopt niet. Aan die overdaad hier kleeft het bloed van lage lonen landen. Door de welvaart lijdt de natuur onevenredig veel schade. In dit commerciële paradijs ben ik mezelf niet en word ik niet mezelf. Dit is woestijn, vermomd als paradijs; dit is armoe, vermomd als welvaart; dit is achteruitgang vermomd als vooruitgang; dit is zonde vermomd als weldaad. Hoe kom ik uit deze ellende?

In die tijd werd Jezus door de Geest naar de woestijn geleid, de plek waar de verleider vrij spel heeft. Vlak daarvoor, bij zijn doop door Johannes de Doper, klonk een stem: “Dit is mijn Zoon, mijn veelgeliefde, in wie Ik welbehagen heb”. Johannes heeft die stem gehoord, Jezus heeft die stem gehoord en de duivel blijkbaar ook, want hij begin meteen: “Als Gij de Zoon van God zijt, beveel dan dat deze stenen hier in brood veranderen.” “Als Gij de Zoon van God zijt, werp U dan naar beneden, want …” Maar Jezus leest de Bijbel heel anders, Hij leest vanuit de Geest: “Er staat ook geschreven: “Niet van brood alleen leeft de mens …” En: “Gij zult de Heer uw God niet op de proef stellen”. En: De Heer uw God zult gij aanbidden en Hem alleen dienen”.

In de welvaartswoestijn van onze tijd staat Christus, de nieuwe mens; Hij houdt stand in de beproeving. Gods Woord, in het Licht van de Heilige Geest biedt weerwoord aan de verleiding. Deze nieuwe mens is vrij, vrij om te luisteren naar Gods stem. De verleider is er wel, die blijft zijn leugens uitkramen. Maar als wij verbonden leven met Jezus, als wij ons laten voeden door zijn Woord en Sacrament, als we Hem navolgen, stap voor stap, als we samenblijven als Kerk, als we het niet opgeven, maar durven te geloven dat Hij de wortel van het kwaad tot in de dood en tot in de hel heeft uitgetrokken, dan krijgen we deel aan zijn vrijheid, aan zijn kracht, aan zijn liefde, aan zijn leven, aan zijn verrijzenis. Dan gaan ook wij het Rijk der hemelen binnen; en of dat nu hier is in de parochie H. Augustinus met een nieuwe pastoor, of straks daar met de parochie in Rotterdam; wij zullen Hem horen zeggen: Hier ben Ik; Ik klop, doe open, jij bent mijn veelgeliefd kind, in jou heb ik welbehagen. Amen.

Voorbede

Bidden wij tot God dat Hij ons helpt stand te houden in de bekoring.

Wij bidden voor alle Christenen, dat de Heilige Geest hen te hulp komt om leugens te ontsmaskeren, verleidingen te herkennen en onwaarheid aan het licht te brengen; dat zij sterk staan als bekoringen hen treffen; dat zij met Jezus de verleidingen overwinnen. (Laat ons [zingend] bidden):

Wij bidden voor onze wereld, dat we afstand nemen van een economie en een commercie die gebaseerd is op verleiding, begeerte en hebzucht; dat de zorg om de mens en de schepping het leidende principe mag worden; om een nieuwe vrijheid tegenover de drang tot bezit en macht. (Laat ons [zingend] bidden):

Wij bidden voor onze parochiegemeenschap, dat we uit zorg voor elkaar rond het coronavirus verstandige maatregelen nemen. Dat we als parochie gespaard mogen blijven. We bidden voor alle kwetsbare mensen en gebieden wereldwijd, om Gods Voorzienigheid en om deskundige hulp ter voorkoming en tot genezing. (Laat ons [zingend] bidden):

Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat wij elkaar helpen oog te krijgen voor alle bekoringen en verleidingen; dat we met Gods genade weerbaarder worden tegenover het kwaad; dat we met Jezus luisteren naar Gods Woord en Gods wil volbrengen. (Laat ons [zingend] bidden):

Intenties

Back To Top